VOV4.K’ho - Cing kram (Cing gle) la dùl phan  teh gùng đơs crih bơhìan krơi is ngan  mìng cau Rơđê lơm geh,  geh lơh bơh ding gle bơh brê bơnơm  Tây Nguyên. Ntas bơh cing gle den kơljap, gơ rơndồl,  nggồr ngàc. Geh teh bal hia\,  phan lơh den  bươn jòi, cing kram geh bơnga\ kuơ màng ngan  tàm rài kis bơh  cau Rơđê, mờ rềp mềr pah ngai, mờ niam bơne\ tàm ala\ tu\ dơ\ `ô sa dờng, la nùs nhơm bơh làng bol [òn lơgar gờ` pơyua ua\ bơta kơp kờ`,  kờ` gơboh…

            Bòr cing kram geh lơh jat sơnđan la ròt sồ lẻ, bè ờs la 5, 7 hala 9  ding geh trơ gùm wơl, kung geh tus tus 19 ding. Tơl cing kram geh ntas krơi is ngan. Jơh ala\ geh ntas lơh geh bè dùl bòr  ntas nggồr..

            Jat ồng Aê Áp kis tàm xã Ea Tul, kơnhòal Cư\ Mgar, càr Daklak, broa\ lơh cing tơl jơh  cing kram la dùl broa\ lơh   kal ke ngan, nền nòn ngan. Cau chài pal mut tàm brê ngài rwah ala\  tờm gle ràm geh dờng lơh geh ala\ ntas di pal gơ is. Gle  neh sreh den pal is ra` di 2 nhai. Nhùng bơh kồ  ding gle pal bơh 29-45 phơng, dờng bơh 7-9 phơng. Drờm mờ tơl ding la lơh geh dùl nrang gle ntas is. Ồng Aê Áp đơs bè bơta broa\ lơh cing kram bè do:

            Gle jơh rê sreh den geh koh tơl kồ, hơ\ sồng is ra`,  pal koh geh gơs 6 gơl hala ua\ rlau gơ in  ring bal. Is ra` nền  den ntas hơ\ sồng niam. Ala\ nrang pal kồs pơt dang  ring bal, jòng lơyah gơ jat ntas tờm hala cồng. Tu\ neh koh, jơh kồs den jà di 2 na\ nàng lòng pờng ntas bơh tơl nrang gle sền neh di lah ờ.

            Tơl ding cing kram geh dùl ntas mờ ntas gơ krơi is den tàng cau chài lơh cing pal git đal ntas,  mpàng tê pal kèr mờ chài nàng kồs, la koh nrang gle, ding gle mờ ngan la nàng git go\ bơta gơ tam bơrlu\ ntas, ntas ờ gơ lòt bal. Tu\ bòr cing kram geh lơh gơs, kờ` pal lời di 5 nhai nàng lời sền tài bơh trồ tiah,  lơh ntas bơh gle geh gơ tam gơl. Tu\ hơ\ cau chài geh lơh niam wơl ntas cing kram mờ broa\ koh lơyah  ding gle hala ngui pềs chốt koh bơr ding gle. Mò mè Hrơi kis tàm xã  Ea Tu, kơnhòal Cư\ Mgar, càr Daklak, pơnỳơ sa\; rài yau,  tu\ ờ hềt geh cing mờ lơ ngô, cau Rơđê neh git lơh cing kram. Do la dùl  phan lơh ntas gùng đơs crih niam krơi is ngan bơh mìng cau Rơđê  dê lơm geh:

            Cing kram  bơh kòn cau he dê lơh gơs. A` kờ` ngan ntas bơh cing kram. Cing kram dềt, ìol. Ntas kung mpòng ngan, Cing lơ ngô den gơ kas, mờ cau tur cing  den pal bơsram nền nòn ngan hơ\ sồng  rgơi tur.

            Tu\ dròng, cau dròng sơ giao\ ding gle tàm 2 đan bơno, ơn nrang gle ràm song pơt dang đah bơr ding, dùl  bồ den geh  ba\ đang pơnồ, dùl bồ den geh đơ mờ dùl mpàng tê kiau. Tê ma den  at jơr mùl, teh tềng tàm gùl ding gle  lơh gơ ntas bơh tàm ding gle. Gùng teh cing gơ jat tàm bơta  he teh. Ntas den geh gơ tam jat bal  mờ ala\ bơta he sơrling- he pờ mpàng tê  dra ding gle.

            Bòr cing kram kung geh tơk ala\ ntas drờm bè bor cing mồng. Bulah bè hơ\,  cing kram rềp mềr rlau mờ rài kis bơh làng bol cau Rơđê, tài bpta bal hia\ tàm dròng cing mờ phan lơh cing. Ồng Aê Zim, kis tàm [òn Kniêt, xã Ea Ktur, kơnhòal Cư\ Kui`, càr Daklak ai git:

            Cing mồng tu\  ngui nàng lơh yàng hal  tu\ ies cau chơt den hơ\ sồng cèng tur. Ai cing kram den kờ` nhơl tu\ lơi kung di lơm, ờ kơryan, geh ai go\ bơta lơh rài bồ tơngoh bè ua\ phan teh đơs crih ndai bè goong, taktar… Cing kram kung gơ tùi teh ua\ ngan gùng  cing bè cing mồng, kung teh gơ tùi geh ala\ jơnau đơs pơnđik yau cau Rơđê dê,  gơ jat bơta git wa\ bơh cau kờ` nhơl.  Mìng geh bơta la cing lơ ngô den pal blơi, ai cing kram den lơh is.

            Mờ ua\ gùng teh,  mờ gùng teh  kung chờ hờp, sap ntas cing kram ờ mìng la sap ntas gùng đơs crih, lơh rài bồ tơnggoh tơnơ\ ala\  tu\ lơh broa\ bòl glar mờ gam la dùl jơnau đơs niam ngan,  geh tơrbo\ nùs nhơm kòn bơnus mờ rài huềng soàn, den tàng cing kram geh ngui ua\ ngan tàm ua\ bơta lơh chờ bơh [òn lơgar,  dơ\ lơh yàng bơh  hìu nha\  cau Rơđê, den tàng bơta kơljap bơh cing kram ờ jo\, mìng di 3 nam la gơ tam gơl ntas, tàm tu\ mpồl bơtìan  [òn lơgar gam êt ngan cau git  lơh gơ mờ bơto  teh  cing kram. Den tàng ngan, bơta niam chài  krơi is bơh cing kram kòn cau Rơđê dê slơ ngai slơ gơbàn hiu\ roh, kờ` pal geh bơcri di pal mo nàng geh sền gàr, bơtàu tơngguh.

                        H’ Zawut Bya\ cih, K’ Brọp mblàng