VOV4.K’ho - Dilah jơnau đơs ‘’Adoh tơdăm dra’’ bơh đơs crih cau Jarai la jơnau đơs kờ`  gơboh ùr klau bơh ala\ klau pơnu, ùr ơruh, den jơnau đơs ‘’Khăm Thơng’’ la jơnau đơs tam pla lơ ngồt ngan bơh ala\ cau neh dờng sơnam lời he in bal, nàng geh đơs bơta kờ` git nùs nhơm hala lùp lap  mờ yal jơnau tàm rài kis.

            Kờ` đơs crih  Jarai bơh dềt, lo\ Rmah H’Prăm kis tàm [òn Ia Bia, xã Ia Le, kơnhòal Cư\ Pưh, càr Gia Lai neh  đơs jơh ngan bơta kờ` gơboh  he dê. Lo\ boh bơr, đơs tam pla đơs crih Jarai neh gơmut tàm poac tàm mhàm he bloh,  den tàng tu\ klo iat cau đơs, lo\ kờ` geh ho mơ nàng lơh pơ rài nùs. Mờ jơnau đơs  slơ gơ rờm bal, gơ kờ` bal, niam bal tu\ geh bal dròng cing,  teh đờng mờ geh êt ơlak tơrnờm. Cau chài Rmah H’ Prăm boh bơr:

            ‘’Sa\ tờm a` đơs crih kòn cau den a` kờ` ngan, pah dơ\ klo sap ntas cing mồng,  sap ntas đờng la kờ` đơs  ngan mo. Geh tu\ he ờ hềt `ô tơrnờm den gam gơ lơh ờ cha, den tàng gam sơnơng dùl êt. Tu\ neh `ô tơrnờm dùl êt, klo đờng, klo cing la đơs tơn. Bulah sa\ tờm go\ gơ lơh đơs ờ ròm, mơya klo ntas đờng tàm nus nhơm ờ gơtùi ơt, kờ` đơs crih ngan’’.

            Lo\ H’ Prăm ai  git, ngan  la tam tu\ klo dùl na\ cau klau đơs lam lài,  lo\ geh kờ` ngan đơs ho wơl. Tài jơnau đơs geh gùng dơ ne\ dơ nài ngan, ai go\ nùs nhơm  ram mhu\ ngan. Tu\ geh cau bơyô, oh mi tus nhơl hờ hìu, wa\ khi `ô sa, lo\ geh đơs lùp lap,  yal broa\ lơh pah ngai mờ  broa\ ơm kis tàm hìu nha\. Lo\ kung kờ` bơh jơnau đơs  pơnđik, lời wơl bơta niam tus oh mi, gơp bơyô,  kung kờ` khi jờng he  chài ngan.

            Mờ ala\ cau dơ\ sơnrờp tus hờ hìu, lo\ Rmah H’Prăm kung wa\ mờ jơnau đơs crih kòn cau, mờ ala\ jơnau đơs pơnđik tam pla bềng bơta nri\ ngan:

            ‘’Cau sùm geh tam pơnđik la: Jơng bi neh tus tềng kơlik hìu, tê bi neh at mpồng hìu oh. Sa\ bi neh mut tàm  mpang hìu, bi neh ngui tềng rềp bơnha\ ồs, mờ hìu oh den ờ geh iar nàng peh, ờ geh tơrnờm  bơkah nàng pồ, ờ geh jràu jà bi chu nàng hừ, ờ geh rmit jà bi sền niam mat...’’ Kung bè  bơh cau sơnđờm pa mut tàm hìu, den geh ngui dùl jơnau niam ngàn jà cau đơs crih kòn cau, bè:  Mat bi a` ờ hềt kùeng,  sa\ bi a` ờ hềt git,  bi la cau bơh [òn ngài tus tềng do dơ\ sơnrờp..’’ bè hơ\ lơm.

            Đơs crih kòn cau Jarai bươn  đơs, bươn bơsram mờ bươn đòm jat, tài gùng đơs crih gơ bươn. Mơya nàng đơs di, mờ pơnđik di gùng den ờ di cau lơi kung git lơm ờ mờ đơs  nàng cau bươn wa\ la dùl broa\ lơh ờ buơn dùl êt lơi.

            Mò Mep kis tàm [òn Kenh Hmek, xã Ia Blư\, kơnhòal Cư\ Pưh nam do neh rlau 80 sơnam. Mo\ yal tu\ gam kơnòm sa\ mò kung kờ` ngan đơs crih kòn cau mờ sùm geh đơs tam  ho bal mờ ala\  klau pơnu tàm [òn.  Ala\ cau đơs mờ mò sùm la ala\  cau  chài đơs mờ git bơta pơnđik. Dilah  khi đơs ờ pơnđik, mò ờ ho wơl mờ pleh tơn. Tài sơnđan bơh jơnau pơnđik pal di bal mơ gơp, hơ\ la dùl bơta chài tu\ đơs. Mò Mep  boh bơr:

            ‘’Dilah he đơs mờ pơnđik di gùng,  geh bal dùl sơnơng den la klo  iat la gơ lơh ngoh rngac mo, tàm nùs nhơm  gơ lơh kờ` mo. Dilah đơs ờ di gùng,  pơnđik  ờ di den  ờ wa\ gơ, bơta niam chài đơs crih kòn cau la bè hơ\. Ờ mìng sùm đơs, pơnđik bềng sơ\, bềng nir mờ ờ wa\, den  gơ ờ gơmut tàm cau iat. Pơnyơu pơnđik bè   cau gam kơnòm sa\, kờ` gơboh ùr  klau, la nú snhơm gơ kờ` bè ka jut lơ wan  àng kơnhai, bè ka re sơnđoh  đang dà, bơkàu biap Djoh, plai Teng neng lì bơkàu tơt plai...’’ pal đơs di gùng gơ dê, di la ờ  di la ờ gơ tùi bal. Pơrya bè lơi nàng geh gùng nàng kờ` tus. Cua đơs crih kòn cau  chài den  đơs gùng lơi di jơnau hơ\. Mờ ala\ cau ờ git pơnđik den  ờ go\ di la cau chài đơs. Cau jak đơs pal geh jơnau, git jơnau, cau đơs ờ jak den đơs jơh mờ ngai, mờ mang kung ờ jòi geh gùng lik’’.

            Tàm rài kis tu\ do,  đơs crih kòn cau Jarai ờ gam tàm  bơta ù tiah bè yau nàng lơh gơ tùi đơs tai. Bulah bè hơ\,  đơs tam pla gam  la dùl  phan sa nùs nhơm niam ngan tàm ala\ dơ\ `ô sa dờng,  `ô sa [òn lơgả dê mờ tơl hìu nha\. Mìng gơ lơh pơlai la ala\ cau git mờ chài đơs cih kòn cau, ngan la cau chài đơs tam pla bal gơ in di, chài den slơ ngai slơ êt. Do la bơta bơhìan chài rgơi niam ngan, lơh li la tai rài kis nùs nhơm, kờ` ngan  làng bol cau Jarai prap geh mờ  bơtàu tơngguh.

                                    Cau cih mờ yal tơnggit K’ Brọp