VOV4.K’ho - Tơnơ\ tu\ klau pơnu mờ ùr ơruh M’nông tam kờ` bal, klau pơnu rê dan mờ mè bèp kơnờm mờ cau dờng sơnam tàm hìu nha\  hala cau lòt đơs tus hìu cau ùr nàng lòt lap bau. Bulah la jat jơi mè, jơh jun bau rê hờ hìu cau ùr ơm bơrtơu, mơya broa\ jun bau bơh kòn cau M’nông gam la bơh hìu đah cau klau rcang.

            Bơhìan  jun bau bơh tơl mpồl cau M’nông gơ jat mờ bơta hìu nha\ he geh, gơ jat mờ tềng [òn he ơm mờ geh ala\ phan kơt bau krơi is, mơya kung pal pal lơh jat 3 adat tờm hơ\ la: Tâm ôp (Kep- dơ\ lap bau) tâm wang (Nkăp Kông- `ô bơcik bồ) mờ tâm Nsông(jun bao). Ồng Điểu Ntrơl, kis tàm [òn Bu Prâng, xã Dak Ndrung, kơnhòal Dak Song, càr Dak Nong ai git:

            Kòn cau M’nông bau la rê ơm đah hìu pơ ùr, mơya broa\ lòt lap bau gam la bơh đah cau klau drơng. Phan lap bao kung ờ geh bơta ua\, gơ jat mờ hìu nha\ he geh mờ gơ jat tơl tiah he kis, ờ go\ tam bơklơn, ờ rka\ khà ua\. Hìu đah klau cèng phan lơi den hìu đah ùr geh sal wơl phan bơh hìu đah klau mờ phan do hala phan ndai…

            Lài jơh la dơ\ lòt đơs bao (Tâm ôp, Kep), mờng ngan geh mut lơh tàm trồ mang. Tài jat bơhìan dilah hìu đah cau ùr ờ bài bau den tu\ hơ\ trồ mang geh ờ gơbàn bơsìl  mờ [òn làng. Hìu đah klau pal càng phan  lùp  bao; dùl nơm iar dam, dùl dang `òng dò tềng ngko, 1 nơm pềs mờ dùl nơm rơsi kàr so\. Tu\ hơ\,  mè bèp lùp kòn ùr, dilah kòn ùr kờ` den hìu nha\ hơ\ sồng dờp phan lap bau bơh hìu đah klau. Tu\ do mè bèp bơh ùr ơruh ai dùl drap tơrnờm dờng nàng lơh yàng dờp tam bao mờ bơyai lơh `ô bơcik bồ. Mè Phong kis tàm [òn Bu Prâng, xã Dak Ndrung, kơnhòal Dak Song ai git:

            Rài yau mò ồng he lòt lap bao kòn klau in tàm  àng drim. Dilah 2 hìu nha\ kờ` bal mờ geh tơl den mho mang la jun bao tơn. Dilah 2 đah hìu nha\ ờ hềt geh tơl den broa\ jun bao mo geh lời di bơh 1 tus 3 nam. Bulah bè hơ\,  làng bol sùm geh bơyai lơh jun bao tơn tàm trồ mang tơnơ\ bơkap kòng,  cau M’nông  geh đơs  ‘’drim sa bơkap kòng, mang sa jun bao’’.

            Tàm dơ\  bơyai lơh `ô  dò kòng (Nkăp Kông), hìu nha\ đah cau klau rcang 1 nơm sur, 1 pang ồi mbơn Rnô\ (ồi mbơn geh bơka rùp kòn dồ), 2 dang `òng, 2 nơm kòng. Tềng bơta sền go\ bơh hìu nha\, jơi nòi 2 đah, cau lòt đơs bao geh tơn dò kòng tê ai  ùr klau in (sơnđan la bơkap kòng). Mờ bơhìan do, 2 hìu nha\ neh  geh dờp  la ùr bơklau,  gơtùi geh lòt đah do đah ne 2 hìu nha\ mơya ờ hềt gơtùi bic bal. Dilah tàm tơngai lòng lài mờ tu\ jun bao, dilah dùl tàm 2 na\ na\ gơbàn  tìs adat bơhìan gùng tam bao,  geh gơbàn [òn lơh glài kơnjơ\ ngan. Den tàng ngan mờ làng bol geh bơyai lơh jun bao  mo tơn tàm ngai dò kòng, tu\ ùr klau  neh geh dờp la ùr bơklau.

            Tàm adat jun bao, hìu đah ùr lơh yàng yal mờ  yàng, mờ mò pàng la khi la cau tàm dùl hìu, bè ‘’ sềm neh geh yô’’, bè ‘’Cơ gàng neh geh glah’’, ờ gơtùi tam tà tai. Mè Phong, kis tàm [òn Bu Prâng, xã Dak Ndrung, kơnhòal Dak Song, càr Dak Nông ai git tai:

            Jun bao geh lơh hờ hìu  cau ùr tơnơ\ neh `ô bơcik bồ. Tàm jun bao do hìu đah klau cèng 3 drap tơrnờm dờng, 1 drap mè in, 1 drap bèp in, mờ dùl drap oh mi đah ùr ban in. Gơ jat he geh mờ hìu đah klau gơtùi tề sur hala tề kơnrồ tus hìu đah ùr nàng jun bao. Đah hìu cau ùr kung rcang ala\ phan kơt bao kờ` sal wơl hìu đah klau in bè nđờ sơ\ phe, nđờ drap tơrnờm, nđờ nơm sur, iar kờ` geh  phan  ỳơ sa nac in mờ rcang tai nđờ sơ\ mbar, `òng wa` tềng ngko, ồi mbơn, ào,  kơldung tà` nàng lơh phan pà ai mè bèp mờ jơi nòi klau bơrtơu tai…

            Jun bao (Tâm Nsông) geh mut lơh mờ broa\ ùr ban,  klau bơrtơu jàu phan kơt bao mè bèp 2 đah, ai go\ nùs nhơm git jơnau, git ưn ngài dà kơlhề cau deh ròng siam he. Klau bơrtơu jàu po me po bèp đah pơ ùr in bồ sur, pròt sur mờ drap tơrnờm, mơ kung jào jơi nòi, oh mi hìu đah ùr in tơl na\ cau  dùl êt poac  mờ `ô bal mờ tơrnờm, ai go\ bơta git ưn ngài mờ sền ngềr ngan đah hìu pơ ùr. Mờ ùr ban jàu ồi mbơn kòn dồ, ồi Njuh, cùan phe, dò `ồng po me po bàp đah  bơklau mờ oh mi, jơi nòi đah hìu cau klau ai go\ bơta  chài rgơi,  git lơh broa\ bơh ùr ba` mờ bơta kơp kờ` rài kis khi dê sùm hờm ram.

            Tơnơ\ hơ\ cau lòt đơs bao mờ mè bèp 2 hìu nha\ geh bơto bơtê kòn bơrtơu, kòn ban bè rài kis ùr bơklau mờ kơnòl bơh tơl cau  tus mờ mè bèp, hìu nha\ jơi nòi. Tơnơ\ lơh bơhìan do,  cau lòt đơs bao ai  dà tơrnờm nàng ùr bơklau pa bao `ô  dà sơnrờp mut `ô tơrnờm chờ jun bao.

            Ala\ cau tus lòt jun bao drờm cèng bal ơlak, phe mbar, phan sa…  pơ gồp bal tàm ngai jun bao bơh hìu nha\. Jơh jun bao,  ùr bơklau pa bao pal ơm tàm hìu poh ngai, ờ geh lik bơh tàm hìu  pleh tìp cau krơi. Pơnjat hơ\, khi geh rê hờ hìu bơklau tàm 7 ngai. Tơnơ\ tơngai do, ùr bơklau pa bao geh rê kis tus jơh rài kis hờ hìu đah cau ùr.

            Tu\ do,  bơhìan bao kòn bơh kòn cau M’nông tàm ala\ [òn làng càr Dak Nông  gam sùm lơh tơl ala\  adat bơhìan do. Mìng gơ krơi is la tơnơ\  jun bao,  gơ jat bơta geh mờ  ùr bơklau pa bao gơ tùi rwah anih  ơm la ơm mờ hìu đah pơ ùr hala đah bơklau kung di lơm, nàng  bơtàu tơngguh lơh sa mờ mut lơh broa\ lơh git jơnau dà kơlhề deh dờng ròng siam bơh mè bèp.

            Cau mblàng K’ Brọp