Broă gơdờp niam bơh dà sàng
Thứ tư, 00:00, 20/02/2019

VOV4.K’ho - Ờ mìng là dùl dà hùc bè ờs kờ` tơn jơh tơhìr dà, dà sàng gam cèng wơl uă bơta kuơ tus mờ bơta pràn kơl dang să jan. Jăt jơnau kơlôi sơnơng khoa học dê, dùl li dà sàng gơtùi sơm 9 bơta kòp mờng gơbàn.

Kòp nùs gùng mhàm – dùl li dà lài mờ tu\ rê b^c

Di lah nùs bơyô ờ niam, pal hùc dùl li dà lài mờ tu\ rê b^c. gơ geh dong kờl bơyô sơndră mờ broă gơbàn ală dơ\ jê nùs jăt dơ\, gơdrồl mhàm nùs tàm tu\ àng drim ngai tơnơ\.

Gơdrồl mhàm nùs là tài bơta kơ\t bơh mhàm lơh gơbàn. Tu\ he lơhă b^c, dà tàm să roh, lơh khà dà tàm mhàm ờ uă, bơta kơ\t mhàm geh uă. Mơya, di lah lài mờ tu\ rê b^c hùc dùl li dà den lơh gơmù mhàm kơ\t, lơh gơmù dơ\ gơbàn kòp nùs.

Tăp tre\ tềng să – àng drim gờ` hùc dùl li dà

Àng drim gờ` tu\ rơ\p pa guh hùc dùl li dà geh kuơ tus mờ bơta pràn kơl dang să jan. geh cau hùc dà boh, geh cau hùc dà klài bal mờ dà lơwe, geh cau hùc dà plai ca`… bè hơ\, hùc dà lơi niam ngan?

Să jan neh dùl mang lơh broă, ală bơta khih tàm să pal geh dùl broă lơh pràn bơh bơdìh pràn hơ\ sồng tơl^k bơdìh să. Dà măt ờ geh sơdàng, ờ geh phan bơkah là niam ngan. Di lah dà sơdàng la là geh phan bơkah den pal geh tơngai kờ` tơrdih tàm să jan, ờ gơtùi mhar kờ` gơdờp rào să jan. den tàng, àng drim gờ` hùc dùl li dà sàng là bơta sơnơm [ă tàm ngan tàm broă kờ` lơh hàng să.

Kòp nggù – pal hùc uă dà rơlao mờ bè ờs

Pah tu\ gơbàn kòp nggù, duh să, să jan he geh gàr is den tàng he kung pal tơmù is bơta duh. Tu\ do gơl^k kơl hề uă, tă nhơm mhar rơlao, kơl tao gơl^k uă dà… den tàng pal bơtơl dùl khà uă dà kờ` tơl. Hùc dà ờ mìng chồl pràn broă gơl^k dà kơl hề mờ tơmù dà đồm, mờ gam geh kuơ kờ` tam gơl să jan, chồl pràn lơh phan khih tàm să mhar gơbàn tơl^k hờ bơdìh.

Jê kung – sa pòr klòk bè dà

Cau gơtìp jê klung ha là gơlơh ờ su\k ơm tàm klung, gơtùi ngui broă sa pòr dà. Tu\ tru\ pòr pal lơh gar phe lề bè dà, tu\ sa tàm bơr den gơlề is, mù tus tàm ndul den sơlơ [uơn tơrdih. Tàm pòr geh dùl khà dà uă, dong kờl lơh tơl^k ală phan lơh aniai tàm klung, tàm pròc l^k bơdìh.

Kòl è – hùc dà lơwan dờng

Kòl è geh 2 bơta tòm,: dùl là tàm să jan geh phơng mơya ờ tơl dà den tàng phơng kră, kal ke tàm broă tơl^k phơng l^k bơdìh; bàr là gùng pròc mờ ală bơta phan ndai ờ geh pràn tơl^k l^k bơdìh.

Pal g^t wă loh làng bơta tòm lài mờ tu\ he lơh. Di lah bè bơta sơnrờp, pah ngai pal hùc uă dà. Di lah bơta dơ\ 2 den pal hùc dà lơwan dờng, broă lơwan mhar bè hơ\, dà hơ\ sồng tơl mhar gơsồr pròc lơh broă, chồl pràn broă tơl^k l^k bơdìh. Den tàng, he pal kah ba` hùc dà jăt dơ\ dềt tài dà [uơn ngan gơtìp klung ngui, lơh gơtìp lòt jê gơrồ mơ.

Gơdan hă – hùc dà boh kờ` chồl pràn broă hă mờ sơnkroh bơr

Gơdan hă là dùl broă sơndră wơl bơh să jan dê kờ` sền gàr să jan, tài di sa phan sa ờ niam. Di lah gơdan hă mờ ờ gơtùi hă, he gơtùi hùc jăt dơ\ uă dà boh kờ` gơdan hă. Tơnơ\ mờ tu\ neh jơh hă, gơtùi ngui dà boh sơnkroh bơr kloh niam.

Bơdìh mờ broă bơtơl dà neh gơbàn roh tài hă, dà boh bơsàp kung là khà dà bơtơl niam ngan, gơtùi lơh gơmù bơta glar bòl bơh cau gơtìp hă.

Cau lơmă ir – hùc dà tơnơ\ mờ tu\ sào 30 phút

Mờ cau lơmă ir, di lah ờ hùc tơl dà, phan lơh lơmă tàm să ờ gơtùi tam gơl, khà `jơ\ sơlơ gơguh. Geh uă broă lơh hoá học tàm să ndrờm geh ai bơh dà lơh phan lam lài. Gơnoar tơrdih phan sa, gơnoar tơl^k phan sa ndrờm pal geh dà. Cau lơmă ir tơnơ\ mờ tu\ sào 30 phút hùc dùl li dà kờ` tơnguh gơnoar tơrdih phan sa să jan dê, pleh mờ gơguh `jơ\ să.

Ờ lơhă b^c – massage mờ dà duh là sơnơm lơh niam

Să jan rơhời lơhă b^c là dùl tơngai bơta duh tàm să gơmù. Lài mờ tu\ rê b^c he ai dà ram đe um ha là tram jơng geh dong kờl lơh ram tàm să mờ b^c lơhă.

Nùs nhơm moăt – Pal hùc uă dà

Nùs nhơm gơrềng đềt mềr ngan mờ ală bơta hoocmon tàm să. Tu\ dùl nă cau moăt, gơjra`, tuyến thượng leh geh tơnguh hoocmon tus. Mờ bơta do ndrờm bè ală phan khih ndai kung gơtùi tơl^k hờ bơdìh. Dùl tàm ală broă tơl^k, l^k bơdìh là hùc uă dà. Di lah lơh broă pràn, tuyến thượng leh geh jăt dà kơl hề tơl^k l^k bơdìh.

Ală tế bào tơngoh kung bè ală tế bào ndai tàm să jan, gơrềng uă ngan mờ dà. Di lah ờ geh dà, tế bào tơngoh gơ`òp wơl, lơh kal ke ai tơngoh in tàm broă lơh jăt ală gơnoar krơi is. Dùl jơnau kơlôi sơnơng pà go\ geh 85% khà tơngoh là dà, di lah tơngoh ờ tơl dà den kòn bơnus [uơn ngan gơbàn chơ\t. Rơlao mờ hơ\ tai, tu\ gơlơh ờ tơl dà, tơngoh “ai” dà bơh ală bơta phan ndai tàm să kờ` tus ròng tơngoh, bơta do lơh ală bơta phan ndai gơbàn ờ niam.

Cau mblàng Ndong Brawl

 

Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC