VOV4.K’ho- Bơh broă lơh “Tềm pềr priă ròng sur ù”, Anih duh broă gah tề lam gùng dră bal dà lơgar Việt Nam ntum Quảng Hiệp, kơnhoàl Cư\ Mgar, càr Daklak neh tă pơgồp geh priă jền tơmu\t tàm kes priă “Tài cau r[ah” kờp priă tus gi\t nđờ rhiang tơlak. Priă jền do neh dong kờl lơh hìu tam klac dờng ai uă hìu bơnhă geh rài kis kal ke in, dong khi kơ\ kơl jăp rài kis.

Neh rlau 70 sơnam, ồng Cao Xuân Lợi, kis tàm [òn Hiệp Hưng, ntum Quảng Hiệp, kơnhoàl Cư\ Mgar, càr Daklak hơ\ sồng geh kis tàm rài kis chờ hờp ngan geh ơm tàm hìu kơ\ kơl jăp bơh he dê. Hìu bơnhă ồng là hìu r[ah, pơ ùr gơtìp aniai ờ niam gùng mhàm tơngoh, ơm bi\c tơn dùl anih. Ùr bơklau ồng sơnam neh dờng, să jan neh kra ờ pràn tai, rài kis hìu bơnhă kơnờm tàm broă lơh apah bơh cau kòn pu\t dê; jòi geh phe sa sơrlèt gan pah ngai neh là kal ke ngan den ờ go\ đơs tus tai jơnau kơ\p kờn geh dùl nơm hìu kơ\ kơl jăp nàng ơm. Lồi nam lài, bơh kes priă “Tềm pềr priă ròng sur ù”, Anih duh broă gah tề lam gùng dră bal dà lơgar Việt Nam ntum Quảng Hiệp neh dong kờl hìu bơnhă ồng Lợi 40 tơlak priă, bal mờ bơta tă pơgồp bơh làng bol tàm [òn mờ ală mpồl cau dê, neh lơh geh dùl nơm hìu ơnàng 40 meccare. Ồng Cao Xuân Lợi, đơs bè do:

“Lơh geh hìu den tu\ do neh geh anih ơm kơ\ kơl jăp ờ gam tai jơnau kơlôi rơcang ngòt trồ mìu càl dờng, tơngai sòl tai, broă lơh broă sa bơh kòn dê geh sùm rlau, bulah là lòt apah kung di sơl kung ờ gam rơngòt tai hìu ồm sèt, nhhat dà mìu, trồ mìu kung bè trồ tơngai ờ ngòt mè bèp ơm tàm hìu tai. Kuơmàng là bè pơ ùr a` dilah trồ mìu càl dờng mờ ơm tàm hìu lài do den là ờ gi\t ntoat dô tus tiah lơi, ờ gơtùi ntoăt, ờ gơtùi dô, mìng ơm bi\c tàm hơ\ ko\ng chơ\t lơm. Dơ\ do geh hìu kơ\ kơl jăp nàng ơm, geh anih lik mu\t gơ kơ\ kơl jăp đau”

Ồng Hoà Mạnh Quân, Kuang atbồ Anih duh broă gah tề lam gùng dră bal dà lơgar Việt Nam ntum Quảng Hiệp, pà gi\t: srơh “Tềm pềr priă ròng sur ù” sơnđờm lơh bơh nam 2011 lài do. Bơh priă jền do, tàm ală nam do, neh dong kờl lơh pa 9 nơm hìu mờ lơh niam wơl hìu đam ai 2 hìu r[ah ơm kis is dùl nă să bal mờ kờp jơh priă tă lơh là 242 tơlak. Tàm ală nam do, ntum geh pơn jat tai dong kờl lơh 3 nơm hìu tam klac dờng ai cau r[ah in mờ tă priă jền bơh kes priă nàng blơi kơnrồ me, mờ be me dong kờl ală hìu r[ah.

Bal mờ hơ\, bơh nam 2012 tus tu\ do, Anih duh broă gah tề lam gùng dră bal dà lơgar Việt Nam ntum Quảng Hiệp neh dan mờ Anih duh broă gah tề lam gùng dră bal dà lơgar Việt Nam ală kơnă dong kờl lơh geh 14 nơm hìu tam klac dờng pà hìu r[ah in bal mờ kờp jơh priă tă lơh là 420 tơlak. Bơdìh hơ\ tai, Anih duh broă gah tề lam gùng dră bal dà lơgar Việt Nam ntum Quảng Hiệp gam jà làng bol tă pơgồp bơh 35 tus 45 tơlak priă tơmu\t tàm Kes priă tài cau r[ah bơh Anih duh broă gah tề lam gùng dră bal dà lơgar Việt Nam kơnhoàl dê mờ tă bơh kes priă tài cau r[ah bơh ntum dê dong kờl ai rlau 100 hìu r[ah gơtìp kal ke nisơna mờ gơtìp kòp kơn jơ\ in…mờ kờp jơh priă là rlau 200 tơlak. Ồng Hoà Mạnh Quân, pà gi\t:

“Sơnđờm bơh nam 2011 den bol a` neh lam sồr tă pơgồp priă jền ròng geh rlau 30 nơm sur ù, mờ kờp jơh priă tềm pềr geh rlau 17 tơlak, tus tu\ do neh di 6 nam. Bơh hơ\, bol a` lam mpồl lòt sền ală hìu bơnhă geh hìu ơm gơtìp ồm sèt, nhhat dà mìu, kal ke. Bơh nam 2011 tus nam 2015, bol a` neh lơh geh 9 nơm hìu pa. Nam do, khà sur ù gơguh tus mờr 300 nơm, priă tềm pềr geh mờr 150 tơlak, bol a` digơlan lài ngan là lơh hìu tam klac dờng ai 3 hìu bơnhă in. Bal mờ hơ\, bol a` geh broă lơh dong kờl ai tơl hìu bơnhă in 1 nơm kơnrồ”.

Daklak tềm pềr priă ròng sur ù

Mờ broă lơh loh làng, song dơ pă ờ ndơ\p mpồn, sồr pal geh ală bơta loh làng mờ dong kờl di cau, di broă, tus tu\ do, srơh “tềm pềr priă ròng sur ù” tàm ntum Quảng Hiệp neh gơ rề làm uă mờ geh làng bol tàm ntum lơh jat jơh nùs ngan, khà priă tă pơgồp geh ngai sơlơ gơguh uă tai. Ồng Nguyễn Văn Sang, Kuang atbồ Anih duh broă làng bol ntum Quảng Hiệp đơs, srơh neh lơh geh cồng nha geh kuơ ngan ngồn tàm broă tam pà [à bơta kal ke mờ ală hìu r[ah, dong khi geh tai bơta pràn sơrlèt gan tàm rài kis.

Do kung là broă lơh niam bơh ntum dê nàng lơh jat broă lơh jat chỉ thị sồ 03 bơh Gah gùng dră bal dà lơgar dê bè broă bơsram mờ lơh jat nùs nhơm mờ broă lơh niam bơh Bác Hồ dê, geh làng bol gi\t wa\ mờ mu\t lơh dùl bă lơh jat is. Ồng Nguyễn Văn Sang, pà gi\t:

“Bơdìh mờ ală kes priă tài cau r[ah, pah nam den bol a` neh lam lơh broă tềm pềr priă ròng sur ù tàm jơh ală kuang bàng, cau geh Đảng, cau lơh broă sa priă nhai dà lơgar mờ jơh ală làng bol tàm ntum. Cồng nha bơh broă do dê là dờng ngan rlau jơh mờ geh kuơ ngan, tàm ală nam do, bol a` neh lơh geh uă hìu pa ai ală hìu r[ah in. Do là dùl broă lơh geh làng bol lơh jat jơh nùs ngan tài bơh gơ jat bal mờ broă bơ\t bơtàu hìu bơnhă ngac ngar jak chài, [òn ngac ngar jak chài. Kuơmàng là làng bol neh gi\t wa\ geh tam pà bal piang sàu àu soh gơ wèt tus mờ cau r[ah den tàng khi lơh jat jơh nùs ngan”.

Là dùl ntum tiah sar lơgar ngài, rài kis làng bol dê gam kal ke uă ngan, mơya kơnờm jơh nùs mblàng yal, lam sồr bơh uă broă lơh, srơh tềm pềr priă ròng sur ù lơh geh kes priă dong cau r[ah tàm ntum Quảng Hiệp, kơnhoàl Cư\ Mgar neh ngan ngồn lơh geh cồng nha bal mờ priă jền gơguh tus gi\t nđờ rhiang tơlak priă. Bơh priă jền do, ngai sơlơ geh uă tai hìu tam klac dờng geh lơh, uă hìu r[ah geh tai priă jền nàng bơcri bơtàu tơnguh lơh sa, sơrlèt gan kal ke lơh ngan tàm rài kis!

Cau cih mờ yal tơnggi\t- Lơ Mu K’ Yến