VOV4.K’ho- Bal mờ jơnau kờ` gơmù r[ah kơ\ kơl jăp tơngai bơh nam 2016- 2020, càr Dăk Lăk tơrgùm lam lơh jăt ală rơndăp broă lơh gơ wèt Broă lơh jơnau kờ` dà lơgar gơmù r[ah tơngai bơh nam 2016- 2020 jăt Kơrnoat sồ 1722 bơh Thủ tướng Chính phủ dê. Kờp jơh jơnau kờ` priă jền bơh càr Dăk Lăk dê tàm tu\ tơngai do là pơgăp 4 rbô tơmàn đong, tàm hơ\ priă tă lơh ală rơndăp broă lơh gơ wèt Broă lơh jơnau kờ` dà lơgar gơmù r[ah kơ\ kơl jăp pơgăp 1 rbô tơmàn đong. Kơnờm lam lơh geh cồng nha ală broă lơh, rơndăp broă lơh, den tàng rài kis bơh cau jơi bơtiàn kòn cau dê tàm ù tiah càr geh tam gơl uă ngan.

Geh ơm tàm hìu niam ngan là bơta chờ hờp dờng ngan rlau jơh gơ wèt mờ hìu bơnhă mò H’Ri Bkrông, cau Rơđê, ơm tàm [òn Jắt A, xã Ea Hiu, kơnhoàl Krông Pach, càr Dăk Lăk. Geh cồng nha do, jăt mò yal, hơ\ là dùl tu\ tơngai lơh ngan pơđơl pràn ngan bơh hìu bơnhă dê, bal mờ bơta sền gròi, ai tơl bơta bơh ală gùng dà broă lơh bơh Đảng mờ Dà lơgar dê lời ai làng bol jơi bơtiàn kòn cau in. Tơngo\ loh làng ngan rlau jơh là ală broă lơh gơmù r[ah kơ\ kơl jăp, broă lơh 167, dong kờl lơh hìu ơm ai hìu bơnhă r[ah in, broă lơh 135 dong kờl bơtàu tơnguh lơh sa bơh broă pà kơnrồ me deh kòn. Mò H’Ri Bkrông đơs nền, kơnờm ală gùng dà broă lơh do mờ rài kis hìu bơnhă kung bè làng bol tàm [òn bơtàu tơnguh rlau mờ lài. Mò H’Ri Bkrông, đơs: Tàm ală nam pa do, Đảng mờ Dà lơgar sền gròi, ai tơl bơta dong kờl ală hìu bơnhă r[ah, mờr ndrờm bè hìu r[ah. Bè, pà kơnrồ ròng, geh ai càn priă ngân hàng chính sách nàng bơtàu tơnguh lơh sa; Rài kis geh tam gơl rlau bơh tu\ geh dờp bơta dong kờl. Pơnyơu bè hìu bơnhă geh càn priă ngân hàng chính sách nàng bơcri tam kơphê, sầu riêng, bơ. Rài kis neh geh bơta tam gơl uă ngan pơndrờm mờ lài do tu\ ờ geh càn priă ngân hàng. {òn lơgar, ală hìu bơnhă tàm [òn neh geh uă tam gơl loh làng, uă hìu bơnhă neh klàs r[ah, ờ huan r[ah tai; pơnyơu bè hìu bơnhă ồng Y Táo neh lik klàs bơh rài kis ndrờm bè hìu bơnhă r[ah, geh càn priă ngân hàng chính sách nàng bơtàu tơnguh lơh sa. Geh pơgăp 5, 6 hìu bơnhă klàs r[ah lòt càn priă ngân hàng chính sách nàng bơcri ai kơphê in, blơi phơng sih bal mờ hơ\ làng bol kung neh gi\t đòm jăt bơta jak chài măy mok tàm broă tam phan, den tàng tu\ do làng bol neh geh hìu đam niam tre, ram mhu\ rlau pơndrờm mờ ală nam lài.

Ea Hiu là xã tiah 3 bơh kơnhoàl Krông Pach, càr Dăk Lăk dê. Bal mờ cau Rơđê, tàm do gam geh 6 [òn ơm kis bơh cau Vân Kiều dê. Làng bol tàm do ndrờm geh dờp ală bơta dong kờl bơh Đảng mờ Dà lơgar dê lời ai làng bol jơi bơtiàn kòn cau in. Mò Mó Măng, cau Vân Kiều ơm tàm [òn Tà Rầu pà gi\t, hìu bơnhă geh 7 sào sre, ròng 9 nơm sur me, 2 nơm kơnrồ, ròng tai iar ada nàng tam gơl rài kis. Kơnờm geh ai càn priă bơh ngân hàng chính sách, den tàng hìu bơnhă geh priă jền bơcri lơh sa mờ ròng phan bơtàu tơnguh. Rài kis tơl ngui tơl sa, hìu bơnhă kơlôi rơcang ai kòn in lòt bơsram. Mò Mó Măng, đơs: Ưn ngài bơta dong kờl bơh Đảng mờ Dà lơgar dê ai pà cau jơi bơtiàn kòn cau in, tàm hơ\ geh cau Vân Kiều. Bè là ai càn priă ờ sa priă cồng uă nàng bơcri tàm broă lơh sa, ròng kơnrồ. Uă hìu bơnhă tàm [òn kung geh dong kờl lơh hìu ơm. Kơnờm geh bơta sền gròi bơh Đảng mờ Dà lơgar dê den tàng oh kòn kung geh lòt bơsram tus gùng tus dà. Bè hìu bơnhă a` tus tu\ do jơh 2 nă kòn ndrờm bơsram kấp pe lơm.

Jăt jơnau yal bơh Ủy ban Nhân dân xã Ea Hiu, kơnhoàl Krông Pach, càr Dăk Lăk dê, nam 2019 geh 25 hìu bơnhă làng bol jơi bơtiàn kòn cau geh dong kờl lơh hìu ơm jăt broă lơh 167, Broă lơh 135 dong kờl 225 tơlak đong ai 14 hìu bơnhă tàm 8 [òn in nàng làng bol bơcri lơh sa, 12 hìu bơnhă geh dong kờl kơnrồ me mờ kờp jơh priă là 200 tơlak đong. Tàm nam 2020, xã lam lơh 3 rơndăp broă lơh bơtàu tơnguh lơh sa, ròng siam kơnrồ tàm 8 [òn jơi bơtiàn kòn cau, mờ kờp jơh priă là 840 tơlak đong. Tus tu\ do, kờp jơh priă tam pà priă càn bơh ngân hàng chính sách tàm ù tiah xã là rlau 25 tơmàn đong, dong làng bol bơcri priă lơh sa geh cồng nha.

Bal mờ hơ\, xã kung sền gròi tus gùng dà broă lơh lời ai cau geh bơngă pin dờn in. Ồng Y Tâm Kbuôr, ơm tàm [òn Jắt B pà gi\t: Bơdìh mờ broă còp să, pơndờm pơnđiang tàm dơ\ lơh chờ, sa tềp, pah nam, gơnoar ătbồ mờ gah lơh broă geh gơnoar tàm do kung neh bơto pơlam, bơto yal jơnau gi\t wa\, bơyai lơh ai cau geh bơngă pin dờn in lòt còp lùp bơsram uă tiah. Ồng Y Tâm Kbuôr, pà gi\t: Đảng mờ Dà lơgar kung sền gròi rlau tus mờ cau geh bơngă pin dờn bơh broă bơyai lơh sùm ală dơ\ bơto pơlam nàng ală cau geh bơngă pin dờn in gi\t wa\ loh làng rlau ală gùng dà broă lơh bơh Đảng, Dà lơgar dê. Bơh ală dơ\ bơto pơlam hơ\, khi geh bơta gi\t wa\ nàng mblàng yal gùng dà, broă lơh kơrnoat boh lam bơh dà lơgar dê tàm ală nam tus nàng bơh hơ\ jơh ală làng bol ndrờm gi\t mờ lơh jăt niam ală gùng dà broă lơh bơh Dà lơgar dê.

Tus xã tiah 3 Ea Hiu, kơnhoàl Krông Pach, càr Dăk Lăk tàm dơ\ lồi nam 2020 [ươn ngan sền go\ là phan bơna neh niam tre ngan. Ală gùng lòt geh lơh ơnàng tus tàm ală [òn jơi bơtiàn kòn cau. Jơh ală hìu bơnhă làng bol neh geh gùng che đèng dà lơgar. Hìu bơsram ală kấp neh geh lơh pa mờ niam ngan. Rài kis tàm ală [òn lơgar neh geh uă bơta tam gơl pa.

Jăt UBND kơnhoàl Krông Păc, càr Dak Lak yal, tơngai bơh nam 2016 tus 2020, kờp jơh khà priă lơh jăt jơnau kờ` bơh dà lơgar dê bè tơmù rơ[ah kơl jăp là rơlao 30 tơmàn 500 tơlăk đong, tàm hơ\, kes priă bơh Dà lơgar rơlao 26 tơmàn 400 tơlăk đong, kes priă kơnhoàl dong kờl ală broă tơmù rơ[ah kơl jăp tàm ală xã kal ke mờ kal ke ngan 4 tơmàn 100 tơlăk đong.

Bơh tàm khà priă do, gơnoar atbồ kơnhoàl bal mờ làng bol gùt kơnhoàl neh lơh jăt lơh jăt ală broă lơh, rơndăp broă tơmù rơ[ah kơl jăp bè: ròng kơnrồ me deh kòn, ròng be deh kòn, dong kờl tơnguh bơtàu broă lơh sa, uă bơta rài kis broă lơh mờ tơnguh uă broă tơmù rơ[ah…

Kơnờm mờ hơ\, khà hìu rơ[ah tàm kơnhoàl neh gơmù rơlao 3% tàm 1 nam. Tàm tơngai bơh nam 2021 tus 2025, kơnhoàl Krông Păc lơh ngan tơmù khà hìu rơ[ah pah nam geh bơh 2 tus 2,5% tàm 1 nam.

Tơnơ\ do là jơnau lùp ồng Y Thi Niê, Phó kuang atbồ phòng Kòn cau, kơnhoàl Krông păc bè tơngu me do.

Ơi, lài jơh, dan ồng yal nàng cau iăt rơjô in g^t bè bơta tàm rài kis làng bol kòn cau tàm kơnhoàl Krông Păc dê.

Ồng Y Thi Niê: Kơnhoàl Krông Păc là tiah geh gal làng bol kòn cau Rơđê ơm kis, mờ do kung là kơnhoàl geh uă jơi bơtiàn kòn cau oh mi ơm kis bal, kờp jơh geh 23 jơi bơtiàn kòn cau oh mi.

Bè broă lơh sa, Krông Păc kung là dùl kơnhoàl gam tơnguh bơtàu; rài kis làng bol kòn cau Rơđê, Jarai, Mnông, Sơdàng, Tày, Nùng mờ uă jơi bơtiàn kòn cau ndai tàm kơnhoàl Krông Păc ngai sơlơ geh gơguh, lơh jăt niam gùng dà broă lơh bơh Đảng, Dà lơgar, mờ jơnau kờ` tơnguh bơtàu broă lơh sa, rài kis ngai sơlơ gơguh mờ tơnguh bơtàu.

Hìu nhă geh rài kis pas gơs tàm kơnhoàl tu\ do kung geh uă mờ tàm hơ\ geh hìu nhă cau pas là cau kòn cau kung neh lơh ngan tàm broă lơh sa, g^t ngui khoa học kỹ thuật tàm broă lơh sa, wă mờ lơh jăt niam gùng dà broă đơng lam bơh Dà lơgar.

Ơ ồng, kờ` geh rài kis bè tu\ do, bơdìh mờ broă lơh ngan bơh làng bol dê, den broă kòn cau tàm kơnhoàl geh lơh bè lơi?

Ồng Y Thi Niê: Tàm kơnhoàl Krông Păc, jơh ală broă lơh jăt jơnau kờ` bơh dà lơgar dê bè broă lơh 135, blơi rơpu, kơnrồ, sur, iar, blơi tòm sơntìl, hơ\ sồng là broă lơh, jăt kơrnoăt sồ 2085, broă lơh 102, cau geh bơngă pin dờn tàm làng bol kòn cau jăt kơrnoăt sồ 12, hơ\ sồng broă ai tơl bơta niam geh càn priă bơh ngân hàng chính sách, ngui priă hơ\ nàng bơcri tàm broă tơnguh bơtàu broă lơh sa hìu nhă.

Broă bơcri priă dong kờl bơh dà lơgar lơh jăt broă lơh 135 nàng lơh gùng lòt, bơ\t bơtàu [òn lơgar pa làng bol kung geh dờp uă bơta kuơ, bè ròng rơpu, kơnrồ, tơnơ\ mờ g^t nđờ nam rơpu, kơnrồ deh kòn. Tàm broă lơh 102 den bơcri priă blơi sơntìl kòi, sơtèk dà, tơlung dà tơrgùm bal, cèng geh uă ngan bơta kuơ làng bol in.

Làng bol kis tàm kơnhoàl chờ hờp ngan tềng đăp mờ broă bơcri priă bơh Dà lơgar dê nàng tơmù kal ke, glar bòl; tàm hơ\ tu\ do, làng bol gam kờ` priă càn sa priă cồng ờ uă rơlao mờ tơngai càn kung uă rơlao nàng làng bol ròng phan, tam phan, ròng oh kòn lòt bơsram mờ tơnguh bơtàu broă lơh sa.

Bơdìh mờ broă bơcri priă lơh ală broă tàm [òn lơgar, priă, khoa học kỹ thuật nàng làng bol tơnguh bơtày lơh sa, tàm broă lơh jăt broă kòn cau tàm kơnhoàl, gơnoar bơh cau geh bơngă pin dờn geh tơl^k bè lơi, ơ ồng?

Ồng Y Thi Niê: Kơnhoàl Krông Păc geh 103 nă cau geh bơngă pin dờn. tàm tơl [òn ndrờm geh dùl nă kra [òn, là cau geh bơngă pin dờn tàm rài kis ală jơi bơtiàn kòn cau jăt mờ kơrnoăt sồ 12.

Ală cau do là ală cau tơrbo\ bal, lam sồr, yal gùng dà broă lơh bơh Đảng, Dà lơgar nàng làng bol kis tàm ală [òn in g^t nàng làng bol wă loh làng mờ lơh jăt nàng [òn lơgar ngai sơlơ tơnguh bơtàu rơlao; bơto bơtê làng bol [òn lơgar ba` dờn cau ờ niam, mpồl pơlơ\ dră.

Bơdìh hơ\ tai, ală cau geh bơngă pin dờn kung dan geh bơyai lơh ală dơ\ bơsram tàp, geh broă dong kờl priă rơndeh nàng lơh broă geh cồng nha rơlao. Cau geh bơngă pin dờn tàm mpồl bơtiàn ală kòn cau là ală kra [òn sùm geh làng bol tàm [òn pin dờn, [òn lơgar dờn jăt bal.

Bơdìh hơ\ tai, kra [òn gam là cau dong kờl bơ\t bơtàu mpồl tam klăc jơi bơtiàn kòn cau; kis tàm nùs nhơm gơboh bal, dong kờl bal, geh bè hơ\, he hơ\ sồng geh lơh niam ală broă tàm [òn, lơh hìu ai ală hìu rơ[ah, hìu kal ke in.

Den tàng, ală cau geh bơngă pin dờn tàm mpồl bơtiàn ală jơi bơtiàn kòn cau geh gơnoar kuơ màng ngan tàm [òn tàm jơh ală gah broă.

Ơ ồng, pa do, Chính phủ neh geh Nghị quyết bè broă lơh jăt rơndăp broă tơrgùm bal broă tơnguh bơtaù lơh sa mpồl bơtiàn tiah làng bol kòn cau mờ tiah kơh bơnơm tơngai bơh nam 2021 tus 2030. Jơnau kơlôi bơh ồng dê bè broă lơh jăt rơndăp broă do tàm kơnhoàl bè lơi?

Ồng Y Thi Niê: Chính phủ, Quốc hội neh tơl^k uă rơndăp broă tơnguh bơtàu tiah làng bol kòn cau, tiah kơh bơnơm.

Kơnhoàl Krông Păc kung neh dan mờ càr, Dà lơgar sền gròi, ai tơl bơta niam nàng lơh niam gơl gùng lòt tàm kơnhoàl, lơh rơbòng dà, bơtơ\t rơbòng dà, ù lơh sa, lơh ală tiah lơh sa mờ măi mo\k, ai broă lơh ha là lơh ală rơndăp broă bơto broă lơh ai làng bol kis tàm do in nàng làng bol kòn cau Rơđê bal mờ làng bol ală jơi bơtiàn kòn cau ndai geh broă lơh, geh broă lơh, geh priă ngui tàm rài kis.

Đơs bal, ală broă lơh tàm rơndăp broă hơ\ ndrờm geh loh làng mờ cèng geh uă bơta kuơ, mơya bol a` kờ` ngan geh crơng gơs dùl tiah lơh sa mờ măi mo\k, tiah lơh broă tàm do nàng ai geh broă lơh làng bol in.

Ơi, dan ưn ngài ồng uă ngan!

          Cau mblàng Lơ Mu K’Yến mờ Ndong Brawl