VOV4.K’ho - Pa do, mpồl lơh broă Gơnoar ala măt dà lơgar geh mò Triệu Thị Nái, kuang jăt jơng atbồ mpồl duh broă kòn cau Gơnoar ala măt dà lơgar lam bồ neh geh dơ\ lơh broă tàm anih lơh sa kă bro tam mờ sền gàr brê Gia Nghĩa, càr Dak Nông. Mpồl kuang bàng lơh broă do neh iăt jơnau dan bơh cau te\ khà dê bè broă dong kờl adăt boh lam tàm broă sền gàr brê tềng đăp mờ bơta sơlơ ngai sơlơ gơtìp mus kơl aniai, sơgràm uă ngan.

Anih lơh sa kă bro brê bơnơm Gia Nghĩa, càr Dak Nông (Lài do là anih tam sền gàr brê Gia Nghĩa) geh jàu sền gàr mờr 11 rơbô lồ brê. Kờp bơh tu\ crơng gơs anih lơh sa kă bro (2005) tus tu\ do, neh geh tai 3 rơbô lồ brê gơtìp mus lơh ìr, gơs ù tam brê mơya mìng tam tòm chi ờ jo\ tơngai bơh g^t ndờ rơhiang hìu tus tam. Ồng Đỗ Hồng Quân, gơnoar atbồ anih lơh sa kă bro brê bơnơm Gia Nghĩa pà g^t, anih lơh sa do ai rơlao 50 nă kuang bàng, cau lơh broă sền gàr brê tàm ală anih lơh broă, mơya kal ke bè priă dong kờl, priă nhai ờ tơl tơm cau lơh broă in, phan lơh broă ờ tơl den tàng broă sền gàr brê tìp uă kal ke. Tàm tu\ hơ\, broă kờ` geh ù tam phan làng bol kis rềp mờ brê, làng bol kis ntrờn bơh ngài tus sơlơ ngai sơlơ tơnguh, lơh broă sền gàr brê sơlơ ngai sơlơ ờ jai, khà ù brê sơlơ ngai sơlơ gơtìp sơgràm. Ồng Đỗ Hồng Quân đơs: “Anih lơh sa kă bro bol a` neh dan mờ gơnoar ala măt dà lơgar, pal bơtơl broă dong kờl adăt boh lam tu\ do, sền gròi làng bol kis ntrờn sơgràm ù brê; lơh khà ù tam phan làng bol kòn cau kis bơh lài tàm do in pơgồp bal mờ broă ai khà ù tiah lơh [òn ơm kis mờ ngui ù. Tài geh broă lơh hơ\ sồng lơh di pal, tài broă kờ` kòn bơnus dê tơnguh, den tàng broă kờ` ù tiah kung tơnguh sơl. Di lah he ai ù tiah lơh [òn ơn kis pơgồp bal mờ ngui ù. Làng bol kis ntrờn mu\t den kal ke ngan sền gròi cau tòm brê dê”.

Bơh nam 2005 tus tu\ do, mpồl sền gàr brê anih lơh sa kă bro brê bơnơm Gia Nghĩa neh ku\p, jào anih lơh broă geh gơnoar in lơh glài g^t nđờ 10 dơ\ lơh aniai brê, kơl chi brê ờ di pal, tàm hơ\ geh ală broă mus, kơl chi brê lơh gơtìp hoàc huơr uă. Jăt ồng Nguyễn Văn Đính, gơnoar jăt jơng atbồ anih lơh sa kă bro brê bơnơm Gia Nghĩa yal, geh ală dơ\ mus kơl g^t nđờ rơhiang lồ brê, cau tòm brê pal roh g^t nđờ bơta pràn, geh tu\ gơtìp chơ\t jê hơ\ sồng sồng geh ku\p cau lơh aniai brê kờ` lơh glài, mơya hoàc huơr là cau tòm brê dờp tu\ brê gơtìp aniai mờ ờ geh tơm di pal kờ` tơnguh wơl brê. Ồng Nguyễn Văn Đính pà g^t: “Ală dơ\ yă lơh aniai brê, ku\p geh cau, anih cah rơ`a sồr pal tơm priă cau tòm brê in, 1 là ală cau hơ\ pal tam wơl brê, 2 là di lah ờ tam wơl brê den tơm priă nàng tam wơl brê geh anih cah rơ`a bơsong ai cau tòm brê in kờ` tam wơl brê. Mơya ală cau do ờ tơm priă, kal ke ngan. Kờ` tam wơl brê den cau tòm brê ờ geh priă. Pơn jăt tai là bè broă dong kờl mpồl sền gàr brê tu\ do ờ di pal, priă nhai ờ uă, Dà lơgar ai ờ tơl. Den tàng, a` dan mờ Dà lơgar pal sền wơl broă lơh kờ` di pal”.

Jăt ồng Trần Văn Mạnh, gơnoar atbồ anih lơh sa brê Nghĩa Tín (Gơwèt anih lơh sa kă bro brê bơnơm Gia Nghĩa) yal, mùl màl neh geh uă cau mus kơl aniai brê sùm. Mus kơl, sơgràm ù, tăc ù mìr, mờ broă mus kơl aniai brê, sơgràm ù brê uă ngan. Tu\ gơtìp go\, ku\p den broă lơh glài ờ hềt tơl pràn kờ` kơrian. Ồng Trần Văn Mạnh đơs là, kờ` sền gàr brê geh cồng nha, bơdìh mờ cau tòm brê den ală gah, mpồl lơh broă kung pal tus pơgồp bal: “A` dan bè adăt boh lam lơh glài broă sền gàr brê, pal tơnguh khà lơh glài uă kờ` tơl pràn kơrian, tơnguh khà lơh glài priă jền. dơ\ 2 tai kờ` anih lơh sa kă bro sền gàr brê pal geh broă dong kờl bal bơh gơnoar atbồ ntum, bè sền gàr làng bol kis ntrờn tàm ntum, kơnhoàl, [òn drà. Bol a` mùl màl ờ tơl gơnoar kờ` lơh broă sền gàr hơ\”.

Bơh tàm broă sền gròi, mpồl kuang bàng tàm mpồl duh broă kòn cau Gơnoar ala măt dà lơgar neh g^t loh rơlao mùl màl kal ke tàm broă sền gàr brê mờ ù brê tàm càr Dak Nông tềng đăp mờ làng bol kis ntrờn (Làng bol kòn cau bơh ală càr đah tô) tus sơlơ ngai sơlơ gal. Tam pà mờ ală kal ke do, mơya jăt mò Triệu Thị Nái, kuang jăt jơng atbồ mpồl duh broă kòn cau Gơnoar ala măt dà lơgar yal, den cau tòm brê kung pal sền wơl kơnòl broă lơh nền nòn. Ba` đơs là kal ke kờ` lời gời broă sền gàr brê mờ lời roh brê geh jào sền gàr den pal dờp kơnòl. Mò Triệu Thị Nái đơs tòm: “Sền gàr ngui ù, sền gàr brê tàm ală anih lơh sa kă bro ờ nền nòn. Den tàng bol a` sồr càr pal sền wơl broă sền gàr ngui ù sền gàr mờ tam brê tàm càr di pal mờ adăt ù tiah, sền gàr mờ tam brê mờ ală kơrnoăt bơto sồr tàm tơngu me hơ\ kờ` ai wơl tàm ală ù ngui ờ di pal, gơtìp sơgràm ờ di pal mờ jào wơl ntum sền gàr ai ală hìu gam ờ tơl ù in, tàm hơ\ ua ngan là làng bol kòn cau”./.

Cau mblàng Ndong Brawl