VOV4.K’ho - Ờ hềt geh tu\ lơi bă ù tam rơm^t – Đah đông y sơnđan là Khương Hoàng tàm càr Dak Lak geh bơta niam bè tu\ do. Mìng tơnơ\ mờ 2, 3 nam geh ai tàm broă tam, rơm^t neh geh tam g^t nđờ rơbô lồ ù tam tơngời, bùm blàng lài do mờ neh gơs bơyô đềt mềr cau lơh broă sa suơn sre dê, gơs là phan dong klàs ală tiah tam phan pah nam ờ geh cồng nha mờ ai uă cau geh pas gơs.

Bă suơn ơnàng 2 lồ 6 sào hìu nhă ồng Huỳnh Văn Tuấn, kis tàm [òn 9, xã Krông Búk, kơnhoàl Krông Păc nam do ờ gam go\ geh tòm tơngời tai. Ơla mờ hơ\ là bơta tơlir niam bơh ală tòm rơm^t gam tàm tơngai geh kơnuh.

Ồng Huỳnh Văn Tuấn pà g^t, nam lài, mìng tam gơl nggùl bă ù tàm suơn do tam rơm^t, mờ tơnơ\ 9 nhai neh tơnhào geh 35 tấn kơnuh rơm^t ris, tăc geh rơlao 270 tơlăk priă, priă cồng rơlao 210 tơlăk priă, uă rơlao 6 dơ\ jăt mờ tam tơngời.

Nam do, ồng tam gơl jơh mờ suơn rơm^t gam hòn gơs niam. Ồng Tuấn chờ hờp ngan tài di gơlan geh tai 1 kàl lơh sa geh tơnhào uă:

- Nam do, trồ mìu niam, den tàng tu\ do suơn tam rơm^t geh hòn gơs niam. A` kơlôi là, cồng nha tơnhào nam do geh uă rơlao mờ nam lài. Ù pơrhê tàm do gơdờp ngan mờ rơm^t, ờ pal ngui uă phơng bè ală bơta phan tam ndai.

Kung geh cồng nha mờ broă tam rơm^t, kàl lài, hìu nhă ồng Hoàng Đức Tiến, kis tàm [òn 9, xã Krông Búk, kơnhoàl Krông Păc tam 1 lồ 5 sào mờ tơnhào geh 40 tấn kơnuh, geh priă cồng rơlao 250 tơlăk priă.

Ồng Hoàng Đức Tiến tam pà, rơm^t là phan tam ai kơnuh den tàng bơta kuơ màng ngan mờ phan tam do gơdờp là ù mbùr.

Mờ tàm càr Dak Lak, ală bă ù tàm tiah lơi kung ndrờm bè do lơm, den tàng cau lơi kung tam mờ kung geh cồng nha tơnhào uă. Mờ tàm hơ\ tai, tơngai hòn gơs tòm rơm^t mìng 9 nhai, mờ càr Dak Lak geh tus 6 nhai mìu, den tàng broă sền gàr kung [uơn sơl.

Tòm rơm^t ờ kờ` tuh uă dà mờ kung gam hòn gơs niam. Ồng Hoàng Đức Tiến pà g^t:

- Tiah lơi a` ờ g^t, bè tàm Tây Nguyên do den tam niam ngan, kơnuh dờng uă ngan. Tàm bồ kàl mìu là he tam, blơi kơnuh sơntìl cèng rê den he lời tàm [ào, tu\ go\ căt bồ măt den he cèng tam.

Bè phơng sih, lài mờ tu\ tam den he sih phơng lân, tơnơ\ mờ tu\ tòm rơm^t neh hòn tàm 1 nhai den he sih phơng NPK tơl bơta phơng là di pal.

Sền go\ bơta pràn bơh ală suơn tam rơm^t càr Dak Lak dê, geh ờ uă anih lơh sa kă bro neh jòi tus mờ lơh broă lơh broă tàm broă bơcri priă mờ làng bol. Hìu nhă bi Trần Văn Long, kis tàm [òn rơ[ah Kon Wang, xã Ea Yiêng, kơnhoàl Krông Păc là 1 tàm g^t nđờ rơhiang hìu neh dan tam rơm^t lơh sơnơm mờ 1 anih lơh sa kă bro bơh Hà Nội dê.

Bi Trần Văn Long pà g^t, anih lơh sa kă bro do ai càn pài priă sền gàr, priă sơntìl, phơng vi sinh tus mờ priă blơi sơnơm sền gàr phan tam mờ chế phẩm sinh học. Tu\ tơnhào, công ty tus blơi mờ khà 7 tơlăk 500 rơbô priă tàm 1 tấn kơnuh rơm^t ris. Bi Long pà g^t tai:

- Làng bol geh ai tơngai lơh broă, bă ù tam công ty ơpah. Bè broă ơpah ù den công ty tơm 15 tơlăk priă tàm 1 lồ 1 nam. 250 nă cau lơh broă tàm 1 lồ 1 kàl. Bal mờ hơ\, công ty geh dong kờl priă blơi sơntìl, phơng sih, broă lơh tơnơ\ do tơnhào den he tơm wơl priă bơcri blơi sơntìl công ty in.

Làng bol tàm càr Dak Lak den sền go\ cồng nha bơh tòm rơm^t tàm bơta [uơn tam, khà priă uă mờ ală bơta niam tàm broă lơh broă bal mờ anih lơh sa kă bro.

Đah anih lơh sa kă bro den sền go\ geh ală bơta niam uă rơlao tu\ bơta phan tam lơh sơnơm do geh ngui kờ` lơh Curcunin, phan lơh sơnơm geh ngui uă tàm dunia, geh gơdờp tàm broă sơndră mờ as, sơndră mờ ôxy hoá pràn ngan, sơm uă bơta kòp.

Jăt mò Nguyễn Thị Thạo, lơh broă tàm Công ty Solavina Hà Nội yal, anih lơh sa do geh bơcri priă tàm broă tam tòm lơh sơnơm mờ lơh geh uă ală bơta phan: Solavina sền Tây Nguyên là ù tiah kuơ màng kờ` tam phan lơh sơnơm, lài ngan là tòm rơm^t.

Mơya, ơla mờ broă lòt blơi phan neh geh lài tơnơ\ mờ tơl kàl lơh sa, Solavina gam bơ\t bơtàu ală suơn tam rơm^t is anih lơh sa do dê, kờ` geh rơm^t lơh broă geh jăt khà GMPO; pơgồp bal mờ hơ\ là lơh hìu măy lơh Curcunin tàm tiah tam rơm^t, chồl pràn broă tăc Curcunin tơn tàm tiah do, bal mờ broă pờ ơnàng drà kă bro tàm lơgar mờ tăc mờ lơgar bơdìh. Mò Nguyễn Thị Thạo pà g^t:

- Pờ ơnàng tiah tam den neh di pal, rơndăp broă tơngai dơ\ 2 den công ty geh lơh tai ală hìu măy lơh broă kờ` drơng hìu măy lơh Curcunin in.

Tu\ do, broă gơdờp bơh Curcunin Việt Nam neh geh Viện hoá dờp geh cồng nha, den tàng công ty neh bơyai tăc mờ lơgar bơdìh. Tu\ do, công ty neh dờp geh uă sră dan blơi bơh lơgar Thái Lan, Ấn Độ, Nhờk, Mỹ mờ ală công ty lơh sơnơm tàm lơgar.

Ù tiah m[ùr niam, mơya uă nam mìng lir wir mờ phan tam pah nam cồng nha ờ uă, hơ\ là mùl màl tàm g^t nđờ 10 nam do tàm uă [òn Tây Nguyên đơs bal, càr Dak Lak đơs is.

Tòm rơm^t lơh sơnơm bal mờ phan lơh broă nano Curcunin, pah geh lơh gơs geh drà tăc uă, gam bơsong kal ke geh cồng nha, lài ngan geh cồng wơl cồng nha tàm broă lơh sa uă.

Anih lơh sa kă bro tus bal tàm broă lơh, đềt mềr mờ tiah tam phan, pơgồp broă lơh gơs phan ngui mờ broă bơ\t bơtàu khà măty kă bro gam ai tơl^k bơta pràn kơl dang tus mờ gah lơh sa do dê.

Cau cih mờ yal tơng^t Ndong Brawl