VOV4.K’ho - Jat Trung tâm y tế dự phòng càr Dak Lak, tàm nhai 1 nam 2019, jơh ala\ tiah tàm gùt càr geh mut lơh cit sơnơm vaccine geh lơh bal ComBE Five rcang sơndra\ kòp bạch hầu,  bơsia\ ngkòk, uốn ván, as sồt klờm B- as sồt klờm soh, as sồt kơndoh tơngoh ndơng bơh vi khuẩn Hib  tàm kòn se bơh 2-4 nhai.

             Bơh bồ nhai 1 nam 2019,  tàm càr Dak Lak neh geh 3 tiah la ala\ kơnhoàl Krông Pak, Krông Ana mờ Cư\ Kui` mut lơh cit sơnơm  vaccine ComBE Five. Tàm 4.047 na\  kơnòm dềt cit sơnơm den geh 13 na\ kơnòm dềt geh gơbàn gơ dra\ sơnơm tơnơ\ cit, geh tus 1,2%. Bác sĩ Phạm Văn Lào, kuang atbồ Trung tâm y tế dự phòng càr Dak Lak ai git:

             Tus tu\ do,  den broa\ mut lơh cit vaccine  pa do ờ hèt gơbàn kal ke. Bulah bè hơ\,  geh ờ ua\ bơta pal kah. Lài jơh la do la bơta sơnơm vaccine pa den tàng bol he gam ờ hềt git wa\ ngan  bè gơ. Dơ\ 2 la  bơh bơta ờ suk bơh cau kuang lơh sơnơm mờ cau ngui  sơnơm, ngan la ala\ cau mè cau bèp geh kòn gam dềt ờ hềt kờ` ngan. Dơ\ 3,  vaccine do kung drờm bè vaccine Quinvaxem geh bơta bơsia\ ngkòk jơh tế bào, den tàng geh gơbàn duh sa\ hala gơ lơh  jù pàl sa\. Dơ\ poan la bơh ờ tơl vaccine jo\ ngai den tàng dơ\ do làng bol tus cit gal den tàng broa\ lơh cit sơnơm pal lơh nền nòn ngan.

             Bác sĩ Phạm Văn Lào kung ai git taim  broa cit sơnơm vaccine ComBE Five geh mut lơh tơl mpồl dềt tàm ala\ kơnhoàl nàng gàr niam bơta lơh jơh bơh mpồl cau kuang sền gròi mờ dong  kờl bơh hìu sơnơm càr. Mơ kung hìu sơnơm  dờng  kung rcang ala\ phan bơna nàng bơsong ala\ cau gơ  dra\ wơl sơnơm  kơnjơ\ di lah geh. Tus jơh nhai 1 do,  jơh tàm 15/15 kơnhoàl, thị xã, [òn dờng càr dê geh mut lơh cit sơnơm do.

            Vaccine bal ComBE Five sơndra\ ala\ bơta kòp bạch hầu, bơsia\ ngkòk, uốn ván, as sồt klờm B, as sồt klờm soh/ as sồt kơndoh tơngoh bơh vi khuẩn Hib bơh lơgar Ấn Độ lơh  geh ngui tàm broa\ cit sơnơm rề ơnàng tàm Việt Nam sơnđờm bơh nhai 12 nam 2018, ơla mờ sơnơm vaccine Quinvaxem bơh lơgar Hàn Quốc neh ngui lài hơ\. Bơta sơnơm vaccine geh tơl khà geh sền bơh Mpồl lơh sơnơm dunia (WHO) mờ neh geh ngui tàm 43 lơgar tàm  gùt plai ù. Jat sra\ nggal bơh WHO, khà gơ dra\ sơnơm bè ơs mờ vaccine geh bơta bơsia\ ngkòk jơh tế bào, tàm hơ\ geh vaccine ComBE Five la duh sa\ bơh 38-39 độ C geh tus 44,5%, gơbàn as la 38,5%, duh pơrhê tềng cit  gơtùi tus 56,3%, jê la 25,6%, ala\ gơbàn aniai bè nhìm jo\  la 3,5%.

            Nàng broa\ cit sơnơm geh lơh niam, gàr pràn sa\ ja`, bác sĩ Phạm Văn Lào đơs lài:

            Nàng gàr niam ờ do ờ da\, lài jơh kờ` pal lơh kràn ala\ geh cih broa\ cit sơnơm đơs bal mờ broa\ cit sơnơm vaccine ComBE Five đơs is. Dơ\ 2 la mờ làng bol kờ` lơh jat ala\  pơlam bơh bác sĩ tàm ala\ bơta sồr cit, sơndra\ wơl hala ơm ing cit. Dơ\ 3, broa\ sền jat tơnơ\ cit la kuơ màng ngan, tơnơ\ dơ\ cit kờ` pal ơm wơl tềng anih cit sơnơm di 30 phút  nàng cau kuang lơh sơnơm sền. Ngan la tơnơ\ dùl mang ngai mờ ờ gơlik geh bơta lơi den cau mè cau bèp sa\ tờm sền  kòn se ngan ngồn. Dilah tàm dùl ngai mang mờ gơlik geh bơta lơi den geh sền la niam. Tàm di dùl mang ngai geh ala\ bơta gơlik geh la kòn se gơbàn duh sa\, jù pàl sa\, gơ rpơt. Dilah gơbàn ala\ bơta do den kờ` pal ai mo kòn se tus hìu sơnơm rềp ngan nàng geh bơsong.

            Bal mờ hơ\,  lài mờ tuh cit sơnơm, mè bèp kờ` pal lơh kloh sa\ ja` kòn se, ai kòn se sa, pô di  pal, ba` sa hờm ir hala ua\  jơ gloh ir, soh ào mpha ơnàng. Tàm  ala\ tơngai trồ mriềt, kờ` pal gàr ram sa\ kòn se nàng pleh gơbàn kòp as klờm soh mờ ala\ bơta kòp  bơh trồ tiah aniai.

          Cau mblàng K’ Brọp