VOV4.K’ho– Tàm poh lài, Chủ tịch Quốc hội ồng Vương Đình Huệ neh đơng lam dơ̆ cribơyai lùp cau jak chài bè lơh sa- mpồl bơtiàn, mờ bơta tus bal cribơyai bơh mờr 80 nă kuang bàng, ala mat ai ală Bộ, gah broă lơh, mpồl lơh broă dunia, cau jak chài lơh sa in. Dơ̆ cribơyai là gah yal tơnggit kuơmàng ngan nàng Quốc hội lơh nền ală broă kuơmàng bơh dà lơgar dê bè lơh sa- mpồl bơtiàn tus do, kuơmàng là đal git ală bơta lòng nàng lam lơh broă rơndap lơh ală nhai lồi nam 2021 mờ bơt bơtàu broă rơndap lơh nam 2022; mờ kung ai tơlik ală kơnòl broă mờ broă lơh nàng sơrlèt gan ală bơta lòng hơ̆.

Tàm dơ̆ cribơyai, Tiến sĩ Trần Thị Hồng Minh, Kuang atbồ Viện kơlôi sơnơng atbồ lơh sa dà lơgar đơs là, tàm tŭ tơngai kòp Covid-19 gam jŏ jòng, ngan là bơh lồi nhai 4 tus tŭ do, lơh Chính phủ mờ ală tiah kong gơ rềng kơn jơ̆ kơn jut ngan pal gàr sùm ală broă lơh ơm yah ngài mpồl bơtiàn mờ ờ huan ai lòt rê. Chính phủ kung gam wèt tus jơnau kờñ dơ̆ lĕ bal, mơya kung iat, sền sơ wì jat nùs nhơm kơp kờñ rlau tai gơ wèt tus mờ ală jơnau sồr pa, bè sồr ai gơnoar ală hìu măi tàm anih lơh sa mờ măi mok gàr bè ờs broă lơh sa tàm tơngai gàr niam broă rơcang sơndră kòp, sồr ai gơnoar mpồl lơh sa kă bro rơcang lài blơi sơnơm vaccine bơh lơgar ndai... Kơnờm bơh hơ̆, Chính phủ mờ uă gah broă lơh, uă tiah neh geh tai bơta nàng sền sơ wì niam rlau ală jơnau rơcang lài, broă rơndap lơh mờ broă lơh pờ mpồng wơl rài lơh sa, wèt tus bơtàu tơnguh wơl mờ bơtàu tơnguh lơh sa tàm bơta bè ờs pa. Ai Quốc hội den kung neh geh ală broă lơh jal mhar nàng lòt bal mờ Chính phủ: “Quốc hội neh sùm lòt bal, tam pà bal mờ ring bal ală broă lơh bơh Chính phủ dê bè rơcang sơndră kòp bơ tờp kung bè tă bơsong ală kal ke ai ală broă lơh lơh sa kă bro in. Mùl màl pa do, Quốc hội neh ring bal Nghị quyết sồ 30 tàm hơ̆ uă ngan tơngume là ală broă lơh hềt geh bơh lài tus tŭ di jàu ai Chính phủ in sơlơ rơcang sơndră kòp. Pơn jat hơ̆ là Nghị quyết sồ 268 bơh Ủy ban Thường vụ Quốc hội dê bè broă ai gơnoar Chính phủ ai tơlik Nghị quyết geh 2, 3 tơngume krơi mờ jơnau cih bơh adat boh lam dê nàng lơh jat jơnau sồr rơcang sơndră kòp. Mờ pa do ngan rlau jơh, ngai dơ̆ 6 poh lài, Ủy ban Thường vụ Quốc hội neh ai tơlik Nghị quyết sồ 3 bè broă dong kờl cau lơh broă mờ cau tờm ngui cau lơh broă gơtìp gơ rềng tài bơh kòp bơ tờp in bơh khà jơngkah kes priă Bảo hiểm ờ geh broă lơh”.

Gùt anih cribơyai lơh sa- mpồl bơtiàn

Cau atbồ mpồl jak chài lơh sa, Ngân hàng dunia tàm lơgar Việt Nam ồng Jacques Morisset ai tơlik 4 jơnau bơsram nàng chồl pràn broă bơtàu tơnguh wơl mờ dong Việt Nam mut tàm bơta bè ờs pa dilah kòp Covid-19 gam gơlik geh tàm pơgap bơh 1 tus 2 nam tai: “Lài ngan hơ̆ là cit sơnơm vaccine (gơ jat bal mờ lơh xét nghiệm) geh kuơ dờng màng ngan nàng sền gròi kòp dờng mờ kung nàng tơrmù ƀà hoàc huơr bè lơh sa; dơ̆ 2 kung gam geh ală jơnau ờ huan ai lòt rê mơya pal ngac ngar rlau; dơ̆ 3, jòi bơta ring bal dipal đah broă lơh bè dia mờ tă dơ̆ ngui Chính phủ dê mờ broă lơh priă jền; dơ̆ 4 là sơlơ dong kờl mpồl bơtiàn nàng kơryan bơta jơh priă jền tàm ală mpồl ƀuơn gơtìp gơ rềng mờ tơrmù ƀà bơta gơguh uă ờ ring bal”.

Cau jak chài lơh sa ồng Võ Trí Thành den đơs nền tus bơnah dong kờl dơ̆ 2 bơh Chính phủ dê pal dờng rlau, pal lam lơh kràñ rlau tai. Ồng Thành ai tơlik 3 jơnau tơngkah, hơ̆ là sơrlèt gan kal ke, thàn jat bơta bơtàu tơnguh wơl bơh dunia dê mờ ală broă lơh tam gơl thể chế lơh sa, lơh niam phan bơna, bơto bơtê cau lơh broă, pràn jak, tam gơl số mờ thàn jat gùng dà tam gơl bơh dunia dê tàm ală gah ngui sa, kac màng công nghiệp, công nghệ, gròi sền bơta aniai. Bơdìh hơ̆ tai, ồng Võ Trí Thành kung geh jơnau dan mờ Quốc hội bè do: Añ kơp kờñ ngan Quốc hội sền sơ wì nền nòn bè broă lơh gơs adat boh lam tàm 2, 3 nam tus. Mpồl lài ngan là nàng ai bơta pràn tam pà geh cồng nha ală bơta ƀuơn mùl geh, tŭ do niam ngan là bol he gam cribơyai bè ù tiah. Mpồl dơ̆ 2 là bè tơnguh bơceh pa, bol hi kơp kờñ ngan geh adat boh lam bè dữ liệu là phan kuơ dờng màng ngan, geh uă ngan broă tơnơ̆ bè gơnoar ngui dữ liệu, dia, hơ̆ sồng ntrờn gan tiah nhàr dà lơgar, ală mpồl dữ liệu do bè lơi. Ngan do là ală broă dờng mờ kal ke gơ wèt tus mờ jơh gùt dunia, dilah ờ den 4.0 mìng gam là ngkời. Mpồl dơ̆ 3 mờ bol hi sền gròi ngan, hơ̆ là Adat công chức. Tŭ do bol he neh geh Nghị quyết bơh Đảng dê bè sền gàr công chức, sền sơ wì khi bè lơi nàng khi khin lơh. Mpồl dut ndơl, adat boh lam bè bơta jal mhar tàm ală bơta den jàu gơnoar ai Chính phủ in sơndră bè lơi, cơ chế lơi nàng nhap nhar, ngac ngar”.

Sền gròi tus broă lơh dia mờ tă dơ̆ ngui priă jền bơh Chính phủ dê, cau pơgru dờng màng Đại học Fullbright Việt Nam Tiến sĩ Vũ Thành Tự Anh đơs nền, bulah bơnah dong kờl tă dơ̆ ngui neh geh ai tơlik, mơya khà tă gam dùl êt ir mờ cồng nha lơh geh gam lơyah. Bè hơ̆ den tàng broă geh lam lơh lài ngan tàm quý 4 nam do mờ tàm nam 2022 hơ̆ là lơh bè lơi nàng tă priă dơ̆ ngui dùl bă geh cồng nha ngan rlau jơh ală mpồl sền gàr tơl niam rài kis mpồl bơtiàn, ală bơnah dong kờl, ring bal mờ lam lơh mơ broă lơh tơrmù, ờ sa priă dia mờ Quốc hội neh cribơyai lài do, mờ kung sơn đờm lam lơh wơl ală rơndap broă bơcri priă dà lơgar: “Tàm nam 2022, kes priă kuơmàng ngan, jat añ, Quốc hội pal jơh nùs tàm broă ring bal geh bơnah dong kờl bơtàu tơnguh wơl lơh sa mờ pơn jờng jơnau kờñ uă rlau mờ nam 2021 mờ ring bal dùl khà tă dơ̆ ngui sơrlèt rlau khà geh ai bơh kes priă dê, tàm bơta priă cồng gam gơmù, priă cồng trái phiếu kung gam gơmù, khà tă dơ̆ ngui kes priă sơrlèt rlau mờ khà geh ai bol he dê kung gam tàm bơta gơtùi gròi sền. Tàm tŭ tơngai nisơna pal geh dùl bơta lơh ngan nisơna. Hơ̆ là ring bal dùl khà  tă dơ̆ ngui kes priă sơrlèt rlau mờ khà geh ai”.

Chủ tịch Quốc hội đơng lam pơrjum

Đơs tơn jơh dơ̆ cribơyai, Chủ tịch Quốc hội ồng Vương Đình Huệ đơs nền, Quốc hội iat ală jơnau đơs bơh cau jak chài, ală bộ, gah broă lơh dê đơs bè broă bơtàu tơnguh lơh sa- mpồl bơtiàn, priă jền, kes priă, bơcri priă dà lơgar bơh nam 2021 nàng geh ală cơng tàng khoa học, bơta geh ngan jơnau lơh nền ală broă gơ rềng tus lơh sa- mpồl bơtiàn, priă jền, kes priă bơh nam 2022 dê, drơng tơn ai pơrjum dơ̆ 2, Quốc hội dê in. Việt Nam pal sền gròi 2, 3 broă lơh, lam lơh jơnau kờñ dơ̆ lĕ bal mơya pal sền gròi lài ngan broă gơlik geh bơh tơl tŭ tơngai dê, tơl bă tiah ngan ngồn dê. Tềng đap mat tơrgùm uă rlau tai ai broă sơndră kòp bơtờp in mờ ơn pràn kơldăng să jan làng bol dê lài ngan rlau jơh. Chủ tịch Quốc hội ồng Vương Đình Huệ ring bal mờ ală broă lơh mờ ală kuang bàng ai tơlik bè rơcang sơndră kòp, tàm hơ̆ đơs nền: pơn jat tai dong kờl jơh bal bè broă lơh dia, tă dơ̆ ngui priă jền mờ broă lơh priă jền jat gùng dà ring bal rlau. Kờp dŭ, Quốc hội geh bơyai lơh cribơyai lơh sa, mpồl bơtiàn pah nam tàm quý 1 nam 2022 mờ tơngume, bơtàu tơnguh wơl lơh sa tơnơ̆ kòp dờng. Chủ tịch Quốc hội ồng Vương Đình Huệ pin dờn, ală kal ke mìng là tềng đap mat mờ ing lơm. Tài bơh dà lơgar kung gam geh ală bơnàng jă niam, nàng gơtùi mhar lam dà lơgar rê wơl bơta bè ờs, gàr sùm khà gơguh lơh sa jơnhua bè bơta kơp kờñ.

 Cau mblàng K’Duẩn