VOV4.K’ho - Tàm rài kis pah ngai kan ngan  pleh geh ala\ bơta tam gơ jra`, ờ ring. Nàng gơtùi bơsong mo jơh tam gơ jra`, bơh yô yau, cau Sêdang geh bơhìan dan sa\. Bơta kuơ màng la, broa\ dan sa\ geh bơyai lơh tàm àng drim gờ` ngai tơnơ\, tu\ iar ờ hềt pờ bơh tàm wàng, sềm tàm brê  ờ hềt guh hoac. Bulah broa\ dờng  hala dềt, dilah mut lơh broa\ dan sa\ tàm tu\ hơ\, làng bol pin la geh lơh niam wơl bơta git gơp gơbàn đơs lah, sơrpah gơp.

            Ồng A Djoa kis tàm [òn 3, xã Tân Cảnh, kơnhòal Đak Tô, càr Kon Tum ai git,  pah ngai, làng bol kòn cau Sêdang sùm tam tìp, boh bơr  bal tàm tu\ ơm rlô tàm hìu, tu\ lòt mìr, mut tàm brê hala tu\ neh mờr bơ`ul `ô tơnơ\ dùl ngai lơh broa\ bòl glar... Rài kis kung ờ gơtùi pleh geh ala\ tu\ tam lah dờng bơr bal,  hala ming nisơna ờ thàn ơt, kơryan mờ neh lơh ờ tam kờ` tai. Mang rê bic wơl  hơ\ sồng kah, la: ngai òr, bơr đơs he dê neh rlau  đơs lah kơnjơ\ ngan tus mờ gơp bơyô, cau rềp hìu...Ồng A Djoa yal:

            Ngai lài tàm [òn a` geh dùl na\ cau `ô ơlak, neh đơs lah sơrpah cau ndai, àng drim gờ` ngai tơnơ\,  cau hơ\ neh tus hìu cau gơbàn lah nàng dan sa\. Jat bơhìan bơh bol a` den broa\ dan sa\ la kuơ màng ngan,  neh rlau lah cau ndai den pal git dan sa\ cau, dilah ờ dan sa\ den cau ờ go\  sền tai he la cau niam, tài bơh neh geh jơnau đơs lah tus mờ khi.

            Jat bơhìan bơh cau Sêdang, broa\ dan sa\ pal geh mut lơh tàm àng gờ` bùi drim,  jat bơta cah r`a bơh cau kra [òn, den hơ\ sồng jơh. Mò Y Ui kis tàm [òn Têa Djê Krâm, xã Đak Rơnga, kơnhòal Đak Tô (Kon Tum), ai git:

            Jat adat bơhìan, tu\ lơi tàm [òn geh jơnau ờ niam, khi pal tus dan sa\ tàm tu\ àng drim gờ`. Cau neh tìs pal tus adan sa\ cau gbàn đơs lah lài mờ tu\ sềm tàm brê gơ par lik gan gùng.  Khi cèng leh iar neh buh tềng rơnga ồs lơh phan dan sa\,  tơnơ\ hơ\ geh sơnđờm dan sa\ cau ne,  geh tu\ khi pal cèng trơnờm, iar nàng  dan sa\... Cau cah r`a la kra [òn, geh bơnga\ mblàng  bè bơta tìs bơh 2 đah, đah lơi tìs den kra [òn sồr khi pal dan sa,  geh tu\ gơbàn lơh glài. Cau gơbàn tìs pal sơntơm sa\ ba` lơh gơbàn tai.

            Mblàng bè  bơta bơhìan adat dan sa\ àng drim  gờ` bơh cau Sêdang, ồng A Luô, kra [òn Kon Pâu, [òn Kon Wang, xã Ea Yiêng, kơnhòal Krông Pach, càr Daklak đơs la: Àng drim gờ` la tu\ tơngai geh pơrya ngan tus mờ broa\  cah r`a. Tơngai hơ\ la tu\ trồ tiah  niam goh ngan mờ  ờ geh dùl ntas lơi, ờ gơbàn bơ\ bơl bơh phan ròng lòt rê. Dơ\ 2 la  tàm trồ àng drim gờ` den nùs nhơm bơh kòn bơnus  ngac ngan,  jơnau đơs ngan ngồn bơh nùs nhơm khi dê. Mờ dơ\ 3, bơh 2 bơa  pa đơs den ala\ cau yàng hơ\ sồng tus sền mờ ai bơta niam bơne\ tus jơh  2 đah, pleh bơta gơbàn tam gơ jra` hala tam lơh  dờng di gơlan gơlik geh...

            Bơh pơrya hơ\,  mờ broa\  dan sa\ tàm àng drim gờ` sùm lơh geh niam lơm, sang te\ bơta tam gơ jra` bơh ala\ cau  mờ slơ tam klac bal tai tàm mpồl bơtìan cau Sêdang. Ồng A Khao kis tàm [òn Ea Mao, xã Ea Yiêng, kơnhòal Krông Pach, càr Daklak yal:

            A` geh tìs, mang ngai lài a` rê krơ\ kơnrồ tàm wàng, bơh mpồng wàng gơbàn pa\, dùl nơm kơnrồ gơlik bơdĩh, tus lòt sa tơngời pa tam tàm suơn  bơh Buô Ngok di 2, 3 jơt thơt vuông. Àng drim gờ` ngai tơnơ\, a` neh tus hờ hìu Buô Ngok nàng dan sa\. A` cèng pria\ 200 rbô nàng dan tơm, mơya ồng hơ\ ờ  dờp. Tu\ git a` git tìs ngan ngồn, ờ go\ kờ` tơlik kơnrồ, Buô Ngok  neh sơbì tìs mờ ờ  sồr tơm dồs a`. Buô Ngok đơs a` pal sền gròi kơnrồ nền nòn rlau tai. A` git jơnau mờ git ưn ngài ồng.

            Tu\ do, rài kis phan bơna  kung bè nùs nhơm bơh làng bol cau Sêdang neh  bơtàu tơngguh, git wa\ geh tam  tìp bal mờ ua\ kòn cau ndai tai, den tàng bơhìan dan sa\ tàm àng drim gờ` ờ gam sền gròi tơl jơh, nền nòn bè lài tai. Mơya bơta niam ngan la geh pơrya bơh bơhìan dan sa\ àng drim gờ` den làng bol gam sền gàr. Hơ\ la bơta tơngkah, kòn bơnus ờ cau lơi la jak chài lơm, dilah gơbàn tìs den pal geh dan sa\ ngan ngồn, dil màl. pal git wa\ nàng geh rơndap bơta niam,  lơh niam wơl sa\ ja` bơh  bơr đơs mờ broa\ lơh nàng  wèt tus ala\ bơta niam bơne\ ngan. Hờ đah cau gơbàn đơs lah, cau gơbàn aniai ba` ai bơh bơta cau neh rlau tìs nàng ai tơlik mpồl bơtìan nàng lơh glài. Trơ wơl, khi kờ` geh nus nhơm sang glài, toh glài,  geh bal mờ đơs sơndio nàng  cau lơh tìs git tìs he neh aniai, lơh  broa\ niam,  lơh broa\ geh kuơ tus sa\ tờm, hìu nha\, mpồl bơtìan, nàng geh bal gơguh jak, sền gàr bơta tam klac, rềp mềr. Ồng A Thin kis tàm [òn Têa Rơxá, xã Đak Trâm, kơnhòal Đak Tô, càr Kon Tum boh bơr:

            Dilah gơbàn tìs, den bol he pal git dan sa\, nàng pleh jơnau dềt gơs dờng. Hơ\ la kơnòl bơh tơl cau bol he hê. Kòn bơnus ờ gơtùi kis is dùl na\ sa\ mờ kờ` pal kis bal mờ mpồl bơtìan. Mò ồng, mè bèp geh kơnòl bơto bơtê kòn sau, tơl na\ cau, tơl hìu nha\ drờm geh  kơnòl  he dê nàng  sền gàr bơta git gơp bal tàm hìu nha\, kung bè cau hìu  bal, cau [òn bal. Tơl cau tàm [òn sùm pal bơsram mờ lơh jat sơnoa boh lam mờ adat boh lam dà lơgar, sền gàr bơhìan niam bơne\ bơh mò ồng he lời wơl.

            Adat bơhìan dan sa\ bơh cau Sêdang  ờ di kờ` sồr làng bol lơh tìs nàng dan sa\ tàm àng drim gờ` la geh sang tìs. Tài mìng geh git  tìs ngan ngồn  den hơ\ sồng geh [òn lơgar dờp sền. Git dờp tìs,  ba` lơh tìs tai nàng ba` gơbàn tìs,  mờ git sang glài nàng  gơguh jak bal. Hơ\ la bơta niam tàm   bơhìan chài rgơi git jơnau bal bơh mpồl bơtìan bơh cau Sêdang dê tàm Tây Nguyên.

                                                            Cau cih mờ yal tơnggit K’ Brọp