.

Rơcang tus pơrjum dơ\ 7 Gơnoar ala mat dà lơgar kơnă 13 geh mu\t lơh ngai 20 nhai do tàm Hà Nội, mpồl kuang ala ma\t Gơnoar ala mat dà lơgar càr Lâm Đồng neh bơyai lơh uă dơ\ tìp cau te\ khà tàm ală kơn hòal, bòn dờng tàm càr. Tàm ală tiah tìp, geh gal ngan cau te\ khà, uă ngan là cau kòn cau tus bal. Bơh hơ\, mpồl kuang ala ma\t Gơnoar ala mat dà lơgar càr Lâm Đồng neh dờp mờ tơrgùm geh uă jơnau đơs, jơnau dăn bơh cau te\ khà dê bè ală cồng nha bal mờ broă gam kòl yan kal ke pal mhar geh sền gròi bơsong tàm tu\ mu\t lơh ală broă, bơta dong kờl bơh Đảng mờ dà lơgar dê tus mờ Gơnoar ala mat dà lơgar, gơnoar atbồ lơgar mờ ală gah, sơnah lơh broă dà lơgar.

Tàm ală anih tìp, gal ngan làng bol te\ khà càr Lâm Đồng neh tơl^k nùs nhơm chờ hờp ngan tềng đăp mờ broă lơh sơlơ ngai sơlơ niam mờ geh cồng nha mpồl kuang bàng tàm Gơnoar ala măt dà lơgar kơnă 13 càr Lâm Đồng dê tàm tơngai do. Tàm hơ\ uă ngan là neh tơl^k di tu\ ală nùs nhơm, jơnau kơ\p kờ`, ală jơnau đơs, jơnau dan cau te\ khà tàm càr do tus mờ Gơnoar atbồ lơgar mờ ală gah, mpồl lơh broă dà lơgar kung bè pơrjum Gơnoar ala măt dà lơgar. Kơnờm mờ hơ\, ală jơnau đơs bơh cau te\ khà neh geh sền gròi mờ bơsong di tu\, ring niam. Bu\ lah bè hơ\, tàm ală dơ\ tìp do, cau te\ khà càr Lâm Đồng kơ\p kờ` mpồl kuang bàng tàm Gơnoar ala măt dà lơgar càr Lâm Đồng pal sền wơl rơlao tai tàm ală broă lơh mùl màl, di pal mờ jơnau kờ` mùl màl rài kis làng bol dê, tàm hơ\ uă ngan là ală broă dong kờl, bơcri priă tơnguh bơtàu tus mờ tiah sar lơgar ngài, tiah làng bol kòn cau. Cau te\ khà K’ Tân, kis tàm [òn drà Đinh Văn, kơnhoàl Lâm Hà đơs: “Mpồl kuang bàng Gơnoar ala mat dà lơgar neh chồl guh niam broa\ lơh, ua\ ngan la ala\ bơta dờng, Ai bơta mùl màl bơh tơl bòn lơgar, tơl ù tiah den gam gơbàn ua\ ngan kal ke, gam geh ua\ jơnau kờ` đơs. Làng bol gam geh geh ua\ ngan bơta kờ` đơs mờ  hờ đang, go\ ngan la bơta ù tiah mờ ala\ broa\ lơh phan bơna bòn lơgar in, ồs đèng, gùng lòt, hìu bơsram, hìu sơnơm… tàm kơnhoàl gam ua\ ngan kal ke, ờ hềt geh bơcri di pal…Kơp kờ`, ala\ kuang bàng Gơnoar ala mat dà lơgar bơh càr dê geh pơnjat tai geh đơs tus mờ Gơnoar ala mat dà lơgar bè ala\ bơta do”.

Mpồl kuang bàng tàm Gơnoar ala măt dà lơgar neh tơnguh niam ngan broă lơh, moya mìng geh ală broă dờng. Gam ală broă mùl màl tus tơl tiah, tơl ntum kung gam uă kal ke, gam geh uă jơnau kờ` pơgồp bal. Làng bol gam geh uă jơnau kờ` pơgồp bal, geh pơnrơ ngan là broă ù tiah mờ broă lơh tàm rài kis bè: ồs đèng, hìu bơsram, hìu sơnơm tàm ală tiah gam kal ke uă, ờ hềt geh bơcri priă di pal. Kơ\p kờ` là ală kuang bàng tàm Gơnoar ala măt dà lơgar càr dê geh yal tus mờ Gơnoar ala măt dà lơgar ală broă do.

Tus tu\ do, bơh tàm ală dơ\ tìp mờ cau te\ khà, mpồl kuang bàng tàm Gơnoar ala măt dà lơgar càr Lâm Đồng neh tơrgùm geh g^t nđờ rơhiang jơnau đơs, jơnau dan. Tơrgùm uă ngan tàm ală gah bè lơh sa suơn sre, [òn lơgar, lơh sơnơm, bơto bơtê mờ bơsram, sền gàr ù brê mờ brê, bơcri priă lơh bơtơ\t rơbòng dà, broă dong kờl tơmù rơ[ah tàm làng bol kòn cau, khà niam sơntìl phan tam, phan ròng. Tàm hơ\, broă tăc ală bơta phan geh bơh broă lơh sa suơn sre sùm ờ ring niam, gơmù sùm, lơh aniai uă ngan tus mờ rài kis làng bol, gam geh làng bol te\ khà sền gròi mờ dan uă ngan. Cau te\ khà Phan Thế Triều, kis tàm ntum Quảng Lập, kơnhoàl Đơn Dương đơs:“Kal ke dờng ngan bơh làng bol tàm do dê là phan geh lơh bơh tàm broă lơh sa suơn sre tăc gơtìp kal ke ngan. Mùl màl là bơh bồ nam 2014 den khà priă ală bơta phan geh lơh bơh broă lơh sa suơn sre neh gơmù. Dan mờ Gơnoar ala măt dà lơgar là pal geh broă sền gàr tus mờ gah lơh sa suơn sre làng bol in, pal geh kơrnoăt lơh bè lơi kờ` sền gàr broă lơh sa suơn sre geh sền gàr bè mpồl bơtiàn dê. Kờ` tơnơ\ do tu\ làng bol gơtìp rềs àr ha là bè lơi den broă sền gàr do geh dong kờl làng bol tàm broă lơh sa, kung bè ai priă càn, bơto pơlam broă lơh sa pa làng bol in, do là broă mờ làng bol kờ` ngan tàm tơngai tus”.

Jăt mò Trương Thị Mai kuang atbồ anih duh broă ală bơta mpồl bơtiàn Gơnoar ala măt dà lơgar, mờ Gơnoar ala măt dà lơgar kơnă 13 càr Lâm Đồng dê yal, tàm ală nam pa do, cau te\ khà càr Lâm Đồng neh sơlơ ngai, sơlơ sền gròi tus mờ broă lơh mpồl kuang bàng tàm Gơnoar ala măt dà lơgar dê. Den tàng, tàm ală dơ\ tìp mờ cau te\ khà , làng bol te\ khà neh tus gal ngan mờ pơgồp bal jơnau đơs uă sơl, di pal mờ broă kờ` mùl màl tàm rài kis lơh sa tàm ală tiah dê. Tàm tơngu me ală jơnau pơgồp bal bơh cau te\ khà, mpồl kuang bàng tàm Gơnoar ala măt dà lơgar càr Lâm Đồng geh tơrgùm tơl kờ` yal di tu\ mờ Gơnoar ala măt dà lơgar tàm pơrjum tus do. Mò Trương Thị Mai đơs:“Pal đơs là bơh tàm ală dơ\ tìp mờ cau te\ khà, den a` neh dờp uă ngan jơnau đơs. Kuơ màng ngan là cau te\ khà sền gròi tus broă dong kờl cau rơ[ah, rềp mờ rơ[ah, làng bol kòn cau, broă lơh tus mờ cau geh màng mờ dà lơgar, broă dong kờl kuang bàng lơh broă tàm ntum, sơnah [òn, kuơ màng ngan là kuang bàng lơh broă ờ tòm. Cau te\ khà kung sền gròi tus mờ ală broă lơh bè lơi kờ` phan geh lơh bơh tàm broă lơh sa suơn sre gơtùi tăc tàm anih kă bro mờ khà priă tăc kung geh ring niam rơlao. Bơdìh hơ\ tai, cau te\ khà kung sền gròi ngan tus mờ bơta lơngăp lơngai mpồl bơtiàn bal mờ ờ uă bơta ndai tai. Bol a` geh dờp jơh ală jơnau đơs bơh cau te\ khà kờ` cih tàm pang sră pơyoa tus mờ Gơnoar ala măt dà lơgar. Mờ a` kơlôi là, Gơnoar ala măt dà lơgar dơ\ do geh sền uă ngan ală broă mờ cau te\ khà càr Lâm Đồng neh pơgồp bal”.

                                                                            Cau mblàng Ndong  Brawl.