VOV4.K’ho - Pal iat sền ala\ drap yang yal jơnau lơi bơh rài yô yau. Geh  ngan hala tàm mpau? Yal yau hala huềng soàn? Ờ rgơi mblàng geh. Mơya kờ` gơboh ngan  ù tiah trồ tiah bơh brê bơnơm ù pơrhê bềng tơngai, ua\ càl, ala\ ngai lơh chờ dròng cing, tam ya xoang, bơ`ul kềng ala\ drap yang tơrnờm ka` nha bơtang lời cau klau in mờ lngồt lời cau ùr in.

            Tàm ala\ bơta lơh ala\ adat bơhìan bơh làng bol ala\ kòn cau Tây Nguyên, geh dùl  phan pal geh, hơ\ la drap yang. Drap yang geh lời nàng  be\ tơrnờm bơh ka` nha, bùm, plai chi bơh brê, `ô mờ bồp,  sơnđan la tơrnờm. Drap yang la dùl tàm ala\  phan pal geh  nàng pơdơng yàng  tàm broa\ pin dờ` ua\ bơta yàng, ờ mìng nàng geh git gơp mờ oh mi nrơh nrang, mờ gam la geh đơs bơta dan, kơp kờ`,  ưn ngài dùl broa\ lơh niam rlau jơh,  dan sa\ bơh dùl bơta tìs…

             Tàm dùl nam, cau Tây Nguyên geh ua\ ngan dơ\ lơh chờ, `ô sa dờng, den tàng tơnơ\ tu\ tơnhàu jơh phan bơna, kung la tu\ nam yau  neh jơh, nam pa neh tus,  tơrnờm sùm geh be\ lài tàm git nđờ drap, prap nền,  geh tu\ la tơp tàm ù, mìng tu\ lơi geh `ô sa dờng, hala hìu geh nac den geh ai ngui. Jat pơrya bơh phan lơi kung geh huềng soàn bơh cau Tây Nguyên, bal mờ ala\ cau Yàng geh ơm tàm tơl tiah,  tàm tơl drap yang drờm geh huềng soàn. Den tàng, drap yang ờ mìng la phan bơna mờ gam la gơ geh bơta kuơ ngan tàm tu\ geh lơh yàng.

             Cau Yoan den geh jơnau ‘’Nha sa cùr la geh pơlam jơnau đơs’’, den tơrnờm bơh cau Tây Nguyên kung  geh broa\ lơh kờ` git gơp drờm bal bè hơ\. Nac tus hờ hìu,  bulah rềp hala ngài,  đềt mềr hala cau ngài, cau tờm hìu kung pal ai dùl drap tơrnờm nàng `ô git gơp yal chơt so ro kòi. Gơjat bơh bơnga\ cau, hala nac gal hala êt mờ drap tơrnờm  dờng  hala dềt. Jo\ rlau dùl êt den lơh mờ tơngời hala lơm bo. Jo\ tai di 2, 3 nhai,  den geh be\ mờ phe. Cau Jrai gam coh phe hơ\ sồng tru\ piang be\ tơrnờm, lơh dà tơrnờm gơ jù loa` mờ bơkah rlau… Jơh ala\  geh  be\ mờ ka` nha, kơnuh brê. Kờ` lời jo\ mờ bơkah, ơlak  den pal geh tơp tàm ù,  geh tu\  tus  dùl nam.

             Geh  ala\ jơnau  niam, ala\ bơta pal lơh  mờ ala\ drap yang, geh ơn  đang rkàng hìu hờ đang, hìu jòng Tây Nguyên. Do la drap yang geh rùp kòp gơmut, gơ mpờl, do la drap tang điết geh rùp 2 nơm đang grài gơ tam pồ bal, ne  geh 2 drap geh 2-3 sèng pơnai mpờl go\ mờ 8 nơm tồr mờ phan bơna wil geh sơnam lơh bơh rài XIX… Ne tai  la drap Tuk dờng, pal gơl mờ nđờ jơt nơm kơnrồ hơ\ sồng gơl geh, hala drap Tang geh bơh rài XX.. Tồr tàm dùl drap kung kuơ màng ngan, tồr slơ ua\  den bơta kuơ slơ jơnhua, tài do la anih   ơn kòng nàng jào cau lơi hơ\ tơnơ\ lơh yàng pràn sa\ ja`,  gờm chờ hala lơh yàng dờng dam… Tài  kòng hơ\ neh geh ala\ Yàng  ai bơta niam, ai dilah kờ`, tơnơ\ dùl poh àng kơnhai hơ\ sồng geh hồ kòng. Cau lơi lơh pa\ tồr drap geh gơbàn lơh glài kơnjơ\ ngan.

            Drap yang Tây Nguyên geh bơh ua\ tiah, anih lơh, Drap yang geh bơh Đồng Nai, drap yang bơh phan buh Cây Gòn, Cây Mai Sài Gòn geh lơh jat adat lơgar Lo, drap yang Nam Ô bơh Quảng Nam cèng tus,  drap yang cau Prum bơh Ninh Thuận… geh cơnđoà jơng bơh mpồl rơwas gan brê  dờng, gan croh dà pơndiang, hala mpồl cau di\ bơh cau ka\ bro pal ai sa\ a` lòt tàm ala\ gùng ù nàng à`, ma\ tus ala\ [òn tàm Tây Nguyên. Pah dơ\ bè hơ\ mìng pơndiang geh 2, 3 nơm, kờ` drap dờng pal lòt đơs lơh lài di nđờ ndai lài, geh tu\ la nđờ nam hơ\ sồng geh. Dilah ờ krơi dilah bơyô klo đơs drap yang lơi hơ\ pal gơl  mờ bơh 10-15 nơm rpu, kơnrồ.

            Drap yang geh tơl bơta dờng-dềt, wil-nhhùng, tơr è gơ mut hala ring ,,, mờ ua\ bơta krơi is ngan. Drap yang den geh pac mờ ù, geh bong dà sơng rmit bè sa\ ndung,  drap dum loa` bè ù,  drap tơlir bè nha chi, drap tơlir bè mat mèo… Drap lơi kung ngui nàng be\  mờ `ô tơrnờm. Mơya,  geh ala\ drap yang mìng geh ngui tàm ala\ dơ\ lơh yàng sa rpu,  siat iar. Mơya  kung geh ala\ drap yang  geh ngui tu\ lơi kung di lơm tu\ geh nac tus. Geh drap yang mìng ngui `ô sa mờ dùl cau nac kuơ màng.

             Nhai càl neh tus hơ\ la kàl prang bồ sơnam pa tus. Dùl kàl hờm ram neh tus.  Gam  ua\ ngan cau ùr tàm ala\ hìu jòng lơh hờ đang tàm ala\ [òn ờ ru ngan   tềng ala\ drap yang gam chờ hờp nho\  tơ mơl piang pa,  bô ka` nha, be\ tơrnờm bô bơkah ngan. Hơ\ sồng dà bơh ala\  glah kang geh bơ\ siah bềng bơr drap yang, sền niam bè muh mat ùr ơruh Tây Nguyên jà cau rê wa\ dùl nam pa  bal mờ [òn oh. La ‘’guh toah bơnơm yơ bi,  mho bè go\ ngan bè mpao,   tơrbo\ dar tam ya sùm,  bô bơkah bơ`ul tơrnờm’’.

          Cau mblàng K’ Brọp