VOV4.K’ho - Nam 2016 neh tơn jơh bal mờ uă bơta bal mờ cồng nha lơh sa kuơ màng bè do là nam sơnrờp bơh Chính phủ pa – Chính phủ bơceh pa mờ lơh broă bal mờ ală broă lơh kờ` tơnguh tiah bơcri priă lơh sa kă bro, dong kờl aih lơh sa kă bro tonguh bơtàu mờ chồl pràn broă mu\t lơh sa, tam gơl pa broă bơceh pa. Do geh sền là ală bơta niam bơh broă lơh sa tàm nam 2016 dê. Mơya, broă lơh sa lơgar Việt Nam kung gơbàn uă kal ke bè tơnguh GDP ờ geh jăt mờ khà geh ai, dồs dà lơgar sơlơ ngai sơlơ tơnguh uă…

Cồng nha bơh Chính phủ bơceh pa

Geh pơnrơ ngan broă lơh sa nam 2016 là lơh sa dờng ring niam, ală broă lơh ndrờm bal dờng tòm geh gàr niam. Chính phủ neh tơrgùm đơng lam, lơh broă di pal, pơgồp bal nền nòn bơh ală broă lơh nam priă jền mờ broă lơh priă jền bal mờ ală broă lơh ndai tai kờ` sền gròi broă gơmù khà priă, ring niam broă lơh sa dờng mờ chồl pràn broă tơnguh lơh sa. Kuơ màng ngan là sơlèt mờ khà tă dia kes priă, uă càr, [òn dờng, uă gah lơh broă neh tam gơl pa mhar ngan. Pin dờn tàm anih kă bro, pin dờn mpồl bơtiàn geh tơnguh.

Dùl tàm ală bơta tơngo\ pràn mờ kung là bơta tơngo\ tàm broă tơnguh bơtàu lơh sa nam 2016 là broă tơrgùm bơsong kal ke anih lơh sa kă bro tàm broă lơh sa kă bro in, chồl pràn broă tơnguh lơh sa. Tơnơ\ mờ tu\ Chính phủ pa geh crơng gơs neh geh gùng dà, broă lơh tam gơl bơh broă sồr lơh tus broă Chính phủ bơceh lơh broă pa, drơng broă lơh. Nam 2016 geh mu\t tàm rài lơh sa lơgar Việt Nam bè là nam sonrờp lơh geh uă ngan mờ ờ hềt tu\ lơi geh bè broă crơng gơs anih lơh sa kă bro, mờ 110 rơbô anih lơh sa kă bro geh crơng gơs pa, tơnguh 16,2% khà jăt mờ tu\ do nam lài.

Bu\ lah tơnguh GDP tàm nam 2016 ờ geh jăt khà neh ai (6,7%), mơya ală cau jăk chài đơs là, tàm broă lơh sa dunia ờ geh bơta [uơn, tàm lơgar tìp uă kal ke tài trồ tiah, tiah kis dà lềng gơbàn kal ke den broă geh khà tơnguh lơh sa 6,21% là geh cồng nha. Ồng Hà Quang Tuyến, Vụ trưởng Vụ Hệ thống tài khoản dà lơgar, Tổng cục Thống kê pà g^t: “Tàm broă lơh sa bal bơh broă lơh sa uă bơta niam. Lài ngan là lơh sa geh pơn jăt tai tơnguh, tơl^k tàm ală nhai tơnơ\ gam uă rơlao mờ ală nhai lài mờ geh broă tơnguh mhar tàm ală nhai mờr lồi nam. Dơ\ sơnrờp tơnguh lơh sa lơgar Việt Nam geh uă, mơya ờ gơrềng tàm broă lơh phan geh is. Tăc phan mờ lơgar bơdìh geh tơnguh uă. Đơng lam broă lơh priă jền bal mờ khà priă geh ală bơta niam mờ ring bal. Den tàng, prăp gàr priă lơgar bơdìh geh sền là geh khà uă ngan bơh lài tus tu\ do mờ broă gơmù khà priă geh sền gròi niam”.

Dồs dà lơgar kal ke broă lơh sa

Bơdìh mờ ală bơta niam, lơh sa nam 2016 gam geh uă bơta ờ pràn, bè: broă lơh jăt rơndăp broă priă bơcri dà lơgar lơyài, geh ờ uă rơndăp broă ngui priă bơcri dà lơgar geh cồng nha ờ uă mờ broă gơbàn dồs bơ\t bơtàu gam uă. Broă bơ\t bơtàu tai uă gah lơh broă gam lơyài, bơsong dồs mờ ală ngân hàng kă bro ờ pràn tìp uă kal ke, cồng nha ờ uă. Bơdìh hơ\ tai, dồs dà lơgar sơlơ ngai sơlơ tơnguh uă mờ di gơlan sơlèt mờ khà geh ai. Bu\ lah đơs lơgar Việt Nam geh tơl pràn tơm 100% khà priă dồs tu\ tus tơngai, mơya bơta mờ uă cau jăk chài gah lơh sa ờ su\k ơm là tu\ broă tơm dồs priă tòm mờ priă cồng tơnguh. Ồng Bùi Ngọc Sơn, Phó kuang atbồ Phòng Kinh tế dunia, Viện Kinh tế mờ Chính trị dunia pà g^t: “Dồs dà lơgar mờ geh bal dồs lơgar bơdìh geh tơngai neh geh uă mờ khà sơlơ ngai sơlơ tơnguh. Mơya ờ su\k ơm ngan là bơta niam broă lơh sa he dê ờ hềt geh bơta lơi niam. Loh làng tu\ he càn dồs uă, broă kờ` gơnoar atbồ gơtùi tă kờ` geh priă tơm dồs tàm broă ngui dơ\ priă Chính phủ, tàm kes priă dà lơgar kờp tus nam tơnơ\ di gơlan tus 30% là ngòt rơngơ\t ngan. Di lah bè do sùm den tă geh kàr lơi den cèng tơm jơh kàr hơ\, ờ gam geh priă tai, ha là càn hơ\ sồng cèng lòt tơm dồs tơm”.

Tơngo\ bơta niam lơh sa nam 2017

Nam 2017, khà tơnguh GDP gùt lơgar lơh ngan geh 6,7%, khà pràn gơmù priă ờ đơm 4% mờ kes priă pal tơl jơh dà lơgar bal mờ ală càr, [òn dờng. Đơs bè bơta niam lơh sa nam 2017, ală cau jăk chài lơh sa đơs là, lơgar Việt Nam gam tàm bơta [uơn ngan jăt mờ uă lơgar tàm tiah do, chính trị mờ lơh sa dờng ring niam, geh uă bơta pràn tu\ hòi jà bơcri priă tơn bơh lơgar bơdìh. Bơdìh hơ\ tai, tàm nam 2017, bơcri priă bơcri tơnguh bơtàu geh chồl pràn rơlao, khà priă bơcri tơn bơh lơgar bơdìh geh ring niam. Tăc phan mờ lơgar bơdìh lơgar Việt Nam geh bơta pràn tàm pơlòng bal mờ geh uă tàm anih kă bro, khà priă pơn jăt tai tus bơcri, geh pơn jăt tai tơl^k mờ ală hiệp định kă bro neh ha là geh k^ mờ ală lơgar lơh broă bal. Phó Giáo sư – Tiến sĩ Phạm Tất Thắng, lơh broă kơlôi sơnơng dờng màng gơwèt Bộ Công thương đơs là: “Nam 2017 là tơngai geh pờ tơl^k uă bơta [uơn ai broă lơh sa lơgar Việt Nam in. Jăt mờ hơ\, geh uă bơta niam, bè uă Hiệp định kă bro khăt gơboh geh ngui. Di lah he ngui tơn Hiệp định kă bro khăt gơboh mờ mpồl tam klăc châu Á mờ châu Âu, mpồl tam klăc châu Âu, mờ lơgar Nhờk, lơgar Hàn Quốc den bơta do geh pờ tơl^k bơta pràn tàm broă tăc phan mờ lơgar bơdìh. Bơdìh hơ\ tai, geh ờ uă bơta phan tòm ndai neh jòi geh anih kă bro mờ neh kă bro geh tàm ală anih kă bro kal ke bè biăp, plai chi neh tus lơgar Nhờk, lơgar Mỹ…”

Jăt jơnau mblàng bơh uă cau jăk chài gah lơh sa dê, tơnguh lơh sa nam 2017 geh tơnguh bơtàu jăt gùng dà niam, kơnờm mờ broă lơh niam wơl kơrnoăt lơh sa, tơnguh tiah bơcri priă, jơnau đơs tơn jơh pơrjum Chính phủ geh bơyai lơh pờ tơl^k tơn mờ ală càr, [òn dờng bè broă lơh jăt kơnòl lơh sa mpồl bơtiàn mờ kes priă dà lơgar nam 2017, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc neh đơs loh bơta tòm tàm broă đơng lam là ring niam broă lơh sa dờng, tơnguh lơh sa uă rơlao mờ nam 2016 pơgồp bal mờ boă bơ\t bơtàu tai broă lơh sa, tam gơl pa broă tơnguh lơh sa, tơnguh uă cồng nha, bơta niam, cồng nha bal mờ bơta pràn tam pơlòng broă lơh sa…Lơh jăt nền nòn broă lơh glài, lơh jăt di pal broă lơh priă jền, kes priă dà lơgar. Lơh ngan tam dră mờ sa kuề sa koà, lơh glài nền nòn ală cau lơi tìs jăt mờ adăt boh lam.

Kờ` gàr niam broă lơh sa dờng lơh bơta tòm tàm broă tơnguh bơtàu lơh sa; chồl pràn broă bơ\t bơtàu tai broă lơh sa pơgồp bal mờ broă tơnguh lơh sa mờ 3 broă lơh pràn mhar pa; gàr niam broă tơnguh bơtàu mhar, kơl jăp, chồl pràn broă lơh niam sră nggal, tơnguh broă sơndră, tam dră mờ sa kuề sa koà, hoàc huơr, bơ\t bơtàu broă lơh sră nggal pa, drơng làng bol mờ anih lơh sa kă bro in.

      Cau cih mờ yal tơng^t Ndong Brawl