VOV4.K’ho– Ủy ban ală broă mpồl bơtiàn Quốc hội pa bơyai lơh Pơrjum gùt mpồl dơ̆ 21, sền sơ wì, cribơyai bè 2 tơngume dờng, hơ̆ là Broă lơh jơnau kờñ dà lơgar tơrmù rƀah mờ  gàr tơl niam rài kis mpồl bơtiàn kơ̆ kơljap tơngai bơh nam 2021 tus nam 2025. Ală jơnau đơs tàm dơ̆ pơrjum ndrờm đơs là, pal lơh gơlik broă lơh nàng tơrmù bơta tam cah ngài đah cau pas mờ cau rƀah.

Jat jơnau yal, cồng nha lam lơh ală broă dong kờl, broă lơh tơrmù rƀah tàm tơngai bơh nam 2016 tus nam 2020 neh lơh geh mờ sơrlèt jơnau kờñ, khà jàu bơh Quốc hội, Chính phủ dê, pơgồp bơnah gàr tơl niam rài kis mpồl bơtiàn, chul chồl gơguh lơh sa mờ bơtàu tơnguh kơ̆ kơljap, ngan là tàm tŭ tơngai broă lơh sa dà lơgar gơtìp uă kal ke. Srơh tàm pơrlòng “Jơh gùt lơgar sơm bat tê bal tài cau rƀah- Ờ lời cau lơi gơtìp lời wơl hờ ngkời” geh lam lơh làm uă, lơh geh cồng nha niam. Lơh geh mờ sơrlèt jơnau kờñ bè dong kờl pơlam, tơrbŏ bal broă lơh ai ơruh pơnu, cau lơh broă ntrờn tiah kis in. Ală hìu bơsram bơto broă lơh, broă drơng ala yal tơnggit jòi broă lơh hời rơ hời geh rề ơnàng, tơnguh cồng nha, pơgồp bơnah uă ngan tàm broă tơnguh bơta niam mpồl cau lơh broă, tơrbŏ bal drà kă bro cau lơh broă. Tàm tơngai bơh nam 2016 tus nam 2020, hìu bơnhă rƀah kờp bal gơmù 1,43% tàm 1 nam, khà hìu bơnhă rƀah cau jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau gơmù 4% pah nam. Geh rlau 6 tơlak nă cau jơh rƀah, rlau 2 tơlak nă cau neh jơh bơta ndrờm bè cau rƀah.

Bulah bè hơ̆, cồng nha tơrmù rƀah ờ hềt kơ̆ kơljap, jơnau pơhìn gơbàn rƀah wơl gam uă, bơta gơ lin bè priă lơh geh, rài kis cau pas, cau rƀah gam dờng; 2, 3 cơ chế, broă lơh dong kờl ờ hềt ngan lơh geh cồng nha tàm bơta geh ngan; bơta rơcang lài lik klàs rƀah, tơnguh bơta pràn tàm dơlam is bơh hìu bơnhă rƀah dê gam ờ hềt niam; bơta pràn bơcri priă ai broă lơh tơrmù rƀah in ờ hềt lơh jat jơnau kờñ ngan ngồn.

Tàm dơ̆ pơrjum, uă kuang bàng đơs là, jơnau yal Broă lơh jơnau kờñ dà lơgar tơrmù rƀah mờ gàr tơl niam rài kis mpồl bơtiàn kơ̆ kơljap tơngai bơh nam 2021 tus nam 2025 pal đal git tau ală jơnau kờñ ngan ngồn nàng kờñ lơh gơlik broă lơh, tơrmù bơta gơ lin cau pas mờ cau rƀah tàm ală tiah, mờ kung ring bal tơmut tai tơngume bơto bơtê broă lơh tàm broă lơh tơrmù rƀah. Ồng Nguyễn Văn Sơn, Mpồl kuang bàng càr Hà Tĩnh đơs là, Broă lơh jơnau kờñ tơrmù rƀah kơ̆ kơljap tơngai bơh nam 2021 tus nam 2025 cèng bơta gơ glòm jơh, uă gah mờ kơ̆ kơljap. Bulah bè hơ̆ pal kah, tàm 3 broă lơh dờng là tơrmù rƀah, ƀòn lơgar pa mờ tơrmù rƀah tiah làng bol jơi bơtiàn kòn cau tiah kơh bơnơm geh bơta gơ tàm bơrlŭ bal den tàng ƀuơn ngan gơtìp bơta rơndap rơndồl: “Broă lơh dơ̆ do jat bol hi den Chính phủ neh tus bal kơ̆ kơljap. Bơdìh mờ tơrmù rƀah tơn, broă dong kờl, bơto bơtê broă lơh, broă lơh gơ jat bal mờ ring bal cau klau cau ùr neh geh tơmut sơl. Mơya bol hi pal tơngkah broă đal git 3 broă lơh do, geh ală broă mờ broă lơh tơrmù rƀah ờ gơtùi lam lơh, lơh rlau tus bơnah broă ƀòn lơgar pa dê mơya kung geh bơnah broă bơh ƀòn lơgar pa dê gơ rềng tus tơrmù rƀah. Dilah broă lơh do gơ wèt hờ ƀòn lơgar pa den kung ờ gơtùi lơh sơl. Hơ̆ là broă mờ bol hi đơs là pal đal git gơ in ngan ngồn”.

Pơrjum dơ̆ 21 bơh Ủy ban ală broă mpồl bơtiàn dê

Dùl tàm ală tơngume gam uă bơta ờ suk bơh ală kuang bàng Ủy ban ală broă mpồl bơtiàn dê hơ̆ là pal lơh loh tơrmù rƀah, lam lơh lài ai cau rƀah, tiah rƀah in gơ wèt mờ broă bơto bơtê broă lơh ờ duh pal lơh tàm tiah rƀah. Bañ bơcri priă dùl hìu bơsram bơto bơtê mìng ai cau rƀah in. Broă tàm do là broă dong kờl cau rƀah in bè lơi.

Đơs tàm dơ̆ pơrjum, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội ồng Trần Thanh Mẫn đơs niam cồng nha tơrmù rƀah tơngai bơh nam 2016 tus nam 2020. Tềng đap ală bơta ờ niam bơh tơngai lài dê, Phó Chủ tịch Quốc hội ồng Trần Thanh Mẫn sồr, broă bơt bơtàu Broă lơh tơrmù rƀah tàm tơngai pa pal gàr bơta ring bal mờ broă rơndap lơh bơtàu tơnguh lơh sa mpồl bơtiàn 10 nam, bơh nam 2021 tus nam 2030, broă rơndap lơh bơtàu tơnguh lơh sa mpồl bơtiàn 5 nam; broă rơndap lơh bơcri priă dà lơgar di mơ tơngai mờ gùng dà bơcri priă Broă lơh jơnau kờñ dà lơgar bơt bơtàu ƀòn lơgar pa tơngai bơh nam 2021 tus nam 2025: “Pal lam lơh ring bal ală broă lơh tơrmù rƀah uă gah, tam gơl pa ngan ngồn broă tus bal tàm tơrmù rƀah mờ ală broă dong kờl geh bơta pal jat, tơnguh nùs nhơm brồ guh lik klàs rƀah bơh cau rƀah, tiah rƀah dê, ngan là tiah geh làng bol jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau; lơh sir broă lơh tơrmù rƀah dipal mờ broă gơguh lơh sa, mờ kung pơgồp bal mờ jơnau kờñ bơtàu tơnguh kơ̆ kơljap, cau rƀah geh tus bal mờ geh dờp ală cồng nha bơh bơta gơguh lơh sa dê”.

Bè broă lơh Bảo hiểm xã hội, ồng Trần Thanh Mẫn đơs, tàm ală nam do, broă lơh Bảo hiểm xã hội bơh Việt Nam dê neh hời rơhời geh lơh sir, wèt tus rề ơnàng cau geh bảo hiểm xã hội, lơh gơlik bơta niam ai tơl nă làng bol in tàm broă tus bal, dờp broă dong kờl, pơgồp bơnah gàr tơl niam rài kis mpồl bơtiàn, gàr gơnoar mờ bơta kuơ dipal bơh làng bol dê. Bulah bè hơ̆, bơta geh ngan gam ală broă pal sền gròi tàm broă tơnguh cau blơi bảo hiểm xã hội pal blơi, broă lam lơh ală broă dong kờl bảo hiểm xã hội; broă atbồ, ngui ală kes priă bơh kes priă Bảo hiểm xã hội dê; bơta lơyài tong priă, dồs priă tă, ờ bài tă mờ sơmờm jòi sa priă bảo hiểm xã hội, bảo hiểm ờ geh broă lơh.

 Cau mblàng K’Duẩn