Jat kơrnuat sồ 29 nam 2014 bơh kuang gơs…dà lơgar, hìu nha\ mờ cau gơbàn kòp HIV, cau tơnơ\ jơh ngir ma tuý, cau gam bơ kràu jơh ngir ala\ bơta ngui bè jràu phiện mờ sơnơm ơla, cau lơh dri neh ờ lơh tai, ơm kis niam wơl geh càn pria\ dong kờl pria\ cồng.
Cau càn priă là cau dùl nă să is hơ\ là cau bơtờp kòp HIV, cau sơm tơn jơh ngir ală bơta sơnơm gơlơh bè jràu phiện mờ sơnơm ala, cau lơh dri rê ơm kis niam wơl.
Gơ wèt mờ hìu bơnhă càn priă, là hìu bơnhă geh cau tàm hìu gơ wèt dùl tàm ală cau tơnơ\ do: cau bơtờp kòp HIV/AIDS, cau tơnơ\ tu\ sơm tơn jơh ngir matúy, cau sơm tơn jơh ngir ală bơta sơnơm gơlơh bè jràu phiện mờ sơnơm ala, cau lơh dri rê ơm kis niam wơl. Ală cau dùl nă să is, hìu bơnhă mìng geh càn priă kờn ngui tàm broă blơi ală phan bơna, phan ròng, phan siam phan ròng, phan ngui lơh broă, phan kă bro, phan ngui drơng tàm broă lơh sa kă bro; bơcri priă lơh ală broă lơh mờ tê tàm hìu bơnhă bè: blơi phan ngui lơh broă sa, phan ngui lơh broă, măi moc\, phan bơna; tă pơgồp priă lơh broă rơndăp lơh sa, kă bro mờ cau dùl nă să is mờ mpồl cau ndai.
Jăt kơr nuăt, cau dùl nă să is pal lơh geh 5 bơta pal geh:
1. Bơta bè rài kis:
Cau bơtờp kòp HIV pal geh sră hơ cồng nha sền mhàm kòp HIV gơbàn kòp bơh anih sền mhàm tơl bơta pal geh đơs tờm ală cau bơtờp kòp HIV.
Cau sơm lơh tơn jơh ngir ală sơnơm gơlơh bè jràu phiện mờ sơnơm ala neh jơh tơngai sền hùc sơnơm, geh tu\ tơngai sơm lơh tơn jơh ngir sùm bơh 3 nhai rlau hơđăng, geh măt ki\ bơh cau lơh kơnòl broă anih sơm lơh tơn jơh ngir dê.
Cau lơh dri rê ơm kis niam wơl geh măt ki\ bè broă ờ gam lơh dri tai bơh Kuang atbồ anih duh broă làng bol ntum halà cau ătbồ dùl tàm ală Mpồl lơh broă gùng dră bal mpồl bơtiàn tàm tiah hơ\ dê halà cau atbồ mpồl, kuang atbồ mpồl, kuang atbồ ală mpồl bơh ală mpồl lơh broă gùng dră bal mpồl bơtiàn halà Mpồl lơh broă mpồl bơtiàn geh gơnuar broă kơr nuăt boh lam crơng gơs.
2. Ơm kis dipal mờ kơr nuăt boh lam mờ ơm kis sùm tàm bòn tiah càn priă.
3. Geh broă rơndăp lơh sa kă bro mờ geh tơl pràn tơm dồs càn jăt jơnau neh hơ.
4. Là cau tàm Mpồl tềm pềr priă mờ càn priă bơh Anih priă jền dong kờl cau rbah dê.
5. Kis dùl nă să hala kis bal mờ kòn ờ hềt tus sơnam lơh broă hala kis bal mờ mè bèp, pơ ùr, bơklau, ồng, mò, oh, mi tờm mơya ală cau do neh jơh sơnam lơh broă halà ờ gam geh pràn lơh broă jăt jơnau cih bơh kơr nuăt boh lam dê.
Kung jăt kơr nuăt do, hìu bơnhă càn priă kung pal lơh geh 5 bơta pal geh tơnơ\ do:
Dơ\ dùl, hìu bơnhă geh cau bơtờp kòp HIV/AIDS, cau sơm tơn jơh ngir ală sơnơm gơlơh bè jràu phiện mờ sơnơm ala, cau lơh dri rê ơm kis niam wơl lơh geh dùl tàm ală jơnau pal geh bè rài kis pa yal.
Dơ\ bàr là hìu bơnhă geh cau tàm hìu là cau tơnơ\ tu\ sơm lơh tơn jơh ngir matúy pal geh dùl tàm ală sră pơ àr tơnơ\ do: Kơr nuăt ngui broă lơh atbồ tơnơ\ tu\ sơm tơn jơh ngir tàm tiah ơm kis; sră ki\ măt jơh lơh tơngai sơm tơn jơh ngir tàm anih sơm lơh tơn jơh ngir pal lơh; sră ki\ măt bơh anih duh broă làng bol kơnă ntum bè broă neh jơh lơh tu\ tơngai sơm tơn jơh ngir tàm hìu bơnhă, bòn lơgar bơh 3 nhai rlau hơđăng.
Dơ\ pe, ơm kis dipal mờ kơr nuăt boh lam mờ ơm kis sùm tàm bòn lơgar tiah càn priă.
Dơ\ puan, geh broă rơndăp lơh sa kă bro mờ geh tơl pràn tơm priă dồs jăt jơnau pơrgon.
Dơ\ pram là cau tàm Mpồl tềm pềr priă, mờ càn priă bơh anih priă jền dong kờl cau rbah dê.
Khà ai càn jăt tàm jơnau kờn càn mờ bơta tơl pràn tơm priă dồs bơh tơl nă cau dùl nă să is, hìu bơnhă dê mờ ờ duh pal ai phan nàng dan càn mơya ờ uă rlau 20 tơlăc priă dùl nă cau; 30 tơlăc priă dùl hìu. Cau càn priă gơtùi càn priă uă dơ\ mơya kờp jơh priă càn ờ uă rlau mờ khà priă càn ai càn uă ngan jăt jơnau cih do dê.
Priă cồng ai càn ndrờm mờ priă cồng ai càn hìu rbah jăt tơl tu\ tơngai bơh Gơnuar atbồ lơgar ai. Tơngai ai càn jo\ ngn là 60 nhai. Tàm tơngai lơh tơr lòng bơh nam 2014-2016, ngui tơngai ai càn uă ngan là 36 nhai.
Jăt kơr nuăt, bơh nam 2014 tus nam 2016, broă lơh geh mu\t lơh lài tàm 15 càr mờ bòn dờng. Bơh nam 2017 mu\t lơh rề ơnàng tàm gùt lơgar. Kơr nuăt kung cih loh, dilah cau dùl nă să halà hìu bơnhă dilah mơkung là cau geh càn priă bơh ală broă lơh dong kờl ndai bơh anih priă jền dong kờl cau rbah dê den mìng geh sền sơ wì ai càn dùl tàm ală broă lơh dong kờl hơ\ lơm.
Cau mblàng Lơ Mu K’ Yến
Viết bình luận