VOV4.K’ho - Đơs pơnđik Jarai li la ngan, rềp mềr ngan bè dà đơs pah ngai bơh làng bol dê. Tus tu\ do,  ala\ cau sền sơnơng gam ờ hềt  trơ gùm geh tơl jơh, di pal ngan đơs pơnđik cau Jarai geh  nđờ bơta đơs mờ mat sơnđan bơh tơl gùng đơs pơnđik hơ\. Tàm tơl [òn hala tơl tiah geh ua\ làng bol kòn cau Jarai ơm kis, đơs pơnđik geh bơceh gơs ala\ jơnau đơs krơi ngan tài làng bol tàm tiah hơ\ lơh geh.

            Ờ ua\ bơta đơs pơnđik mờng ngan geh ua\ cau kờ` gơboh ngan mờ kờ` đơs ngan tu\ do la ‘’Adoh tơdăm dra’’. Đơs pơnđik do geh ala\ klau pơnu,  ùr ơruh kờ` ngan, tài do la jơnau đơs tam pla, nàng lơh geh bơta kờ` gơboh khi dê. Tơnơ\ do,  bol he geh jòi wa\ bal nàng git bơta niam bơh đơs pơnđik  cau Jarai ‘’Adoh tơdăm dra’’, bơh jơnau boh bơr bơh ùr bơklau cau chài Kpa\ Tham mờ Rmah H’Rek, kis tàm Cư\ Pưh, càr Gia Lai.

Ùr bơklau Kpa\ Tham -Rmah H'Rek

            Bol he pa iat jơnau đơs tam pla kòn cau Jarai tàm Ia Hrú, kơnhòal Cư\ Pưh, càr Gia  Lai bơh Kpa\ Tham mờ Rmah H’Rek đơs. Tàm ala\  bơta gùng đơs bơh  pơnđik  Jarai, kan ngan đơs la đơs tam pla. Kan tài gơ 2 na\ cau đơs  pla pal tam tơrbo\ bal, đơs ờ geh bơta teh gùng đơs crih mờ pal pla mbè lơi gơ in di pal, di mờ pơlam geh tam pla. Den tàng ngan, đơs pơnđik tam pla ờ go\ di cau lơi kung gơ tùi đơs bal, hala geh pla wàr di  gơ  kờ` bal. 2 na\ cau đơs pal git wa\ ngan ngồn, bơta mờng  pla hơ\ sồng gơ tùi đơs. Lo\ Rmah H’Rek, pơ ùr bơh bi Kpa\ Tham tam pà bè bơta pơrya bơh jơnau  đơs tam pla mờ 2 na\ bi pa đơs:

            Sa\ tờm a`, tu\ gam la dùl na\ ùr ơruh ờ hềt bau, tu\ a` rơp kờ` bơklau a`, tơl ala\ bơta kờ` boh bơr a` ndrơm  ngui đơs pơnđik mờ jơnau tam pla do lơm. Ờ ua\ cau den khi ờ sơnơng tus đơs pơnđik la gơ kuơ màng bè lơi mơya mờ a` đơs pơnđik den gơ la jơnau boh  bơr mùl  màl tờm ngan a` dê mờ bơklau a`. 2  na\ bol a` kờ` đơs pơnđik bơh dểt mờ sùm geh đơs, den tàng tu\ tam kờ` đơs pơnđik den tàm nùs nhơm gơ lơh ngoh rngac ngan. Pơnyơu bè, cau đơs tơmoh jơnau kờ` gơboh den kung geh jòi jơnau đơs  mờ pơnđik  ho wơl.

            Bè jơnau mờ bol a` pa đơs  bal pa do,  bol a` đơs  jơh mờ plai nus lơh ngan pal kis bal bulah mè bèp ờ kờ`,  oh mi ờ kờ` ai bol  a` bau, den tàng bol a` geh đơs jơh mờ jơnau đơs pơnđik mờ jơh nùs tus bal bulah mè bèp, oh mi ờ bài kờ`, ờ ai ngan. Di gơlan bol a` tus  bal kung geh bal bơta kờ` la đơs pơnđik,  bươn wa\ bal mờ tam pà bal. Mờ bơh tềng hơ\,  tú stu\ do,  bol a` gam  sùm đơs,  đơs tàm tu\ `ô sa dờng,  chờ hờp,  hala tu\ moat bơh [òn dê hala tàm tu\  `ô bau, chờ dờng...

            Đơs pơnđik Jarai bè jơnau đơs den geh gơ  đơs ti đơs tai kung bè gùng  teh cing mồng, tu\ den mpong ntas dờng, tu\ den gơ dềt rhền bè gơ hòi gơ jà niam bơne\ iat bơkah tồr ngan. Tu\ pa đơs, cau đơs pal geh sap đơs  pràn, bal mờ jơnau pơnđik bal hia\ bươn  wa\, tu\ den bè cau đơs chều tềng tồr.

Ùr bơklau bal mờ  mpồl đơs pơnđik cau Jarai

            Ua\ ùr ơruh klau pơnu Jarai tu\ tam kờ` bau, khi ờ khin đơs song dơpa\ kờ` hala ờ tu\  tìp. Bơh ala\ jơnau đơs pơnđik, khi geh boh bơr mờ tam gơ boh rhời hời,  khat gơboh.

            Tàm [òn Luh Tong Yong, xã Ia Hrú, kơnhòal Cư\ Pưh, càr Gia Lai, sap đơs bơh ùr bơklau  bi Kpa\ Tham mờ lo\ Rmah H’ Rek, geh  cau lơi kung kờ`, kung ngêr ngan, ngan la ơruh pơnu. Gùng đơs pơnđik neh jun 2 na\ khi tus bal, mờ la bè bơta lơh geh gơ boh gơbài bơh hìu nha\ khi tàm ua\ nam sùm.  Khi kờ` đơs bơh tu\ gam dềt, tus  dờng sa\ lòt ê kơnrồ hala tu\ tus bal  chờ bơh [òn dê den khi sùm đơs  kờ` tơl cau in  iat. đơs bè bơta kờ` bơh đơs pơnđik- kờ` bal  gơs pơ ùr bơklau,  bi Kpa\ Tham mờ lo\ Rmah H’Rek boh bơr:

            Mờ bol a` đơs pơnđik la  kờ` đơs, ờ di la tu\ `ô ơlak bơ`ul hơ\ sồng đơs. Tu\ kờ` boh bơr,  kờ` đơs bal bè  dùl bơta lơi hơ\  mờ kan ngan  đơs  mờ bơr den he đơs pơnđik,  geh đờng den he teh  mờ  sap đơs tơn.

            Bi Kpa\ Tham dờp  bơr pơ ùr đơs:

            Đơs pơnđik ờ mìng la van hoa\ bơhìan bơh mò pàng yau lời wơl mờ la bơta  kờ` gơboh neh gơ mut tàm  sa\ tàm mhàm bloh, Bơh lài tus tu\ do, van hoa\ bơhìan, đơs pơnđik, bol a` kờ`  ngan mờ sùm đơs tu\ geh tu\.

            Đơs ‘’Adoh tơdăm dra’’ bơh kòn cau Jarai geh đơs ua\ ngan tàm tiah Cư\ Pưh mờ Ayun Pa, càr Gia Lai. Bal mờ hơ\,  tàm tiah do gam geh jơnau đơs ‘’Khăm Thơng’’, bè ờs la cau kra, cau dờng sơnam đơs bal  hala đơs tus  cau mờ khi kờ` gơboh nàng geh kờ` đơs jơnau lơi hala lùp lap hala yal bơta lơi.

                                                                        Cau cih mờ yal tơnggit K’ Brọp