VOV4.K’ho- Broă ngui phan kơryan ờ ai ngui tàm broă ròng phan tàm tơngai do lơh gơlik bơta kơlôi rơcang ngan ai cau ngui sa mờ pơhìn tus bơta pràn kơldang să jan bơh cau ngui sa dê. Nàng dong cau ròng phan lơh gơlik mờ tăc tàm drà phan sa tơl kloh niam ờdo ờdă, lơh geh bơta pin dờn ai cau ngui sa in, Mpồl lơh broă ròng phan mờ lơh sơnơm phan ròng càr Daklak gam pơgồp bal mờ ală tiah mblàng yal, lam sồr hìu cau ròng phan ki\ hơ ờ ngui phan kơryan ờ ai ngui.

Hìu bơnhă ồng Phan Thanh Sang là dùl tàm ală khà hìu cau ròng phan tàm tiah ròng phan tơrgùm bal ơnàng rlau 80 lồ geh lơh tàm ntum Hoà Thuận, [òn dờng Buôn Ma Thuột, càr Daklak. Ồng Sang, pà gi\t: jơh ală hìu ròng phan tàm do ndrờm lơh bal ròng phan mờ tê mờ Mpồl lơh sa kă bro bal ròng phan CP Việt Nam. Tài bơh là tiah tơrgùm bal den tàng [ươn ngan, geh tơl ală bơta nàng mu\t lơh niam ală jơnau sồr ròng phan tơl kloh niam ờdo ờdă, bơh broă sac rwah kòn sơntìl, phan siam, tus dì broă lơh kloh niam wàng ròng, ci\t sơnơm rơcang sơndră kòp tơl mờ di tơngai phan ròng in. Bơh nhai 6 nam do, hìu bơnhă ồng Sang neh ki\ hơ mờ Mpồl lơh broă ròng phan mờ lơh sơnơm phan ròng [òn dờng Buôn Ma Thuột bè broă ờ ngui sơnơm kơryan ờ ai ngui tàm broă ròng phan. Ồng Phan Thanh Sang, đơs: “Lơh jat jơnau hơ ờ ngui phan kơryan ờ ai ngui jat jơnau sồr den phan kơryan ờ ai là lơ\, phan siam bơh mpồl lơh sa kă bro dê, ờ ngui mpồl lơi ndai in. Ròng siam sền gàr bòr sur den lài ngan là lơ\ mờ dà pal là kloh ờ [ơ\ [ơl, pal neh lơh niam lài. Cau lơh phan sùm ròng siam sền gàr mờ lòt sền sur pah ngai”.

Tus tu\ do, rlau 400 anih lơh sa sươn dờng mờ anih ròng phan tàm hìu bơnhă tàm [òn dờng Buôn Ma Thuột neh ki\ hơ ờ ngui phan kơryan ờ ai ngui tàm broă ròng phan. Bi Dương Thị Mỹ Trà, cau tờm anih lơh sa sươn dờng tàm ntum Hoà Thuận pà gi\t, bơdìh mờ jơnau hơ ờ ngui phan kơryan ờ ai ngui, den bi gam hơ tai ngui sơnơm kháng sinh jat bơta pal jat pe di, hơ\ là di bơta sơnơm, di khà mờ di tơngai. Bi Dương Thị Mỹ Trà, đơs bè do: “Bơh tu\ hìu bơnhă oh lơh anih lơh sa sươn dờng ròng phan tus tu\ do, den lơh jat sùm jơnau sồr pal jat tàm broă ròng phan, ờ ngui phan kơryan ờ ai ngui bơh tiah ndai pà, mìng ală sơnơm mờ lơ\ bơh tàm mpồl lơh sa kă bro dê jun tus nàng ròng phan lơm mờ ờ go\ ngui phan kơryan ờ ai ngui ờ”.

Ồng Trần Ngọc Sơn, Kuang atbồ Anih lơh broă ròng phan mờ lơh sơnơm phan ròng [òn dờng Buôn Ma Thuột, càr Daklak pà gi\t: tu\ do, anih do gam pơn jat tai mblàng yal, lam sồr nàng wèt tus jơh ală 100% hìu cau ròng phan ki\ hơ ờ ngui phan kơryan ờ ai ngui, mơkung sơlơ lơh uă tai broă lòt sền, sền gròi, lơh pràn broă lơh mblàng yal tus tàm ală anih lơh sa sươn dờng, hìu bơnhă, lơh glài kràn ală cau lơi lơh tìs. Ồng Trần Ngọc Sơn, đơs: “Sơlơ mblàng yal bè bơta kuơ bơh broă ờ ngui phan kơryan ờ ai ngui tàm broă ròng phan gơ wèt tus mờ bơta pràn kơldang să jan làng bol [òn lơgar dê. Dơ\ bàr tai là tus kờp sền mờ mu\t lơh ki\ hơ tus tơn tàm tơl hìu cau ròng phan, tus tơn tàm tơl cau tờm anih lơh sa sươn dờng, anih ròng phan uă tàm ù tiah [òn dờng Buôn Ma Thuột. Tus tơngai do, kờp jơh sră nggal ki\ hơ là 400 hìu mờ anih ròng phan”.

Jat khà kờp bơh Mpồl lơh broă ròng phan mờ lơh sơnơm phan ròng càr Daklak dê, tus tu\ do, càr Daklak neh geh rlau 2000 anih mu\t lơh jat ki\ hơ ờ ngui phan kơryan ờ ai ngui tàm broă ròng phan. Broă mu\t lơh ki\ pơrgon mu\t lơh jat 4 mpồl cau là ală mpồl lơh sa kă bro mờ anih lơh broă lơh broă tàm gah ròng phan, ală mpồl lơh sa kă bro ròng phan jat mpồl, ală anih lơh sa sươn dờng ròng bơh 100 tus 1000 nơm phan mờ mpồl ròng phan jat hìu bơnhă. Ồng Huỳnh Thanh Tuấn, Kuang atbồ Mpồl lơh sa kă bro bal ròng phan CP Việt Nam tàm càr Daklak là dùl tàm ală anih lơh sa neh ki\ hơ pà gi\t: “Mpồl lơh sa kă bro neh ki\ hơ ờ ngui phan kơryan ờ ai ngui tàm broă ròng phan mờ ală hìu cau ròng phan kung neh ki\ jơnau hơ pơrgon do mờ tàm ală tu\ lơh sa bơh mpồl lơh sa kă bro dê den ndrờm geh sền lài mờ tu\ ai tăc mờ tàm ală tu\ ròng kung sền gròi kràn ngan broă ngui ală phan bơna mờ dà lơgar sồr ờ go\ di ngui”.

Broă ki\ hơ pơrgon ròng phan kloh niam ờdo ờdă geh dong gah lơh broă geh gơnoar gơtùi jòi gi\t geh anih lơh gơlik tu\ sền go\ phan ròng, phan bơna phan ròng gơtìp bơtờp phan kơryan ờ ai ngui; Cau ròng phan geh kơnòl rlau tàm tu\ lơh jat jơnau sồr bè ròng phan ờdo ờdă, lơh geh bơta pin dờn tus mờ cau ngui sa in. Mơya, đah broă ki\ hơ mờ broă atbồ sền gròi cồng nha bơh ală anih lơh broă geh gơrềng dê nàng ală anih lơh sa in lơh jat jơnau hơ pơrgon ờ ngui phan kơryan ờ ai ngui tàm broă ròng phan kung gam là bơta gam uă ngan kal ke. Ồng Thuỷ Lệ Vũ, Kuang jat jơng atbồ Mpồl lơh broă ròng phan mờ lơh sơnơm phan ròng càr Daklak, pà gi\t: “Kal ke lài ngan là broă tơrgùm kờp bòr sur tơnơ\ hơ\ ki\ hơ, bè cau lơh broă, kòn bơnus, priă tă lơh ai broă do in gam ờ hềt tơl. Dơ\ bàr là sră pơlam mờ gah ròng phan dê lơh tu\ ki\ hơ den mìng geh cau ròng phan mờ tiah hơ\ lơm mờ ờ geh anih lơh broă atbồ broă lơh ờs mờng tàm kơnă kơnhoàl, den hơ\ là dùl bơta ờ hềt niam tàm broă atbồ, sền gròi mờ bơsong lơh tìs tơnơ\ do. Dơ\ pe là broă ki\ hơ rơ\p pa lơh tàm cau ròng phan lơm mờ ờ hềt geh lơh tàm ală anih gơ sơ\t lơh puăc phan ròng, ală drà, drà pa geh kă bro bơta phan geh ai bơh phan ròng. Lồi du\t là broă ki\ hơ rơ\p mìng pa lơh tàm dùl đah lơm là sur mờ ală phan ròng ndai bè rơpu, kơnrồ, be, ală iar ada den ờ hềt geh ki\ hơ, hơ\ là ală kal ke mờ bol a` gam gơtìp mờ kờn pal geh broă lơh nàng tă bơsong”.

Nàng tơnguh jơnhoa cồng nha tàm broă gròi sền ngui phan kơryan ờ ai ngui tàm broă ròng phan, ồng Thuỷ Lệ Vũ, pà gi\t bàr pe broă lơh bơh gah ròng phan mờ lơh sơnơm phan ròng càr Daklak dê: “Bè đah broă lơh, den bol a` pơn jat tai lơh pràn broă mblàng yal nàng làng bol in gi\t geh bơta gơ aniai bơh phan kơryan ờ ai ngui dê. Dơ\ bàr là bol a` sơlơ lơh tai broă lòt sền, sền go\ mờ lơh glài. Dơ\ pe là pơn jat tai ki\ hơ mờ cau ròng phan kung bè ală cau tờm anih gơ sơ\t lơh puăc phan ròng, ală drà, ală drà pa geh kă bro puăc phan ròng, puăc iar ada bè broă ờ ngui phan kơryan ờ ai ngui nàng geh dùl phan bơna kloh niam ờdo ờdă, kờn sền gàr bơta pràn kơldang să jan cau ngui sa in”.

Cau cih mờ yal tơngi\t- Lơ Mu K’ Yến