VOV4.K’ho – Ală nam rềp ndo, bal mờ broă ai lài priă jền ai gah lơh broă sa mờ [òn lơgar in, ală broă lơh broă lơh ngan ngồn bơh Gơnoar atbồ lơgar dê, bè kơrnoat sồ 41, kơrnoat sồ 68, broă lơh ai càn priă tam pa wơl kơphê…broă càn priă bơh làng bol mờ mpồl lơh sa kă bro tàm gah lơh broă sa tàm càr Dak Lak dê neh geh uă bơta [ươn, pơgồp bơnah chul chồl bơtàu tơnguh lơh sa mpồl bơtiàn.

Kung bè uă hìu cau lơh broă sa ndai tàm [òn 4, [òn drà Ea Kar, kơnhoàl Ea Kar sơl, lài do, hìu bơnhă ồng Huỳnh Minh Dương mìng tam kơphê lơm. Nam 2010, ồng Dương geh Anih priă jền lơh broă sa mờ bơtàu tơnguh [òn lơgar kơnhoàl Ea Kar ai càn priă bơtàu tơnguh lơh sa. Ồng Dương kờp du\ kơlôi sơnơng, tàm bă ù 5 sàu bơh hìu bơnhă dê, dilah mìng tam kơphê lơm gời den priă lơh geh là ờ uă. Den tàng bè hơ\, ồng khin cha ai nggùl bă ù nàng lơh tiah ròng iar deh uă tăp. Mờ bơta bơto pơlam dong kờl bơh kuang bàng lơh broă tàm anih priă jền dê ồng Dương geh broă rơndăp lơh ngan ngồn, mờ tiah ròng phan geh ròng bơh 15 tus 17 rbô nơm iar deh uă tăp, bơh hơ\ kờp jơh ală broă pal tă priă lơh, jơnau kờ` priă ngan ngồn. Bơh broă rơndăp lơh do, Anih priă jền Lơh broă sa mờ bơtàu tơnguh [òn lơgar kơnhoàl Ea Kar neh ki\ ai ồng Dương in càn 3 tơmàn priă nàng bơtàu tơnguh lơh sa. Ồng Huỳnh Minh Dương, pà gi\t: “Geh priă cồng tai, càn tai anih priă jền mờ tềm pềr rơhời, tus tu\ do, a` neh tơm dồs anih priă jền in là 2 tơmàn 500 tơlak mờ sơlơ ròng uă tai tus 15 rbô nơm, mờ digơlan tàm nam tus geh ròng tai 5 rbô nơm iar deh tăp mờ dram is tăp là 10 rbô nơm kòn iar tai”.

Ndrờm bè hơ\ sơl, hìu bơnhă bi Lê Nhật Trường, ơm tàm ntum Cư\ Huê, kơnhoàl Ea Kar kung mìng tam tờm kơphê lơm tàm bă ù 1 lồ 5 sàu. Tơnơ\ tu\ geh Anih priă jền Lơh broă sa mờ bơtàu tơnguh [òn lơgar kơnhoàl Ea Kar ai càn 600 tơlak priă, bi Trường neh tam tiêu tàm bơrlu\ bal tàm sươn kơphê. Kung bè ồng Dương sơl, bơta kơlôi rcang uă ir tàm broă ngui priă jền lơh bi Trường pal kờp du\, mu\t lơh ală broă rơndăp lơh sa gơ in geh cồng nha, mờ tơrmù bơta digơlan gơtìp aniai hoàc hươr. Den tàng bè hơ\, bi Trường neh sùm lùp bơsram, đòm jat ală bơta jak chài pa tàm broă lơh sa nàng sơngka sền gàr sươn tiêu. Tus tu\ do, sươn tiêu kis dờng niam ngan, kàl tơnhàu pa do sươn tiêu hìu bơnhă bi dê lơh geh 4 tấn tiêu, tăc geh rlau 700 tơlak priă. Bi Lê Nhật Trường, pà gi\t: “Kung neh geh sơl priă jền, mơya ờ tơl den tàng pal càn tai dùl e\t nàng bơcri lơh broă pa. Càn den pal lơh ngan lơh broă nàng geh priă tơm, mbè gơtùi mờ ờ tơm”.

Jơnau bơh ồng Dương, bi Trường dê mìng là 2 tàm rlau 6 rbô hìu làng bol càn priă bơh Anih priă jền Lơh broă sa mờ bơtàu tơnguh [òn lơgar kơnhoàl Ea Kar dê bơcri bơtàu tơnguh lơh sa. Tu\ do, dồs priă càn tàm gah lơh broă sa bơh anih priă jền do dê là 650 tơmàn mờ dồs kal ke lùp ờ hềt tus 1% tài bơh kơnờm lơh krà` ngan tàm broă sền sơ wì wơl rơndăp broă lơh mờ ală tu\ ai càn. Bi Hà Anh Tuấn kuang bàng lơh broă ai càn priă bơh Anih priă jền Lơh broă sa mờ bơtàu tơnguh [òn lơgar kơnhoàl Ea Kar dê, pà gi\t: “ Kuang bàng lơh broă ai càn priă pal sùm tam tìp mờ cau càn priă nàng gi\t bơta pràn jak bè lơh sa, jơnau kờ` dan càn tai priă jền bơh cau càn dê kung bè ală bơta kal ke bơh khi dê tàm ală tu\ ngui priă càn nàng geh gùng dà bơsong, digơlan là ai càn uă tai nàng cau càn in ngui”.

Tơngai lài, bal mờ broă tơrmù priă cồng bal tàm jơh ală broă, gah lơh broă sa mờ [òn lơgar gam geh uă bơta dong kờl is bơh Kơrnoat sồ 41 bơh Gơnoar atbồ lơgar dê bè ai càn priă drơng bơtàu tơnguh lơh broă sa mờ [òn lơgar mờ priă cồng mìng bơh 6,5-8% lơm; kơrnoat sồ 68 bè dong kờl tơrmù hoàc hươr tơnơ\ tu\ tơnhàu mờ priă cồng lơyah ngan rlau jơh tàm ală broă lơh dong kờl mờ cau lơh broă sa ờ duh pal tơm priă cồng tàm 2 nam sơnrờp. Bal mờ hơ\ là ală bơnah priă ai càn dong kờl tai bơh bàr pe anih priă jền drơng broă lơh tam pa wơl kơphê, neh mờ gam pờ tơlik tu\ tơngai niam ai cau lơh broă sa, mpồl lơh sa kă bro tàm càr Dak Lak in geh càn priă mờ priă cồng ờ uă. Ồng Tăng Hải Châu kuang jat jơng atbồ Anih priă jền dà lơgar Việt Nam càr Dak Lak, pà gi\t: “Dilah lài do mìng geh Anih priă jền Lơh broă sa mờ bơtàu tơnguh [òn lơgar lơm den tus tu\ do jơh ală anih priă jền tàm càr ndrờm geh ai càn priă mờ uă ngan anih priă jền kă bro bal gam geh jơnau kờ` wèt tus lơh broă sa mờ [òn lơgar bơh broă crơng gơs ală anih lơh broă mờ lơh pràn ai càn priă ai gah broă do in, den tàng cồng nha ai càn priă lơh broă sa mờ [òn lơgar tàm ală nam rềp ndo là uă ngan. Gah anih priă jền kung gi\t loh gah broă do là gah broă gam kờ` ngan priă jền, den tàng bè hơ\, anih priă jền neh wèt tus gah lơh broă sa mờ [òn lơgar nàng lơh pràn ai càn priă tàm gah broă geh uă bơta pràn do nàng rề ơnàng broă lơh sa”.

6 nhai bồ nam 2015 do, kờp jơh priă càn ai gah lơh broă sa mờ [òn lơgar bơh ală anih priă jền tàm càr Dak Lak dê là rlau 21 rbô tơmàn, tus 41% kờp jơh priă ai càn mờ gơguh 13,3% pơndrờm mờ tu\ do nam lài mờ rlau 328 rbô nă cau càn priă.

Broă rơndăp lơh bơtàu tơnguh lơh sa, ală sră nggal, priă cồng là ală bơta kơlôi rcang ờ khin bơh mpồl lơh sa kă bro mờ cau lơh broă sa tàm càr Dak Lak dê càn priă anih priă jền dê. Mơya, ală bơta kơlôi rcang ờ khin do ngai sơlơ geh tă bơsong tu\ ngai sơlơ geh uă cau lơh broă sa geh càn priă anih priă jền dê nàng bơtàu tơnguh lơh sa kă bro, lik klàs r[ah mờ lơh ngan brồ guh lơh pas bơh ală phan bơna geh bơh lơh broă sa sươn sre tàm [òn tờm he dê tơn. Bơnah priă do neh mờ gam pơgồp bơnah tàm broă lơh tam gơl pa lơh sa lơh gơlik bơta bơtàu tơnguh lơh sa uă ngan tàm tiah [òn lơgar tàm càr Dak Lak.

Cau mblàng Lơ Mu K’ Yến