VOV4.K’ho - Kòp bạch hầu là kòp gơtòp, gơtòp mhar tài vi khuẩn bạch hầu lơh gơbàn; kòp mờng geh tàm kơnòm dềt, mơya kung gơbàn tàm cau dờng di lah ờ geh broă sơndră mờ kòp.
Bơta tơngo\ kòp: Kòp bạch hầu gơtòp [uơn ngan bơh gùng tă nhơm ha là bơh tìp mờ ală dà gơl^k bơh muh, rơnồng dờ cau kòp ha là cau ờ geh kòp geh vi khuẩn tu\ bơsiă, ntas, kuơ màng ngan tàm tiah [òn ơm kis geh gal cau ha là tiah ờ kloh niam.
Broă gơl^k geh kòp di gơlan bơh ờ jroă tus jroă, mờng geh phan kò tềng gah rơnồng dờp, muh, di gơlan geh tềng bơdìh să, ală tiah ndai bè măt ha là pờm mas… Di lah jroă, lơh gơbàn kòp mờ chơ\t.
Kòp bạch hầu mờng geh mờ ală bơta geh uă bè duh să ờ uă, jê rơnồng dờ, bơsiă, kò, jù di mơ mờ jù ngan. Phan do đềt, [uơn gơl^k mhàm.
Do là bơta tơngo\ kuơ màng ngan kờ` go\ kòp. Cau kòp di gơlan lơh glar tă nhơm, kal ke tàm broă lơwan [phan sa. Cau kòp gơtùi bời is ha là jroă mờ chơ\t tàm bơh 6 tus 10 ngai. Di lah cau kòp jroă ờ go\ duh să uă, mơya geh tơngo\ as dờng tềng ngko, săp đơs chàu, glar tă nhơm, tă nhơm ờ ndrờm bal, gơbàn lơng să.
Kòp geh 4 bơta: bạch hầu rơnồng dờ bè ờs, bạch hầu jroă, bạch hầu gùng tă nhơm mờ bạch hầu muh.
Bạch hầu muh: Mờng gơbàn gơl^k dà muh ờ uă 1 ha là 2 đah, geh tàm 2, 3 ngai tơn, geh tu\ dà muh bal mờ mhàm lơh sồt muh mờ [ô. Gùt să ờ geh bơta lơi, mơya kung gam lơh gơs 1 bơta phan tềng gah muh. Kòp mờng gơbàn tàm kơnòm dềt gam pô mè.
Bạch hầu rơnồng dờ: Kòn dềt ni sơna jê rơnồng dờ, jê bồ mờ ờ su\k ơm, mờ gùng mhàm lòt mhar jăt mờ duh să di mơ. Kham rơnồng dờ hơ\ sồng go\ geh phan kò, jù di mơ tềng rơnồng dờ. Di lah tă phan kò do lơh gơl^k mhàm.
Bạch hầu gùng tă nhơm: Geh tài bạch hầu rơnồng dờ lơh gơs, kòp mờng gơbàn tàm kơnòm dềt gam pô. Bơta tơngo\ lài ngan là săp bơsiă chàu, hơ\ sồng tă nhơm ntas, gơdu^, gơmù dờ, muh măt gơlơh bè ngòt. Tơngo\ glar tă nhơm sơlơ tơnguh, di lah ờ sơm kòp di tu\ di gơlan lơh ngòt rơngơ\t tus mờ să jan.
Broă sơndră mờ kòp:
Kờ` rơcang sơndră mờ kòp bạch hầu, đah lơh sơnơm sơndră mờ kòp gơwèt gah lơh sơnơm dà lơgar bơto sồr, làng bol lơh jăt niam ală broă tơnơ\ do:
-Ai kòn dềt tus c^t sơnơm vaccine pơgồp bal mờ sơndră mờ kòp bạch hầu tơl, di tơngai.
-Sùm rào tê mờ sơ[ong; kơl dìng bơr tu\ bơsiă ha là ntas; gàr kloh niam să jan, muh, rơnồng dờ pah ngai; tơmù tìp mờ cau gơbàn kòp ha là pin geh kòp.
-Kloh niam hìu ơm, hìu bơsram, ơdu\ bơsram, kloh niam mờ geh tơl àng niam.
-Tu\ tơngo\ gơbàn kòp ha là pin gơbàn kòp bạc hầu pal tam cah is mờ cèng tus hìu sơnơm kờ` geh kham, sơm kòp di tu\.
-Làng bol kis tàm tiah gơbàn kòp pal lơh jăt niam nền nòn broă hùc sơnơm sơndră mờ kòp mờ c^t sơnơm caccine sơndră mờ kòp jăt jơnau sồr bơh anih lơh broă lơh sơnơm dê.
Cau cih mờ yal tơng^t Ndong Brawl
Viết bình luận