VOV4.K’ho- Tàm sơnam 51, nghệ nhân cing mồng Đinh Xuân (cau Bahnar) tàm [òn Mơr Hơra, xã Kông Lơng Khơng, kơnhoàl K’bang, càr Gialai neh geh làng bol sền là cau chài ngan dròng cing mồng tàm tiah do. Ồng gi\t kah jơh 30 jơnau cing mờ geh rlau 34 nam bơto dròng cing ai uă rơnàng cau kơnòm să in. Ồng neh crơng gơs mờ gàr sùm 2 mpồl dròng cing mồng ai [òn Mơr Hơ Ra in, tàm hơ\ geh mpồl dròng cing kơnòm dềt sùm geh rwah lòt lơh tàm uă tiah tàm gùt lơgar. Jơnau cih bơh A Dơng dê, lơh broă tàm Anih jơnau đơs Việt Nam tiah Tây Nguyên yal làng bol mờ gơ\p bơyô iat rơdio in bè nghệ nhân jak chài ngan do.

Bơh tu\ gam dềt tơn, oh klau dềt Đinh Xuân neh kờn ngan iat săp ntas dròng cing mồng. Dilah tiah lơi geh dơ\ lơh chờ, geh ngui cing mồng là khai tus tơn. Khai tơryang tơryồng ngan lùp bơsram bơta chài dròng cing mồng bơh ală cau kra. Tus tu\ 17 sơnam, Đinh Xuân neh dròng chài ngan uă ngan jơnau cing. Mờ bi sơnđờm bơto ală oh dềt tàm [òn in dròng bal cing. Bè hơ\ sùm, bơta kờn ngan cing mồng sùm gơchồl tàm să jan ồng. Ồng yal:

“Cing mồng là jơnau kơ\p kờn tàm nùs nhơm a` dê. Pah tu\ kơno săp ntas dròng cing mồng mpong ntas dờng, tu\ nggồr, tu\ gơhoăc lơh nùs nhơm a` gơchồl sùm, jơng tê là gơ dan ngan tam ya tai…”.

Nghệ nhân Đinh Xuân, cau kờn ngan cing mồng

Tàm rài kis tu\ do, tu\ geh uă jơnau lơh rài bồ tơngoh bơtờp bơh tiah ndai tus tàm [òn lơgar, nghệ nhân Đinh Xuân kơlôi rơcang ngòt cing mồng digơlan gơtìp hi\u roh jơh tàm tơngai tơnơ\ do. Den tàng bè hơ\, ờ duh pal geh cau tơm wơl dà kơlhê ai he in, ồng kung gam jơh nùs ngan sùm bơto yal wơl uă jơnau cing- ală phan bơna kuơ ngan bơh mò pàng dê lời wơl ai ală rơnàng cau tơnơ\ do in, bal dùl jơnau kờn ngan lơm:

“A` kờn ngan jơh tơl nă cau nđrờm gi\t dròng cing mồng, tài bơh gi\t nđờ rài do, ồng mò, mò pàng he sùm ơm kis mờng quèng ngan mờ cing mồng. Jơnau chờ hờp, dơ\ lơh chờ, `ô sa dờng kung dròng cing mồng sơl, jơnau muăt jrùm, bơthi [ồc bè do bè ne kung ngui cing mồng sơl…Den tàng bè hơ\, a` sùm lơh ngan bơto yal wơl ală jơnau cing ai ală oh in”.

Bơh bơta jơh nùs bơh he dê, nghệ nhân Đinh Xuân neh lơh gơ rề tus uă ngan ală rơnàng ơruh pơnu kòn cau Bahnar tàm [òn Mơr Hơra nùs nhơm kờn ngan cing mồng. Pah dơ\, cau kra, cau kơnòm tàm [òn bal mờ gơ\p bơtê dròng cing mồng, tàm hơ\ geh uă jơnau cing yau, kal ke ngan dròng, bè: jơnau Tơ Nơl, jơnau Tơ Rum, Kơ Ia…mìng dròng tàm ală dơ\ broă kuơmàng lơm, bè dơ\ lơh yàng sa rơpu, lơh yàng mu\t ngui hìu bơyai tơr`a [òn,…Nghệ nhân Đinh Xuân, yal bè do:

“Bơto dròng cing mồng bơh sơn rờp kal ke ngan. Tu\ ờ hềt gi\t dròng den bơto ală oh in 3 jơnau lơm. Tu\ neh chài dròng den hơ\ sồng bơto tai jơnau ndai…Pah dơ\ bơto bơh 15 nă, tu\ do, ală oh neh gi\t dròng lơm, geh cau dròng uă jơnau cing niam. A` pal bơto sùm, bơh sơnrờp 1 nhai bơto 2 dơ\, tu\ ală oh neh gi\t dròng den 1 nhai bơto 1 dơ\, tơnơ\ tai den 3 nhai bơto wơl dùl dơ\ nàng sền, pal lơh sùm den hơ\ sồng ờ hi\u”.

Bơta jơh nùs bơh nghệ nhân Đinh Xuân dê neh pơgồp bơnah crơng gơs 2 mpồl cau dròng cing tàm [òn Mơr Hơra. Mờ khà cau gi\t dròng cing mồng tàm [òn kung ngai sơlơ uă rlau tai, dròng ring tê ngan, mờ sền gàr geh gi\t nđờ jơnau cing yau. Ngan bơh bơta chài ngan tàm broă dròng, mpồl cau dròng cing mồng [òn Mơr Hơra sùm geh càr, kơnhoàl rwah lòt lơh tàm uă tiah tàm gùt lơgar, mờ rềp ndo ngan rlau jơh là Pơrlòng cing mồng Tây Nguyên nam 2017 geh lơh tàm càr Daklak….Gơ wèt mờ nghệ nhân Đinh Xuân, ồng sền hơ\ là phan jờng dờng bơh rài kis he dê. Ai làng bol [òn Mơr Hơra den pơ`ìơ să ngan mờ kờn gơboh ngan nghệ nhân jak chài bơh [òn dê. Ồng Đinh Bơnh, chờ hờp ngan đơs:

“A` sền go\ bi Đinh Xuân kờn ngan cing mồng bơh tu\ gam dềt. Tu\ do neh dờng sơnam mơya kung gam kờn ngan sơl cing mồng, sùm pơn jờng, bơto yal wơl broă dòng cing mồng ai rơnàng kơnòm să in nàng lơh tàm ală dơ\ lơh chờ, bơthi [ồc, `ô bau, mu\t ngui hìu bơyai tơr`a [òn…sền gàr bơta niam chài ờs mờng pơnrơ is ngan bơh ồng pàng he dê rài yau”.

Bơta jak chài, mờ bơta jơh nùs bơh nghệ nhân Đinh Xuân dê neh dong uă rơnàng kơnòm să tàm [òn Mơr Hơra, xã Kông Lơng Khơng, kơnhoàl K’bang, càr Gialai gi\t kờn gơboh, sền gàr, mờ ngui niam bơta niam chài ờs mờng pơnrơ is ngan bơh jơi bơtiàn dê. Ồng ngan là cau tờm ai săp ntas cing mồng Mơr Hơra mpong ntas kơno tus ngài tàm jơh làm gùt ù tiah dà lơgar!

Cau cih mờ yal tơngi\t- Lơ Mu K’ Yến