VOV4.K’ho-Rài kis ngai sơlơ bơtàu tơnguh mơya làng bol kung gam gàr sùm broă lòt jòi mờ dăp lòng bơh jo\ rài do. Lòng kung là dùl phan kơ\t bau nàng cau ùr Jrai tơngo\ bơta kờ` gơboh gơwèt tus mờ bơklau tơnơ\ do…

Tus [òn C1, thị trấn Ea Súp, kơnhoàl Ea Súp, càr Dak Lak dê, cau [ươn ngan sền go\ tềng hơđơm rồm hìu lơh hơđăng mờ dơm chi bơh làng bol kòn cau tàm [òn dê sùm geh ală căp lòng dăp tềng hơđơm rồm hìu halà dăp kềng đah [làng mum hìu.

Jat ồng Y Phi M’Jâu (70) sơnam, lài do tu\ kờ` jòi bau den cau ùr Jarai pal gi\t tru\ gơm biăp piang, tàn ồi, mờ koh lòng. Gơwèt mờ cau ùr Jarai, jòi lòng là dùl bơta chài mờ khi pal lùp bơsram mờ lơh chài ngan tơn bơh tu\ pa dờng.

Ală cau ùr tàp he in bàr mpàng tê chài ngan tàm broă koh lòng. Koh lòng pal  geh ală bơta pal jat is, ờ go\ di là kờ` jòng, lơyah, dờng, dềt bè lơi kung di lơm ờ. Lòng sùm geh koh gơ gơs gơl dờng jòng ndrờm bal, jòng pơgăp bơh 50- 80 phơng.

Ồng Y Phi M’Jâu pà gi\t: “Tàm [òn C1, ờ gam tai bơhiàn jòi lòng lùp bau mơya làng bol kung gam gàr sùm bơhiàn lòt jòi lòng tài bơh gơwèt mờ cau Jarai, bơnhă ồs ờ gơtùi ờ geh tàm hìu. Làng bol mìng lòt jòi ală ntê chi ro, pă gơdùh tàm brê lơm mờ ờ go\ di là koh chi brê ờ”.

Tàm jơnau kah wơl tàm bồ tơngoh bơh mè Loan dê, tàm [òn lơgar cau Jarai dê, ală nrang lòng gơcèng dùl bơta pràn ndơ\p ndơr ngan, gơcèng bơta kuơ tàm tơrbo\ wơl mơkung gơcèng dùl bơta pơrgon pal jat, dùl jơnau hơ pơrgon is tàm nùs bè bơta chờ hờp lơngai lơngò hìu bơnhă tu\ kòn ùr neh jơh lơh sir ală broă nàng geh bau.

Ală cau ùr kòn cau Jarai lòt jòi lòng

Cau ùr pal lòt jơng bơh 4 jiơ drim nàng lòt jòi lòng cèng rê dăp gơ gơs tơl sèng rơndăp tăp sèng ngan tềng hơđơm rồm hìu lơh hơđang. Sền gơnru lòng den cau geh gi\t geh cau tờm bơh gơ dê là dùl nă ùr ơruh jak chài, tơryang tơryồng, kơrhia ngan mờ gi\t ko\ng bòl glar kal ke halà mìng là dùl nă ùr ơruh ờ go\ ngac ngar ờ go\ jak chài.

Tu\ klau pơnu neh kờ` ùr ơruh hơ\, den pah tu\ tus [ùi mho, tu\ trồ tiah sơnđờm mho mang, klau pơnu ơm ntàu tềng đap mpồng [òn nàng kơ\p kờ` geh tìp mờ boh bơr mờ ùr ơruh tu\ ùr ơruh lòt jòi lòng bơh tàm brê rê.

Dùl bơnah là nàng kờ` tam pà bal ală broă mờ cau gơboh he dê à` ơnòng ai hìu bơnhă in, dùl bơnah là kờ` yal mờ ùr ơruh in gi\t ală nùs nhơm bơh he dê nàng kơ\p kờ` ùr ơruh hơ wơl. Klau pơnu geh lơh dùl nơm kòng dò tê nàng lùp bau is bơh he dê, nàng tơngo\ bơta kờ` gơboh uă ngan mờ ùr ơruh.

Tàm ală [òn kòn cau Jarai dê tàm càr Dak Lak tu\ do, bơhiàn jòi lòng lùp bau ờ gam tai; broă kơ\t bau uă ir kung ờ go\ kơ` jơ\ kơ` ju\t bè lài tai. Bi H’Hiêng Adrơng ơm tàm [òn A1, thị trấn Ea Súp, kơnhoàl Ea Súp pa bau di 2 nam do.

Bi H’Hiêng yal: “Lài do, cau ùr Jarai bau den pal kơ\t bau kơ` jơ\ ngan jat jơnau rơkă khà bơh đah hìu klau dê. Tài bơh jat jơnau đơs bơh cau Jarai dê, kơ\t bau là dùl broă lơh kuơmàng tu\ hìu bơnhă roh te\ dùl nă cau lơh broă tờm”.

Ală nam lài, bơhiàn kơ\t bau tàm [òn kơ` jơ\ kơ` ju\t ngan. Rài yau, hìu đah klau sùm sồr prăp bồ mờ rơpu, kơnrồ, sur, mồng, cing, drăp yang, ồi trò`, ồi mbơn, kòng, `òng, sơm biăt….mờ dùl dơ\ `ô bau dờng ngan geh lơh jo\ jòng tàm uă ngai.

Tơnơ\ hơ\ bàr pe bơnah phan prăp bồ kal ke jòi geh den geh kờp gơlik mờ priă jền. Mơya, ală nam rềp ndo, broă do neh gơmù te\ uă ngan, ờ geh jơnau rồn bơklơn bè lài do tai mờ là bơh nùs nhơm lơh is bơh đah 2 hìu bơnhă dê.

Cau mblàng mờ yal tơngi\t- Lơ Mu K’Yến