VOV4.K’ho- Tàm [òn dờng Buôn Ma Thuột tơn, “tiah tam uă ngan kơphê” bơh tiah Tây Nguyên mờ gùt lơgar dê, tơngai lài ală gah lơh broă geh gơnoar tàm càr Daklak dê neh sền go\ uă dơ\ lơh gơlik kơphê [òk ờ niam, ngui ală phan bơna ndai, phan lơh [ô thồm nàng klài bal tàm kơphê tu\ coh, kờn tơrmù khà priă lơh gơlik phan, sa priă cồng uă. Kơphê do ờ mìng lơh roh te\ bơta [ô bơkah sùm geh bơh jo\ bơh kơphê niam dê, mờ gam geh lơh aniai tus pràn kơldang să jan cau hùc dê in tai. Ồng Trịnh Đức Minh kuang atbồ Mpồl tam klac bal ală Mpồl lơh kơphê Buôn Ma Thuột yal bè bơta chài đal gi\t, sac rwah di kơphê ngan tu\ hùc dà hùc do:

Ơ ồng, dan ồng pà gi\t bè kơphê klài bơrlu\ bal neh lơh aniai tus mờ broă hùc dà kơphê bơh cau ngui sa dê, kung bè là bơta pal geh nàng ală anih  anih lơh sa geh broă lơh sa blơ\ blăc, tăc tàm drà ală bơta kơphê ờ niam. Bè hơ\, jat ồng, den cau ngui sa tu\ do kờn pal lơh bè lơi nàng “đơs ờ mờ kơphê [ơ\”?

Ồng Trịnh Đức Minh: Jat a` den bơta kờn bơh cau ngui sa dê là kuơmàng ngan. Bol he geh bơta mờng quèng là sùm nggui hùc dà kơphê kềng gah gùng, hơ\ sồng là bơta kờn sùm jo\ ngan neh gơlơh quèng te\, hơ\ là hùc dà kơphê den dà là gơ pal jù ngan, pal kơ\t lơiang, hơ\ sồng dilah sùai gơ den gơ pal khuh, geh tu\ là gơ pal geh bơta [ô dùl e\t bơh dà màn coh, hơ\ sồng [ô [ơ, [ô caramen…klài bal tàm hơ\ gơ gơs dùl bơta dà hùc kơphê lơiang kơ\t, mờ gơ ờ go\ gam tai bơta mùl go\ sùm bơh kơphê dê. Den tu\ do dan cau ngui sa pal tam gơl bơta kờn, bol he pal lòt tus hờ ală hìu tăc dà kơphê, mìng kơphê lơm, kơphê geh coh tơn tềng hơ\, mờ geh lơh dà kơphê tơn, den gơ geh krơi is mờ kơphe ne: là dà kơphê gơ ờ lơiang kơ\t, mờ gơ geh bơta [ô thồm ngan ngồn bơh kơphê dê mờ ờ go\ gơtìp klài bơrlu\ bal mờ phan ndai, bơta phan [ô ndai.

Ơ ồng, uă cau neh quèng mờ jơnau đơs là kơphê den pal geh dà jù mờ hùc den bơtang, [ô rơ ồ dùl e\t. Ồng gơtùi đơs loh bơta do nàng cau ngui sa in gi\t wa\ dipal bè kơphê ngan là mbè lơi?

Ồng Trịnh Đức Minh: Bơh jo\ do, bol he sùm hùc dà kơphê coh rơ ồ ir den là gơ geh lơh aniai tus bơta pràn kơldang să jan in, mờ gơ geh lơh roh te\ bơta [ô thồm mùl go\ bơh gơ dê; ai dilah kơphê ngan den tu\ he klài den gơ [ô jơh làm gùt dùl cơldu\ tơn, mờ tu\ neh hùc den gơ gam wơl tàm bơr he dùl bơta bơkah niam ngan, tu\ he hùc den bơta [ô thồm gơmu\t tàm muh, tàm bơr gơ lơh niam ngan, bơkah ngan, mờ lơh gơprài ngan tàm să jan. Mơya, bơta là pal tam gơl jơh dùl jơnau đơs: bè a` sền go\ gơlơh niam ngan, bơkah ngan mơya cau mờ gi\t là tu\ bi hùc den sền go\ gơlơh ờ bơkah wơl bè hơ\ taih! Đơs bal là kơphê ngan mờ coh dipal nàng gàr geh bơta [ô thồm den pal coh ờ go\ di lời gơtìp rơ ồ, mờ tu\ hùc den he go\ gơlơh bơ sàp ờ bơkah rlau, mơya bơta [ô thồm den gơ geh uă rlau.

Geh dùl bơta chài đal gi\t là kơphê [òk ngan tu\ klài tàm phin den gơ prồ, ai kơphê bơrlu\ bal den ờ go\ geh bơta do. Jơnau do di bè hơ\ ngan lah ờ ơ ồng?

Ồng Trịnh Đức Minh: Kơphê tàm ală tu\ coh măy gơ den gơ neh gơ prồ rao, tu\ klài den gơ prồ tai, hơ\ là bơta gơ prồ bơh kơphê [òk dê tu\ klài den gơ sơlơ gơprồ uă tai. Ai dilah tàm bơrlu\ bal mờ ală phan ndai den bơta gơprồ bơh gơ dê tu\ klài geh gơmù te\. Dơ\ bàr là bơta dà: kơphê ngan ờ go\ tu\ lơi kơ\t lơang ờ, dà bơh gơ dê den dà jù kuh bè nđar ti\p. Ai kơphê tàm bơrlu\ bal mờ khuah tơngời tài bơh geh bơta [òk, sơdàng rơ ồ tàm hơ\ den tàng dà gơ jù, kơ\t lơiang.

A` hùc dà kơphê ngan gơlơh bè sràt dùl e\t. Do di ngan là bơta mùl go\ bơh kơphê dê halà ờ, ơ ồng?

Ồng Trịnh Đức Minh: Ngan bè hơ\, kơphê rơta ngan gơ sràt dùl e\t, hơ\ là dilah he gam hùc dà kơphê tàm bơrlu\ bal mờ phan ndai mờ tam gơl wơl hùc dà kơphê ngan den he sền go\ gơ sràt dùl e\t ngan, mờ bè a` do neh hùc quèng den ờ go\ sền go\ kơphê rơta sràt tai. Mơya tu\ hùc dà kơphê sồ mồt hơ\ là kơphê arabica den a` sền go\ tơn bơta sràt. Tàm drà dunia den cau đơs là bơta sràt là dùl jơnau sồr bơh kơphê sồ mồt dê, mờ bơkah, hơ\ là acid diti. Bơta sràt hơ\ là jơnau sồr ai kơphê geh bơta bơkah in.

Ưn ngài ồng uă ngan

                                                                          Cau cih mờ yal tơngi\t- Lơ Mu K’ Yến mờ K’ Brọp