VOV4.K’ho – Càr Daklak tu\ do geh mờr 1 tơlak 500 rbô nă cau blơi bảo hiểm y tế, geh 81,5% khà kờp làng bol, uă ngan gơ wèt mpồl cau geh lơh bảo hiểm y tế ờ sa priă. Khà blơi bảo hiểm jat nùs nhơm kờ` is gam dùl êt, den tàng kong uă hoàc huơr tu\ pal kham sơm kòp, ngan là cau gơtìp kòp jê jroă, jo\ jòng, Gah lơh broă geh gơnoar càr Daklak dê gam lơh pràn broă mblàng yal, dong làng bol git loh ală bơta kuơ mờ sră bảo hiểm y tế cèng wơl:

Tài neh dờng sơnam, să jan ờ sô, oh kòn den ơm ngài, den tàng ồng H’Nhăn (kòn cau Rơđê) ơm tàm [òn Cuôr Đăng A, xã Cuôr Đăng, kơnhoàl Cư M’gar neh blơi bảo hiểm y tế nàng rơcang lài tu\ gơtìp kòp jê. Nam lài, ồng pal reh bòm tàm hìu sơnơm dờng càr Daklak, kơ nờm geh bảo hiểm y tế den tàng geh dong kờl rlau 80% priă jền sơm kòp:

“Dơ\ hơ\, tu\ neh blơi bảo hiểm y tế den pal lòt reh bòm tàm hìu sơnơm càr, tàm tơngai sơm kòp den priă sơm kòp dùl êt, mơya hìu sơnơm kung gam sền gròi niam ngan, a` go\ sră bảo hiểm y tế geh kuơ ngan. Pa do sră a` dê neh jơh tơngai geh ngui, mơya ờ hềt thàn blơi sră pa, tus do den kung blơi tai, tài geh bảo hiểm kung dong tơmù uă bơnah priă jền,dilah ờ geh bảo hiểm den tu\ gơbàn kòp jê ngan là hoàc priă jền uă ngan.”

Bulah bè hơ\, ờ di hìu bơnhă lơi kung git tơl làm bè broă blơi is bảo hiểm y tế bè ồng H’Nhăn. Ùr bơkàu bi H’Janh Niê (kòn cau Rơđê) ơm [òn bal mờ ồng H’Nhăn, bualh là cau lơh broă tờm tàm hìu bơnhă mơua ờ bài blơi bảo hiểm y tế. Bi H’Janh Niê đơs là, priă jền ờ jơngkah, să jan gam pràn den tàng ờ huan pal lòt kham kòp, den tàng pah tă tă rlau 1 tơlak priă nàng blơi bảo hiểm y tế là bơta ờ kuơ. Mơya tus tu\ kờ`, den hơ\ sồng bi ùr go\ hoàc huơr:

“Lài do pơgap tàm nam 2006, hìu bơnhă a` kung blơi bảo hiểm y tế, mơya ờ tu\ lơi ngui tus, kòp jê kung lòt kham hờ bơdĩh gơ in mhar, den tàng tơnơ\ do ờ blơi tai. Mơya pa do den kung go\ gơ lơh wờl să ngan tài ờ blơi bảo hiểm y tế, tu\ a` geh bun kòn klau put, tài ờ kơ lôi rơcang lài den tàng ờ blơi bảo hiểm. Tus tu\ lòt deh den gơbàn kal ke deh, pal mut tàm hìu sơ nơm. Dilah geh bảo hiểm tơm priă den ờ huan hoàc uă priă jền, mơya tài ờ geh sră bảo hiểm den tàng hìu bơnhă hoàc tus 11 tơlak priă.”

Xã Cuôr Đăng, kơnhoàl Cư M’gar tu\ do geh mờr 11 rbô nă làng bol, tàm hơ\ mìng geh mờr 46% khà kờp làng bol blơi bảo hiểm y tế. Khà do gam lơyah, mìng ndrờm mờr gùl mờ khà kờp bal gùt càr dê.

Nàng tơnguh jơnhua khà làng bol blơi bảo hiểm y tế, Hìu sơ nơm xã Cuôr Đăng sùm lơh ngan mblàng yal, lam sồr làng bol git ală bơta kuơ bơh broă blơi bảo hiểm y tế cèng wơl. Mò H’Dĩ Niê Kdăm, Phó kuang atbồ hìu sơ nơm xã Cuôr Đăng, kơnhoàl Cư M’gar pà git, ală cau lơh broă bơh hìu sơnơm xã dê sùm pơ gồp bal ală tơngume mblàng yal nàng tơnguh jơnhua bơta git wă bơh làng bol dê tus mờ bơta kuơ tu\ nhui sră bảo hiểm y tế tàm broă kham sơm kòp:

“Tàm tu\ ală cau mè lòt kham, pơn yơu ală kòn khi dê geh sră bảo hiểm mơya cau tờm hìu bơnhă khi dê ờ geh sră den kung mblàng yal, lam sồr khi nàng khi in git bè broă blơi bảo hiểm y tế geh kuơ bè lơi he in, tài tu\ do tàm ală hìu sơnơm den priă kham sơm kòp, blơi sơnơm tơmba gơguh kas ngan.”

Mò Nguyễn Thị Xuân, Phó kuang atbồ Bảo hiểm xã hội càr Daklak pà git, gùt càr geh mờr 1 tơlak 500 rbô nă cau blơi bảo hiểm y tế, geh 81,5% khà kờp làng bol. Tàm hơ\, geh rlau 1 tơlak nă cau gơ wèt mpồl cau geh lơh sră ờ sa priă, gam wơl jơh ală cau blơi bảo hiểm là ală cau kra, sùm gơtìp kòp jê mờ cau geh kòp.

Bulah khà cau blơi bảo hiểm y tế geh gơguh uă jat pah nam, mơya kung gam lơỳai, kuơ màng gơ wèt mờ mpồl cau blơi is bè kơnòm bơsram, cau bơsram dờng mờ hìu bơnhă, khà gơguh do ờ ngan ngồn kơ\ kơljap.

Mờr tus do, bal mờ broă tơnguh jơnhua bơta niam broă drơng ala, den khà priă kham sơm kòp, sơ nơm tơmba digơlan kung geh tam gơl gơguh bal ai jơh ală mpồl cau in. Den tàng, dilah ờ blơi bảo hiểm y tế den làng bol gơtìp kal ke bè priă sơm kòp bè tu\ do dilah ờ bơtuah gơtìp kòp jê. Mò Nguyễn Thị Xuân đơs loh:

“Tàm tơngai tus, den broă drơng ala tàm gah lơh sơnơm gơguh jơnhua mờ digơlan geh tam gơl bal ai jơh ală tơl nă cau in, ờ tam cah is cau geh bảo hiểm y tế mờ cau ờ geh bảo hiểm y tế. Bè hơ\, ală cau geh bảo hiểm y tế den geh kes priă bảo hiểm y tế tơm priă, ai ală cau ờ geh bảo hiềm den pal tă is priă tờm he dê. Bè hơ\, dilah khi git den khi geh blơi bảo hiểm y tế. Mờ broă nàng làng bol in git tus broă lơh bảo hiểm y tế geh ală bơta kuơ bè lơi, cèng bơta gàr tơl niam rài kis mpồl bơtìan bè lơi, mờ bảo hiểm y tế dong ală cau ờ bơtuah gơtìp kòp jê den jat a`, broă lơh mblàng yal là kuơ màng ngan.”

Mờ broă lơh pràn mblàng yal, làng bol càr Daklak geh git tơl làm rlau bè bơta dong kờl mờ bơta kuơ tu\ blơi bảo hiểm y tế. Do kung là broă lơh kuơ màng nàng dong làng bol blơi is bảo hiểm, kờ` gàr tơl niam rài kis mpồl bơtiàn làng bol in tu\ mờ ală khà priă bè broă drơng ala gah lơh sơnơm gam gơguh jơnhua.   

                                                            Cau cih mờ yal tơnggit K’Duẩn