VOV4.K’ho- Tàm lơgar Việt Nam, ring bal cau klau cau ùr mờ gàr niam gơnoar cau ùr dê là gùng dà dờng bơh Đảng mờ dà lơgar dê; là dùl tàm ală broă lơh dong kờl mpồl bơtìan kuơmàng bơh dà lơgar dê tàm tơngai mut gơ rờm bal dunia. Lơh ngan chồl pràn ring bal cau klau cau ùr ờ mìng dong tơnguh gơ nỏa rbroă bơh cau ùr tiah làng bol kòn cau dê mờ gam pơgồp bơnah lam lơh geh cồng nha ală jơnau kờ` bơh broă rơndap lơh bơh dà lơgar bè ring bal cau klau cau ùr bơh lơgar Việt Nam dê.

Tơnơ\ tu\ Nghị quyết sồ 24 ngai 12/3/2003 bơh Ban Chấp hành Đảng dà lơgar khóa 9 dê bè broă lơh kòn cau geh ai tơlik, neh geh mờr 118 broă lơh, rơndap broă, broă dong kờl krơi is chul chồl bơtàu tơnguh lơh sa mpồl bơtìan tiah làng bol kòn cau mờ tiah kơh bơnơm, tàm hơ\ geh 2, 3 broă lơh krơi is lời ai cau ùr kòn cau in. Broă lơh bơt bơtàu jơnau cih adat boh lam dà lơgar bè ring bal cau klau cau ùr mờ jàu gơnoar cau ùr in geh sền gròi, mờ Adat ring bal cau klau cau ùr nam 2006, broă rơndap lơh dà lơgar bè ring bal cau klau cau ùr tơngai bơh nam 2011 tus nam 2020. Bơdìh hơ\ tai, gam geh 2, 3 broă lơh dong kờl krơi is ai tiah làng bol kòn cau in bè: Rơndap broă tơrmù bơta bau gờ` mờ bau cau rềp jơi nòi bal tàm tiah làng bol kòn cau tơngai bơh nam 2015 tus nam 2025; rơndap broă dong kờl broă lơh ring bal cau klau cau ùr tiah làng bol kòn cau tơngai bơh nam 2018 tus nam 2025…

Tơrmù [à bơta bau gờ` mờ bau cau rềp jơi nòi bal dờp geh bơta sền gròi bơh ală kấp, ală gah broă lơh mờ tơl nă làng bol dê, kuơmàng là làng bol kis tàm tiah kơh bơnơm, tiah kòn cau. Mò Phạm Thị Huyền ơm tàm thôn 6, xã Ea Tiêu, kơnhòal Cư Kui`, càr Dak Lak tam pà: “Tus bal broă lơh geh kuơ ngan cau ùr in nàng he geh tai jơnau git wă, nàng he in git rơcang lài tàm ală bơta tam lơh tam pờng tàm hìu bơsram. He git wă, git bơta kuơmàng bơh hìu bơnhă dê mờ git sền gàr să tờm he bè lơi. Dilah geh bơta tam lơh tam pờng tàm hìu bơnhă, dilah go\ să tờm he ờ gơtùi lơh bơta lơi den he sồr mpồl bal, gơnoar atbồ nàng mpồl cau in geh gùng dà bơsong, nàng lơh gơlik bơta đềt mềr, geh bơta tàm kờ` gơboh tàm hìu bơnhă, bơh hơ\ bơta tam lơh tam pờng tàm hìu bơnhă ờ gam tai. Tài bơh geh gơboh gơbài den bơta tam lơh tam pờng geh pleh ngài hìu bơnhă he”.

Mờ bơta sền gròi kuơmàng ngan bơh Đảng  mờ dà lơgar dê, ring bal cau klau cau ùr tàm tiah làng bol kòn cau neh lơh geh ală cồng nha dờng màng tàm jơh ală gah bơh rài kis mpồl bơtìan dê, bè: ring bal tàm gah chính trị, ring bal bè lơh sa, bơ to bơsram, lơh sơ nơm mờ sền gàr pràn kơldang să jan. Bơta do geh ai go\ loh làng ngan tu\ Liên hợp quốc đơs, Việt Nam là lơgar lơh geh cồng nha niam tàm broă lam lơh jat jơnau kờ` rbô nam đơs bal mờ lơh jat ring bal cau klau cau ùr đơs is.

Nàng kờ` tam gơl ală bơta kơ lôi sơ nơng ờ niam cèng bơta tam cah is cau klau cau ùr tàm tiah làng bol kòn cau, ngai 28/11/2017, Thủ tướng Chính phủ neh ki\ tơlik kơrnuat sồ 1898, ring bal rơndap broă dong kờl broă lơh ring bal cau klau cau ùr tiah làng bol kòn cau tơngai bơh nam 2018 tus nam 2025 mờ jơnau kờ` bal: lơh gơlik bơta tam gơl niam tàm broă lam lơh ring bal cau klau cau ùr mờ tơnguh gơnoar broă bơh cau ùr tàm tiah làng bol kòn cau dê, pơgồp bơnah chồl pràn lam lơh geh cồng nha ală jơnau kờ` bơh broă rơndap lơh dà lơgar ring bal cau klau cau ùr dê.

Rơndap broă kung ai tơlik ală jơnau kờ` mùl màl: tus nam 2025, 100% kuang bàng lơh broă gah kòn cau tàm kấp hơ đơm, 50% kuang bàng lơh broă gơ rềng tus ring bal cau klau cau ùr tàm kấp kơnhòal, kấp xã mờ cau geh bơngă pin dờn, cau kra [òn, cau atbồ [òn tiah làng bol kòn cau, geh làng bol kòn cau ờ geh gal cau ơm kis geh bơ to bơtê adat boh lam bè ring bal cau klau cau ùr mờ bơ to pơlam jơnau git wă, tơnguh pràn jak lam lơh jat broă dong kờl, adat boh lam bè ring bal cau klau cau ùr.

Lơh ngan 80% khà hìu bơnhă làng bol kòn cau ờ geh gal cau geh git jơnau yal bè cau klau cau ùr mờ adat boh lam bè ring bal cau klau cau ùr. 100% ală hìu bơsram, ơdu\ bơsram ơm sa ngai mờ hìu bơsram kòn cau ơm tàm hìu bơsram tơn geh mblàng yal bè bơta chài tàm rài kis, bè cau klau cau ùr mờ ring bal cau klau cau ùr mờ tơngume, tu\ jơ dipal mờ sơnam. Rlau 50% kuang bàng lơh broă kòn cau tàm kơnhòal, xã geh làng bol kòn cau ờ geh gal cau ơm kis geh bơ to pơlam bơta chài lơh broă ring bal cau klau cau ùr, bơta chài pơgồp bal cau klau cau ùr tàm broă rơcang cih sră nggal mờ lam lơh jat broă dong kờl mờ geh bơh 30 tus 50% ală xã geh ua\ làng bol kòn cau ờ geh gal cau ơm kis bơt bơtàu broă lơh bè ring bal cau klau cau ùr mờ rơcang sơndră tam lơh ram pờng jat bơta cau klau cau ùr.

Broă lơh jơnau kờ` dà lơgar bơtàu tơnguh tơl làm tiah kơh bơnơm mờ tiah làng bol kòn cau tơngai bơh nam 2021 tus nam 2030 geh ua\ rơndap broă dềt, tàm hơ\ geh pơgồp ală jơnau kờ` bè ring bal cau klau cau ùr mờ bơtàu tơnguh cau ùr. Do là bơnàng jă kuơmàng mờ [uơn ngan ai broă lơh ngan bơh lơgar Việt Nam dê tàm broă lam lơh ring bal cau klau cau ùr tàm tiah làng bol kòn cau tàm tơngai tus.

Cau mblàng K’Duẩn