Biăp hữu cơ- phan sa kloh niam bơta pràn să jan in. (Dơ\ 3, 18- 10- 2016)
Thứ ba, 00:00, 18/10/2016

VOV4.K’ho- Ală nam rềp ndo, bơdìh mờ ală phan bơna biăp kloh geh tam jat sră cơng tàng VietGap dê mờ jat broă lơh biăp ờdo ờdă, den ală phan bơna biăp sa lơh jat broă lơh hữu cơ hơ\ là tam biăp ờ ngui phơng hoá học mờ sơnơm sền gàr phan tam sơnđờm geh cau ngui sa gi\t mờ ngui sa ngai sơlơ uă:

Kơlôi rơcang ai dơ\ sa mờ bơta pràn kơldang să jan bơh hìu bơnhă dê, bi Nguyễn Thị Hoè, kis tàm sơnah [òn Tân An, [òn dờng Buôn Ma Thuột neh tam is dùl sươn biăp dềt tàm sươn hìu. Ală biăp tam is mìng geh tơl dùl bơnah lơi lơm nàng ngui sa tàm ală dơ\ sa pah ngai tàm hìu bơnhă, gam wơl là bi kung gam pal lòt blơi tai tàm drà halà ală hìu ràng tăc phan, drà pa. Tềng đap bơta geh ngan tu\ do, uă bơta phan sa ờ gi\t loh anih lơh, lơh gơlik bơta gơ aniai tus pràn kơldang să jan, bi Hoè gơlơh sền gròi ngan mờ lời tu\ jiơ nàng lùp kờn gi\t bè ală phan bơna kloh, ngan là ală bơta biăp hữu cơ, biăp ờdo ờdă. Jat bi Hoè đơs, bơta cau ngui sa bè bi sền gròi tu\ do ờ go\ di mìng là khà priă lơm gời ờ mờ uă ngan là anih lơh gơlik gơ mờ bơta kloh niam ală bơta biăp geh tăc tàm drà, bi kung pal blơi sơl mờ khà priă kas rlau, mìng là gơtùi blơi geh ală bơta biăp kloh ngan ngồn mờ ờdo ờdă, niam ai bơta pràn kơldang să jan in: “Cau Việt Nam he tu\ do ngui ală phan hữu cơ mờng ngui, ờs mờng bơh yau là gơ niam rlau mờ sơnơm hoá học den lơh biăp in niam, mhar kis dờng mhar lơh gơlik tai mờ tăc tàm drà geh uă priă jền mơya gơlơh aniai wơl kòn bơnus he, tơnơ\ do geh gơbàn uă kòp. Tu\ do, a` den ờ go\ kơlôi rơcang khà priă mơya bơta kloh niam là pal geh là di mờ ờ go\ di ngan, ờ ngan tàm bơrlu\ bal ờ”.

Pa do, Mpồl atbồ bơta niam lơh broă sa sươn sre brê bơnơm mờ phan tàm dà càr Daklak pơgồp bal mờ Mpồl lơh sa kă bro is dùl nă să kă bro drơng broă Phan sa kloh Buôn Ma Thuột pa pờ anih ơn pơdơng, yal tơngi\t mờ tăc phan sa ờdo ờdă. Mìng tơnơ\ dùl tu\ tơngai lơh broă, anih do neh geh bơta sền gròi bơh cau ngui sa dê. Bi Trần Ngọc Đan Thuỳ, là cau atbồ anih do pà gi\t, jơh ală phan bơna geh ràng tăc tàm anih do ndrờm là phan geh sră cơng tàng ờdo ờdă kloh niam phan sa mờ ală bơta phan sa ris kis den geh sră cơng tàng VietGap. Gơ wèt mờ ală bơta phan kis ris, ngan là biăp sa, năc blơi phan sền gròi ngan tus anih lơh gơlik mờ ală bơta tơl khà tu\ rwah blơi phan. Den tàng bè hơ\, broă cih ală jơnau yal bè anih lơh bơh phan bơna dê geh anih do sền dờng màng ngan. Bi Trần Ngọc Đan Thuỳ, đơs: “Biăp hữu cơ tu\ do neh geh drà kă bro, ală cau mờ neh sền gròi tus bơta pràn kơldang să jan khi dê kung gam pin dờn ngui sa sơl uă rlau pơndrờm mờ biăp VietGap. Khà priă biăp hữu cơ tu\ do tăc pơgăp bơh 30 rbô tus 40, 50 rbô đong dùl ki\, den khà priă hơ\ drà kă bro gam gơtùi blơi sơl. Tu\ do, geh 2 anih tam biăp hữu cơ mờ anih do gam ai phan nàng tăc: Dùl là bơh sươn biăp Nhờk dê- mpồl lơh sa kă bro lơh bal mờ cau lơh broă sa. Bàr là bơh Anih tờm bơto broă lơh kơnhoàl Krông Ana lơh bàr pe bơta biăp sơvê hữu cơ mờ ală bơta bơ sềt: bơsềt kràng, bơ sềt rơhe”.

Tàm Daklak tu\ do geh 2 mpồl lơh sa kă bro lơgar Nhờk dê lơh bal mờ tăc phan bơna biăp, bùm, plai chi hữu cơ, là mpồl lơh sa kă bro Nico Nico Yasai mờ Mpồl lơh sa kă bro is dùl nă să lơh bal mờ cau lơh broă sa. Bơh broă lơh bal mờ ală hìu cau lơh broă sa, bơto ngui măy mok jak chài pa mờ blơi jơh phan bơna làng bol lơh broă sa in, ală mpồl lơh sa kă bro do neh lơh tam gơl jơnau gi\t wa\ bơh dùl bơnah làng bol dê tàm broă lơh mờ ngui ală bơta phan sa hữu cơ tàm dơ\ sa bơh hìu bơnhă dê. Bi Nguyễn Thị Thục- cau mờng chài atbồ bơta niam phan bơna biăp hữu cơ, Mpồl lơh sa kă bro is dùl nă să lơh bal mờ cau lơh broă sa, tàm sơnah [òn Tân Hoà, [òn dờng Buôn Ma Thuột, pà gi\t: dilah bè pơgăp mờ do 5, 6 nam, tu\ mpồl lơh sa kă bro pa mu\t lơh broă, broă tam mờ kă bro ală phan bơna biăp bùm plai chi hữu cơ bơh mpồl lơh sa kă bro dê tìp uă ngan kal ke, kờp bal pah ngai mìng tăc geh bơh 20 tus 30 ki\ lơm phan bơna ală bơta den tus tu\ do, bơh uă anih kă bro krơi is, bơnah kă bro neh gơguh bơh 3 tus 4 dơ\.

Tàm bơta geh ngan, lơh sa hữu cơ lơh geh cồng nha êt rlau, phan bơna lơh geh den sền ờ huan niam mat, khà priă jơnhoa den tàng phan bơna hữu cơ kung gam ờ hềt geh uă tàm Việt Nam jơh bal bè broă lơh gơlik bal mờ kă bro. Mơya, mờ ală bơta kuơ bơh biăp hữu cơ dê gơ wèt tus mờ bơta pràn kơldang să jan cau ngui sa dê, biăp do ngai sơlơ geh drà kă bro kờn, pờ tơlik gùng lòt pa tàm broă lơh gơlik mờ kă bro ngui sa phan sa kloh, phan sa ờdo ờdă.

Cau cih mờ yal tơngi\t- Lơ Mu K’ Yến

 

Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC