VOV4.K’ho- Jăt jơnau yal bơh Tổng Liên đoàn Lơh broă Việt Nam dê pa do, kờp tus tơngai do, kòp Covid-19 neh lơh pơgăp 7 tơlak 800 rbô nă cau lơh broă gơtìp gơrềng tŭ pal ơm lơh broă jăt tŭ tơngai, ơm lơh broă tàm pơdar, ơm broă lơh, ơm ing sră pơrgon lơh broă, ơm lơh broă ờ geh priă nhai, tàm hơ̆, ờ dùl êt nă cau lơh broă là cau jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau. Tềng đăp ală bơta kal ke hơ̆, Tổng Liên đoàn Lơh broă Việt Nam neh sùm lòt bal mờ Chính phủ, ală mpồl lơh sa kă bro, ai tơl ală bơta gàr niam gơnoar kuơ dipal bơh cau lơh broă dê.

Tơnơ̆ tơngai gơbàn kòp dơ̆ 3 mờ tiah tờm gơbàn uă kòp là tàm càr Hải Dương, tus tŭ do, lơgar he sền bal neh kơryan gơtùi kòp Covid-19 lơh bơtờp. Mơya, bơta kòp gơbàn tàm dunia kung gam kal ke ngan mờ bơta gơlời wơl bơh kòp dờng dê là kơn jơ̆ ngan, ngan là tàm gah lơh broă, broă lơh. Uă ơruh pơnu gơtìp roh broă tơnơ̆ tơngai gơbàn kòp dờng Covid-19, priă lơh geh gơmù uă ngan. Geh ơruh pơnu bơh lài là cau lơh broă tờm den tơngai do nisơna gơlik gơs wơl là bơta àñ ơnòng kơn jơ̆, pal kis kơnờm tàm hìu bơnhă. Hơ̆ là kung là bơta geh ngan bơh uă ơruh pơnu jơi bơtiàn dùl êt nă cau mờ tiah kơh bơnơm dê tàm tơngai rềp ndo.

Roh broă, uă ơruh pơnu gơ rê wơl mờ rài kis bơh sơnrờp. Tàm ală ƀòn làng bol jơi bơtiàn dùl êt nă cau tàm tiah kơh bơnơm đah tô măt tơngai mŭt dà lơgar dê, Tây Nguyên, uă tiah làng bol gam tam uă tờm chi lơh sơnơm, bè kơnuh sơnơm Ngọc Linh, đẳng sâm, prềñ, tam quế, sa nhân phồng, thảo quả halà tam ală tờm phan sa mờng quèng bơh lài, bè kòi, tơngời, bùm blàng...mờ ơruh pơnu jơi bơtiàn dùl êt nă cau roh broă lơh rê wơl hờ ƀòn lơgar tờm geh tus bal lơh sa bal mờ hìu bơnhă.

Mơya, ờ gŏ di là ơruh pơnu lơi kung bơtuah lơm bè hơ̆ ờ. Jơnau tơnơ̆ do bơh bi Lý Già Sư dê ơm tàm ƀòn Choẻn Thèn, xã Y Tý, kơnhoàl Bát Xát, càr Lào Cai là dùl jơnau ai lơh pơnyơu. Bi Lý Già Sư pà gĭt, hìu bơnhă bi dê pa cah hìu ơm, ùr bơklau bi lòt lơh apah bal, mìr kòi tàm hìu ờ geh cau lơh den tàng neh tăc mờ cau ndai in, tŭ do kòp Covid-19 bơtờp, roh broă, ùr bơklau kơnòm să do gơlik gơs wơl là cau mpàng tê soh. Bàr pe nhai do, phan sa ndrờm kơnờm mờ mè bèp neh kra dê pà lơm. Bi Lý Già Sư, yal: Lài mờ tơngai gơbàn kòp Covid-19 den oh lòt lơh broă đah lơgar Lo ne, đah hơ̆ cau kung lơh broă sa sươn sre bè đah he sơl, oh geh cau apah tam prìt, mơya tŭ gơbàn kòp den oh rê tàm hìu. Tŭ do, đah lơgar Lo ờ gŏ apah oh tai, oh kờñ dan broă tàm tiah ndai mơya là cau tàm ƀòn lơgar neh geh bơsram sră wil tơl, ờ geh broă lơh tàm tê den kung kal ke ngan nàng lòt dan broă lơh ơ bi.

Càr Lào Cai geh rlau 64% là làng bol jơi bơtiàn dùl êt nă cau. Kòp Covid-19 neh lơh gơrềng kơn jơ̆ ngan mờ lơh gơrềng ờ dùl êt tus rài kis làng bol dê. Jăt ồng Nguyễn Đức Bình, Kuang ătbồ Cơldŭ lơh broă Lao động, Thương binh mờ Xã hội kơnhoàl Bát Xát dê đơs, nàng hòi jà làng bol tus lơh broă wơl tơnơ̆ tơngai gơbàn kòp Covid-19, kơnhoàl neh bơyai lơh uă dơ̆ yal tơngĭt broă lơh. Ồng Nguyễn Đức Bình, đơs: Pah nam, bol añ sùm pơgồp bal bơyai lơh ală dơ̆ yal tơngĭt broă lơh ai cau lơh broă tàm ală xã in. Mờ bè tàm nam 2020 do tơn, bulah gơrềng bơh kòp Covid-19, mơya tơnơ̆ tŭ jơh kòp Covid-19 den pa do, bol añ kung neh pờ geh 8 dơ̆ yal tơngĭt broă lơh. Tŭ do,cau lơh broă bơh làng bol hơ̆ dê, tơnơ̆ tŭ lơgar Lo gơtìp kòp Covid-19 den cau lơh broă rê ờ geh broă lơh den bol añ neh pơlam ai lòt lơh broă tàm Quảng Ninh mờ bơta do kung geh cồng nha ngan sơl.

Ai ồng Lê Văn Khiêm, Kuang ătbồ Cơldŭ lơh broă Lao động, Thương binh mờ Xã hội kơnhoàl Bắc Hà, càr Lào Cai dê den đơs là, gơwèt mờ làng bol jơi bơtiàn dùl êt nă cau, ală broă lơh bơto broă lơh sùm pal gơ lòt jăt bal mờ tàp lơh broă. Ồng Lê Văn Khiêm, đơs: Broă lơh bơto broă lơh ai cau lơh broă in, ngan là cau lơh broă là làng bol jơi bơtiàn dùl êt nă cau den geh lam lơh loh làng ngan. Tŭ do, geh uă ơdŭ bơto broă lơh ià tê sơñio broă. Bơto tàm sră mờ bơto lơh tơn, tơnguh uă geh bơta chài. Tơnơ̆ ơdŭ bơto broă lơh, den neh geh ală mpồl cau lơh broă 100% là làng bol jơi bơtiàn dùl êt nă cau neh lơh geh ală hìu sơmăng bàr cờñ. Bơta dơ̆ 2 là bơto broă lơh gơ jăt bal mờ bơtàu tơnguh jăt rơndăp ù tiah lơh broă sa sươn sre. Pơnyơu bè, là bơto rơcăng sơndră kòp gah lơh sơnơm phan ròng den bơto pal gơ jăt bal mờ broă lơh lam cĭt sơnơm rơcăng sơndră kòp; tam chi lơh sơnơm den kung pơlam ai làng bol in broă lơh tam, sơngka sền gàr tờm chi lơh sơnơm. Bol añ sền do là ală bơta dipal ngan.

Lơh jăt broă dong kờl bơto broă lơh ai cau lơh broă in tàm tơngai tŭ do kung là bơsong tơn jơnau dong kờl làng bol jơi bơtiàn dùl êt nă cau jòi broă lơh tơnơ̆ tơngai gơbàn kòp Covid-19. Bơh sơnrờp tơngai gơbàn kòp Covid-19 tàm lồi nam 2019 tus tŭ do, jơh gùt càr Lào Cai neh bơto broă lơh ai rlau 4 rbô nă cau là cau lơh broă jơi bơtiàn dùl êt nă cau. Kờp jơh tŭ tơngai bơh nam 2016 tus nhai 3 nam 2021 do, càr Lào Cai bơto broă lơh ai mờr 47 rbô nă cau jơi bơtiàn dùl êt nă cau in. Ală jơi bơtiàn geh cau lơh broă lòt bơsram broă lơh mìng là jơi bơtiàn: Mông, Tày, Dao, Dáy, Nùng...

Ồng Đinh Văn Thơ, Phó Kuang ătbồ Sở Lao động, Thương binh mờ Xã hội càr Lào Cai, pà gĭt: Tàm cau lơh broă den kờp bơh tàm pơn jăt sùm, bơta kơ̆ kơl jăp den làng bol jơi bơtiàn dùl êt nă cau ờ hềt jak ngan bè gah broă lơh do. Bol añ jăt gùng dà, dùl là tàm ală tŭ lơh, den bol he bơto bal tàm ală hìu bơsram, tơnơ̆ hơ̆ tàm ală anih bơto broă lơh, pal tơnguh tai broă bơto bơtê bè bơta duh rơngòt bơta pal jăt lơh broă nàng cau làng bol bol he in gĭt, lơh quèng mờ rơhời pal tam gơl geh gùng dà lơh broă. Cau lơh broă mờ dan ơm rlô uă ngai, den gơrềng ngan tus broă lơh sa kă bro bơh ală mpồl lơh sa kă bro dê.

Broă bơto broă lơh gơ jăt bal mờ bơsong broă lơh ai cau lơh broă in neh tă pơgồp uă ngan tus ală broă lơh bơtàu tơnguh lơh sa- mpồl bơtiàn bơh càr Lào Cai dê. Bơh broă bơto broă lơh, kuơmàng tàm tơngai tơnơ̆ tơngai gơbàn kòp Covid-19 do neh pơgồp bơnah gơmù ƀà khà cau ờ geh broă lơh, tơnguh uă priă lơh geh, gơmù rƀah kơ̆ kơl jăp jŏ jòng, kơ̆ kơl jăp bơta rơndăp tăp sèng ờdo ờdă jơh gùt mpồl bơtiàn bơh càr dê. Bơdìh mờ ală cau lơh broă geh bơsram sră, Lào Cai kung sền dờng màng bơto mpồl cau lơh broă jơi bơtiàn dùl êt nă cau geh broă lơh jak, gơ gơs là bơta pràn tàm pơrlòng tàm drà lơh broă tàm lơgar, geh tŭ uă cau lơh broă neh jòi geh broă lơh tàm lơgar ndai. Uă cau lơh broă là cau jơi bơtiàn dùl êt nă cau tàm Lào Cai neh gĭt geh mờ bơta jak chài măy mok, nùs nhơm lơh broă mờ măy mok, pơgồp bơnah tam gơl rơndăp tăp sèng lơh sa, rơndăp tăp sèng cau lơh broă, tơnguh cồng nha lơh broă.

Cau cih Hoàng Thái- Cau mblàng Lơ Mu K’Yến