VOV4.K’ho - Cau kòp sùm geh gơbàn sồt mồr gùng ta\ nhơm, geh: Duh sa\ rlau 38 độ C, bơsia\, kan ta\ nhơm…

            Kòp gơbàn as sồt gùng ta\ nhơm hờ Trung Đông (Dà lơgar Anh sơnđan la: Middle East Respiratory Sindrome, cih lơyah wơl mờ akhar bơh sơnđan do la MERS). Do la kòp as sồt gùng ta\ nhơm jar mhar bơh Corona Virus (Cih lơyah wơl la CoV) lơh aniai. Den tàng, kòp do geh sơnđan lơyah la Mers-CoV.

            Tu\ gơtờp Mers-CoV, ua\ ngan cau kòp sùm geh gơbàn sồt mồr gùng ta\ nhơm, geh: Duh sa\ rlau 38 độ C, bơsia\, kan ta\ nhơm. Bulah bè hơ\, kung bè ua\ ngan cau gơbàn kòp MERS-CoV, ờ gơbàn gơ drơm kòp.

            MERS-CoV gơtùi bơtờp tơn bơh cau do tus ndai bơh geh tam tìp rềp hala bơh tàm dà diau dềt. Broa\ bơtờp tus mờ cau lơh sơnơm kung geh ai git bơh ờ ua\ cau kòp tàm Arab Saudi, Jordan.

            Tài kòp gơbàn ờ pràn ta\  nhơm mhar, den tàng tàng tơl cau kờ` pal tus mờ ala\ hìu sơnơm, tu\ geh gơbàn ala\ bơta tơnơ\ do:

            -Cau geh gơbàn sồt mồr gùng ta\ nhơm, geh gơbàn duh sa\ bơh 38 độ C mờ rlau mờ hơ\, bơsia\.

            -Cau geh pin la gơbàn kòp as sồt phế quản klờm soh.

            -Lài hơ\ geh lòt tus lơgar Hàn Quốc, tiah bồt Arab hala ala\ lơgar rềp bal tàm di 14 ngai.

            Tơl ala\ sơnam  drờm gơbàn gơ tờp kòp MERS-CoV. Bulah bè hơ\, jat geh cih, ua\ ngan ala\ cau kòp la cau kra, cau klau, ala\ cau geh kòp lài tàm sa\ jo\ bời den geh pơhìn  gơbàn bơtờp kòp do ua\.

          Bè broa\ rcang sơndra\ kòp:

            Tu\ do, ờ hềt geh sơnơm sơm kòp mờ vaccine rcang sơndra\ kòp MERS-CoV, ala\ broa\ lơh sơm kòp tu\ do gam la sơm kòp tus mờ cau gơbàn kòp gùng ta\ nhơm mờ geh sơm kòp mờ sơnơm pràn  rlau. Kờ` pleh gơbàn bơtờp kòp Mers-CoV, tơl cau pal di mơ lòt rê tus ala\ lơgar gam geh bơta kòp do tàm  lơgar Hàn Quốc mờ Trung Đông, tu\ ờ geh kờ`.

            -Pal gàr kloh sa\ ja`, sùm rào tê mờ sơbong, sơng kloh bơr  mờ dà lơh kloh bơr.

            -Pal kìng bơr mờ muh tu\ bơsia\ hala ntas, niam rlau jơh ngui mờ bìai hala chèo tê, kờ` lơh tơmù  gơbàn gơ lik ala\ dà diau bơh gùng ta\ nhơm.

            -Pal di mơ ngan geh tam tìp mờ cau gơbàn kòp as sồt gùng ta\ nhơm mhar mo, tu\ geh kờ` pal tam tìp mờ cau kòp den pal tal bìai glòm bơr muh  bơh gah lơh sơnơm di pal mờ pal tam tìp di mơ.

            -Sùm pal rào kloh ala\ phan geh tam tup, bè: Phan nhơl, bơrnàng hìu, chi at tê mpồng…

            -Ala\ cau geh rê bơh Trung Đông tàm di 14 ngai di lah geh gơbàn ai go\ kòp as sồt gùng ta\  nhơm mhar, bè duh sa\ rlau 38 độ C, bơsia\, kan ta\ nhơm hala geh tam tìp mờ  cau geh ai go\ gơbàn bè do, kờ` pal tus mo ala\ hìu sơnơm rềp ngan rlau jơh, kờ` geh dong pơlam, tus sền, xét nghiệm MERS-CoV.

                                      Cau mblàng K’ Brọp.