Tơl [òn bơh làng bol kòn cau Rơdê dê bơh yau, ndrờm geh dà mbòr. Do la dà ngui tàm rài kis pah ngai bơh làng bol. Bal mờ ala\ bơta tam gơl bè làng bol ơm kis mờ bơta bơtàu tơngguh mpồl bơtìan dê, den dà mbòr ờ gam ua\ tai mờ kung gam gơtìp [ơ\. Dơ\ lơh yàng dà mbòr jat mờ hơ\ kung rhời gơbàn gơtìp roh hiu\. Làng bol tàm [òn kung gam kơp kờ` geh bơta dong kờl hời rhời bơh gah lơh broa\ geh gơnoar mờ gơnoar at bồ tàm [òn lơgar nàng geh lơh wơl dà mbòr, gàr bơta niam chài rgơi bơh cau Rơdê dê.
Lo\ H’ Nghi Êban, kis tàm [òn Tring, [òn drà Buôn Hồ ờ gơtùi pồn ngan nùs nhơm pơlai tu\ yal bè dà mbòr tàm [òn lo\ dê. Lo\ yal, lài do, dà mbòr là tiah ngui sa bal [òn lơgar dê, làng bol tus tềng do bơ\ dà cèng ngui sa pah ngai, hơ\ sồng um, pìh phan tơn tềng dà mbòr. Mơya tu\ do ờ gam tai broă ală cau lòt bơ\ dà pah ngai bè lài do tai. Dùl bơnah là tài broă gơl^k geh [òn lơgar uă, dà măy neh tus mờ [òn, mơya kung tài geh 1 bơta tai gơtìp dà mbòr gơtìp [ơ\ mờ uă dà căt neh soăt. Lo\ H’ Nghi Êban đơs:“Dà mbòr [òn Tring a` dê tàm kàl prang kung gam dà ngui bè ờs, mơya tàm kàl mìu den ờ gơtùi ngui tai tài [ơ\ ir. Dà bơh [òn drà Buôn Hồ tus. Dà tu\ do gam ờ sơr ngan, lài do dà sơr ngan, cau ùr geh 1 bơnah is, cau klao geh 1 bơnah is, hơ\ sồng geh dà cau tàm gơboh bal is tai, geh dà ngui bal. Tu\ do, mìng gam 1 nơm dà mơ”.
Dà mbòr [òn Tring jòng g^t nđờ rơhiang thơ\k mờ g^t nđờ 10 nơm dà căt, mơya tu\ do mìng gam 3 nơm dà căt mờ gam gơtìp [ơ\ tài bơtơ\t dơng dà hờ đah tô là tiah geh uă ngan dà [ơ\ bơh hìu sơnơm [òn drà Buôn Hồ dê. Tu\ do, pah nam, làng bol gam duh khoai yàng dà, mơya dà tàm do ờ gam sàng kloh niam bè lài do tai, mờ kung mìng geh ngui tàm kàl prang lơm. Ồng Y Bhiao Mlô atbồ [òn Tring pà g^t:“Lài do geh 15 nơm dà mbòr lời hùc mờ ngui sa tàm [òn Tring do dê, ờ gơtìp [ơ\. Tu\ do, mìng gam 3 nơm dà mbòr dềt, neh roh 8 nơm dà dờng, tài geh tơnao dà, bơtơ\t dơng dà hờ bồ tô dà, den tàng lơh roh dà căt tàm do. Bơ\t dà lơh ờ niam, gơl^k mbring gùt dar dà căt, làng bol ờ gơtùi hùc tài [ô ngir. Làng bol kơ\p kờ` dà lơgar lơh rơbòng dà bơh hìu sơnơm”.
Ai tàm ntum Hoà Xuân, [òn dờng Buôn Ma Thuột, 3 [òn tàm do ndrờm ờ geh dà mbòr tai. Broă lơh yàng duh khoai yàng dà kung jăt bè hơ\ ờ geh tai sơl. Cau kơnòm să den ờ sền gròi tus mờ bơta do, mơya cau dờng sơnam kung gam ờ su\k ơm ngan tàm nùs nhơm tài roh dà mbòr ờs mờng mờ kơ\p kờ` geh lơh wơl. Ồng Y Khiêm Êban kuang atbồ mpồl duh broă kra [òn ntum Hoà Xuân pà g^t: “Khà kờp làng bol tàm do tu\ do gal ngan, mơya pơlai ngan tu\ do ờ gam geh dà mbòr ngui sa bè lài do tai, lài do, geh uă dà mbòr, tơnơ\ do gơtìp roh. Tài rài kis sơlơ ngai sơlơ tơnguh bơtàu, den tàng ală làng bol ờ sền gròi tus tai. Mơya bơta kuơ màng jăt bè bơhiàn kòn cau bol a` dê, den broă geh sùm dà mbòr là bơta chài rơgơi làng bol kòn cau dê. Den tàng, bol a` dan dà lơgar mờ ală gah, mpồl lơh rboă dong kờl lơh wơl dà mbòr kờ` làng bol in geh dà ngui sa geh nùs nhơm bơhiàn ờs mờng”.
G^t nđờ rơhiang [òn tàm càr Dak Lak tu\ do ờ geh dà mbòr tai. Tơngai pa do, ală gah, mpồl lơh broă geh gơnoar tàm càr do kung neh lơh jăt ờ uă broă kờ` lơh wơl ờ uă dà mbòr mờ bơyai lơh yàng duh khoai làng bol in, mơya ờ geh uă ngan. Mơya bơta kuơ màng là uă dà mbòr neh ờ geh dà tai tài gơrềng bơh ù tiah, trồ tiah, dà mbòr gơtìp ờ geh uă tài làng bol sơgràm jơh ù. Tềng đăp mờ mùl màl do, kờ` tơnguh wơl dà mbòr den bơdìh mờ broă bơcri priă, gam pal sền gròi tus mờ broă tàm tiah kis. Do kung là jơnau đơs bơh cau te\ khà Nguyễn Văn Tâm kuang atbồ anih duh broă ntum Cư\ Pui, kơnhoàl Krông Bông:“Mờ ntum bol a` dê, a` go\ broă gam geh dà mbòr là bơta niam chài rơgơi làng bol dê. Mùl màl kờ` prăp gàr bơta chài rơgơi làng bol kòn cau, Dà lơgar pal geh broă dong kờl, geh kơrnoăt mờ pal dong kờl priă den hơ\ sồng ntum geh lơh broă. Tài gơrềng bal bơh tiah kis, tus mờ broă geh sùm dà mbòr den pal lơh ndrờm bal, geh kơnòl bơh tơl gah lơh broă, lơh bè lơi kơrnian broă mus kơl chi brê”.
Du\ lah dà mbòr tu\ do ờ mùl màl geh kuơ tus mờ broă ngui dà làng bol dê, mơya do là bơta niam chài rơgơi ờs mờng krơi is làng bol kòn cau Rơđê dê. Gam geh sùm dà mbòr mờ ală broă lơh `ô sa chờ gơrềng bal tus mờ dà mbòr là jơnau kơ\p kờ` làng bol tàm ală [òn dê. Do kung là 1 bơnah tàm broă kờ` sền gàr mờ tơnguh wơl bơta niam chài rơgơi kòn cau dê.
Cau mblàng Ndong Brawl.
Viết bình luận