VOV4.K’ho - Kòn cau Cadong kis jo\ rài ngan tềng jơng bơnơm Ngọc Linh tàm  kơh bơnơm Trường Sơn-Tây Nguyên. Cau Cadong geh  rài chài rgơi niam bơne\ ngan, mờ tàm hơ\ phan dò, phan bơka sa\, phan soh  bơhiàn neh lơh pơ gồp bơta niam ngan bơh kòn cau do  pơndrờm mờ ala\ kòn cau oh mi ndai tàm ù tiah kơh bơnơm.

            Phan soh bơhìan bơh làng bol kòn cau Cadong geh dà trum tờm ngan la jù mờ pàl jù.  Bơka phan soh  mòng nganbơh cau Cadong dê la gơ jat bơta jòng 2 đah  ào, ồi mbơn, ntrò` mờ 3 dà trum tờm ngan la  rmit, kò, pơrhê. Phan soh bơhìan bơh cau ùr Cadong geh: ào,  ồi mbơn mờ che kơt but. Ào la ào soh tơmut bồ, ờ geh tê. Ồi mbơn bơh cau ùr Cadong geh tà` bơh ala\  đềs brài geh ua\ dà trum krơi is mờ ua\  dang che  brài pơrhê, rmit mờ kò.  Tềng jơng ồi geh bơka mờ ua\ che brài pơrhê. Gơ lòt bal mờ ồi mbơn tu\ lơi kung geh che kơt but lơh bơka la che but kò kờ` kơt ồi mbơn ờ gơ  rus mờ lơh hàng cau ùr in tàm tu\ tus bal mờ ala\ dơ\ chờ dờng `ô sa.

Phan sonh bơh cau Cadong

            Ùr ơruh Cadong kờ` ngan dò nhòng ua\ dà trum tềng ngko mờ che lơ ngô jòng kơt tềng but. Mìng is cau ùr Cadong neh bao mờ dờng sơnam, bơdĩh mờ kơy but mờ che bò khi gam ngui ala\ che lơ ngô jòng geh tar bơr lềm tềng but ồi, dò ua\ ngan phan bơka sa\ mờ lơ ngô, dò kòng tềng tê,  tềng ngko nàng lơh hàng sa\ rlau tai tàm tu\ `ô sa dờng. Cau Cadong kờ` ngan ala\ kòng do, tài gơ la  phan pal geh tàm dơ\ jun bau bơh cau Cadong. Gơjat mờ  bơta geh bơh tơl hìu nha\, bơdĩh mờ ala\ phan kơt bau bơhìan, jơi nòi hìu  cau klau kờ` pal geh dùl kòng dò tê mờ lơ ngô, kòng trà nàng ùr klau kơnòm sa\ lơh phan  kơt bao.

             Phan soh bơhìan bơh cau klau cau  Cadong geh: Ntrò` mờ pang ồi gòm sa\ rùp chữ X. Ntrò` la dùl pang ồi jòng,  gơ ờ ơnàng geh tềng brài pàl jù, mờ 3 dà trum: pơrhê, kò mờ rmit gơ jat bơta jòng bơh sa\  ntrò` mờ 2 đah sa\, jơng ntrò` geh tơrbo\ mờ ala\ che brài pơrhê. Tu\ cau klau ntrò`,  khi tơ mut  tàm 2 đah jơng, kơt pơdar gùt dar but, hơ\ sồng lời gơ jòng 2 bồ đah lài mờ đah tơr è jòng tus ngko jơng bè rùp  chữ T. Tàm ala\ dơ\ `ô sa dờng, phan soh bơhìan bơh cau klau Cadong geh tai pang ồi rùp geh kơt  sơrling tềng  ntơh,   bè chữ X ai go\ bơta niam krơi bè brê bơnơm, mờ ai go\ la cau  kòn  kis tàm tiah kơh bơnơm.

Kòng trà dò tê bơh cau Cadong

            Kung bè ala\ kòn cau ndai kis tàm dòr bơm Trường Sơn-Tây Nguyên, bơh rài yau, cau Cadong neh git jòi ala\ phan geh lài tàm  brê bơnơm hala bơh tam tìp ka\ bro, tam gơl nàng lơh phan bơka sa\. Mờ cau Cadong, phan bơna sa\ gơ ai go\ bơta niam mờ geh ai go\  ala\ bơta kuơ tàm rài kis chài rgơi bè pin dờ`,  bơhìan yau chài rgơi,  tàm ala\ `ô sa dờng…

            Bơh jo\ ngan bloh, phan bơka sa\ mờ lơ ngồ mờ trà mờ  geh bal  nhòng ua\ dà  trum… la phan bơna  bơceh  chài rgơi  niam krơi ngan bơh cau ùr Cadong.

            Jat pơrya bơh cau Cadong, bơh nđờ rài do,  kòng dò tê, kòng trà dò tềng tê, tềng ngko ngan la anih ơm bơh  ỳang kis jo\, hờm ram,  bơtuah, geh sền la phan sền he. Kòng gơ gơs la cau bơyô rềp mềr, sền git ngan ala\ gơ guh gơ mù tàm rài kis  tơl cau ùr Cadong. Tu\ cau ùr tàm hìu nha\ chơt,  khi geh boh jơh  ala\ kòng dò  tê, kòng trà tềng tê, tềng ngko đềt mêr ngan mờ khi rê tàm brah tìng.

Che lơ ngô geh tar bơrlềm bơh cau Cadong

            Ngan ngồn,  ala\ kòng do la phan pal geh tàm ala\ dơ\ jun bao bơh cau Cadong. Gơjat tàm bơta geh bơh hìu nha\ dê, bơdĩh mờ phan bơhìan, jơi nòi đah cau klau pal rcang dùl nơm kòng dò tê mờ  lơ ngô, trà nàng lơh phan  kơt bao. Ala\ kòng lơ ngô mờ kòng trà do la phan pal geh kơt bao kuơ màng ngan bơh ùr bơklay cau Cadong. Kung  tài bơh bơta kuơ gơ dê den tàng cau ùr Cadong sùm bơto bơtê kòn sau pal git sền kuơ, sền gàr phan bơna kơt bao do mờ sền do la dùl phan pà ai  bơh mò pàng lơi wơl.

            Bè ờs, ala\ cau Cadong pas jak,  cau geh gơnoar sùm geh jòi ala\ kòng mờ lơngô, kòng trà niam,  krơi niam ngan nàng ngui soh. Den tàng,  ua\ hìu nha\ pas jak rcang tam gơl mờ dùl nơm rpu nàng blơi  kòng lơ ngô,  kòng trà kuơ. Tu\ do,  bulah  bơta kuơ gơ dê neh gơmù ua\ ngan mơya ala\ kòng lơ ngô, kòng trà gơ gam  gơ cèng bơta kuơ  màng ngan. Mùl màl, ua\ ngan cau ùr Cadong dờng sơnam ờ tu\ lơi  tà ngài mờ kòng kuơ màng hơ\ lik  bơh tàm sa\. Khi đơs la,  phan bơka sa\ hơ\ geh sòan den tàng tu\ ờ dò tai, cau dờng sơnam  bươn ngan gơbàn kòp jê. Bal mờ hơ\, dilah cau lơi  ờ git ai cau ndai jồm den bơta pas jak,  bơnga\ lùp geh roh jơh.

Tà` ơyun bơh cau Cadong

            Phan bơka sa\ mờ nhòng geh sền la bơta ai go\ niam ngan bơh cau ùr Cadong. Nhòng geh ua\ bơta dờng dềt krơi is mờ geh ua\ dà trum mpờl ngan bè tơlir trồ dê mờ  rmit geh cring gơs che  kờ` cau ùr dò tềng ngko. Bal  nhòng, cau ùr Cadong gam ngui phan bơna sa\ mờ ua\ che lơ ngô jòng geh tal  bơrlềm tềng but ồi mbơn nàng lơh slơ hàng rlau tai tu\ tus bal mờ dơ\ `ô sa dờng.

            Pah tu\ `ô sa dờng,  jun bao,  cau ùr Cadong sùm ai ala\  phan bơka sa\ geh prap nàng yal mờ kòn sau. Tơl nơm kòng lơ ngô,  kòng trà,  nhòng ua\ dà trum mờ jơh mờ che lơ ngô geh tar bơrlềm drờm  đềt mềr bal mờ  dùl jơnau bè rài kis bơh tơl cau ùr Cadong.

            Cau mblàng K’ Brọp