VOV4.K’ho - Drờm bè ờ ua\ kòn cau  ndai kis tàm Tây Nguyên, cau Bahnar kung geh hìu  hơđang jòng rlau rhiang thơt,  geh kis bal bơh ua\ ngan rnàng cau tàm hìu nha\. Tơnơ\ do, bơh bơta bơtàu tơngguh bơh mpồl bơtìan, ala\ hìu dờng, hìu jòng rhời êt,  geh lơh gơs ala\ hìu dềt rlau, lơyah rlau mờ cau tàm hìu kung êt rlau. Tàm bơta tam gơl hơ\,  ala\ ùr bơklau kơnòm sa\ lik ơm is,  lơh sa hìu ha\ he dê. Mơya lài mờ tơnơ\ tu\ lik ơm is, ùr bơklau kơnòm sa\ pal mut lơh broa\ lơh mờ kơnòl tus mờ mè bèp mò ồng.

            Ùr bơklau  gam kơnòm sa\ cau Bahnar, tu\ pa bau drờm geh ơm kis bal mờ hìu nha\ đah pơ ùr hala bơklau. Kờ` lik ơm is bơh hìu dờng den khi pal mut lơh tơl broa\ lơh bơh cau kòn bơrtơu, kòn ban tus mờ đah hìu pơ ùr, hìu bơklau nàng geh tơm wơl dùl bơnah lơi dà kơlhề bơh mè bèp neh deh, ròng dờng. Ùr bơklau kơnòm sa\ pal ơm pơ dar đah  hìu nha\ bơklau, đah hìu pơ ùr, tơl đah pal ơm di 3 nam.

            Tàm tu\ tơngai ơm bơrtơu hala ban, ùr bơklau kơnòm sa\ pal lơh suơn mir bal mờ hìu nha\, mơ kung lòt jòi is ba\ ù pa nàng lơh mìr is sa\ tờm he dê. Bulah bè hơ\,  phan sa geh bơh ba\ mìr pa gam la sa bal.  Mìng tu\ lơi lơh kòi sa tàm nam  gam jơng kah den ùr bơklau gam kơnòm sa\ hơ\ sồng geh tac, tam gơl rpu, kơnrồ, sur iar nàng geh phan is hìu nha\ he dê. Bok Grêng - kra [òn [òn pơlei Đak Ja\, xã Đak Ja\, kơnhòal Mang Yang, càr Gia Lai ai git:

            Tơnơ\ tu\ jun bau, ùr bơklau gam kơnòm sa\ pal tus ơm hờ hìu đah pơ ùr 2, 3 nam hơ\ sồng  rê ơm hờ hìu đah bơklau kung 2, 3 nam. Dilah ùr bơklau gam kơnòm sa\ lơh sa ờ hềt rơ gơi den geh  rê ơm wơl hờ hìu đah pơ ùr hala trơ wơl wơl. Tu\ lơi ùr bơklau  pơrjum geh  dùl êt phan bơna bè neh geh 2, 3 nơm kơnrồ,  geh ba\ mìr is tơnhàu geh 2, 3 sơ\ kòi den dan  mè bèp lik ơm is.

            Tu\ geh lơh sir broa\ lơh mờ hìu nha\ 2 đah, geh dùl êt phan bơna is, ùr bơklau geh cri bơyai dan lik ơm is. Khi rwah ‘’ngai niam, hìu chờ’’ (Hơ\ la hìu nha\ kis gơ rờm bal,  ờ geh tam lah tam pờng, ờ cau gơbàn kòp tê jê sa\,  cau ờ `ô ơlak tơrnờm),  cau bơklau geh boh bơr mờ mè bèp  pơ ùr (Tơnei) dilah  gam ơm đah hìu pơ ùr, hala boh bơr mờ mè bèp tờm nàng dan lik ơm is. Ồng Bok Grêng, yal:

            Dilah ơm đah hìu pơ ùr den  lùp ồng pô bàp la ur bơklau kờ` lik ơm is, ờ git gơ tùi lah ờ, mơya ùr bơklau kòn geh lơh ngan bè cau dê. Dilah ờ bơtuah gơbàn kòp tê jê sa\, ròng bal ờ jai den geh rê kis wơl mờ mè bèp, kơp kờ` mè bèp wa\ wờng.

            Geh mè bèp ai, ùr bơklau geh tus hờ hìu đah cau klau nàng dan. Dilah geh mè bèp 2 đah ai, den cau bơklau yal mờ jơi nòi bè bơta kờ` lik ơm is mờ kơnờm mờ jơi nòi tus dong lơh dùl kùp rnu\ tềng ba\ ù mờ he neh  geh hala bơh  hìu pơ ùr, hìu bơklau ai.  Mho mang, ùr bơklau ơm hìu đah pơ ùr geh bơyai lơh yàng tam tơngac hìu nha\ đah pơ ùr mờ dùl drap tơrnờm mờ dùl nơm iar.

            Tơnơ\ geh lơh ỳang, cau bơrtơu geh jà  mè bèp tờm `ô tơrnờm. Jat bơhìan bơh dơ\ lơh yàng dê,  mè pơ ùr la cau `ô sơnrờp, hơ\ sồng tus bèp pơ ur `ô, hơ\ sồng tus mè bèp tờm, pơnjat tai la pơ ùr, bơklau, oh kòn… rhời geh `ô bơh cau kra tus mờ cau kơnòm. Tơl cau geh `ô tơrnờm sơnđan bè. Tu\ jà `ô,  kòn bơrtơu ưn ngài bơta ròng siam, bơto bơtê, kìng cang bơh mè bèp mờ oh kòn den tàng he geh bè tu\ do. Tơnơ\ hơ\,  mè bèp pơ ùr siah  dà tàm tởnờm, jà bơrtơu `o mờ nting bơto bè do:

            Dilah rài kis kal ke, kòp tê jê sa den pal rê wơl mờ mò pàng, mờ hìu nha\. Kòn ba` ngòt, hìu nha\ sùm wa\ rò.

            Ồng Bok Grêng, kra [òn [òn Đak Ja\, xã Đak Ja\, kơnhòal Mang Yang, càr Gia Lai ai git loh rlau tai:

            Tàm mang hơ\, ùr bơklau kơnòm sa\ rê ơm tàm kù pa lơh gơs. Mờ phan bơna den dilah hìu nha\ 2 đah geh den 2, 3 ngai tơnơ\ den hơ\ sồng khi tam pà, bè drap yang kuơ, kuil bo\ lo\ sre…Mờ ba\ mìr den ùr bơklau pal lòt mus is, tài rài yau cau êt, ù den ua\. Tu\ do,  ù tiah den pal tam pà ring jơh ala\ oh mi tờm tàm hìu, ùr klau drờm bal.

            Jơnau ơm bal- ơm is la dùl bơta ai go\ niam ngan bơh tàm rài kis cau Bahnar dê. Ùr bơklau pa bau pal ơm bal mờ hìu nha\ mè bèp 2 đah nàng geh pơ gồp pràn sa\ ja` gam kơnòm lơh sa bơtau tơngguh phan bơna, sal wơl dà kơlhề deh dùh, ròng siam bơh mè bèp. Broa\ ơm bal,  lơh bal kung la nàng khi bơsram bơta mờng lơh sa bơh ala\ cau dờng sơnam, bơsram broa\ ơm kis lơh broa\ sa, git jơnau mờ cau mờ rhời geh prap pềr phan bơna. Tus tu\ lơi geh tơl, ùr bơklau cau Bahnar hơ\ sồng lik ơm is bơh hìu mè bèp, nàng  bơt bơtàu kis rài kis pa. Do kung la bơta bơto bơtê,  broa\ bơyai lơh mpồl bơtìan niam ngan tàm làng bol kòn cau Bahnar tàm Tây Nguyên.

                               Cau cih mờ yal tơnggit K’ Brọp