VOV4.K’ho - Kung bè ala\ kòn cau ndai tàm ù tiah Tây Nguyên, kòn cau Bahnar geh jơnau đơs crih li la ngan, mờ ua\ bơta đơs ngan: bè đơs tam ho bal, đơs tam bơ jồ, đơs pơn iang, đơs yal is sa\ tờm… tơl bơta đơs drờm geh bơta krơi is. Ngan la mờ gùng đơs yal sa\ is, mờ ala\ jơnau đơs bal hia\, pơn dềt sa\ geh lơh cau iat gơ lơh ngoh rngac, kờ` gơboh.
Cau chài Hyưk kis tàm thị trấn Đak Đoa, kơnhoàl Đak Đoa, càr Gia Lai la dùl na\ cau git wa\ ngan mờ đơs yal sa\ bềng bơta kờ` gơboh geh ua\ cau kờ` ngan. Cau chài geh yal mờ cau iat rơziô bè gùng đơs yal sa\ is bơh kòn cau Bahnar:
Đơs yal sa\ is la nàng geh đơs ala\ bơta ngoh rnngac is sa\ tờm bè ala\ bơta, chờ, moat tàm rài kis lơh broa\ sa, ơm kis pah ngai. Jơnau đơs tàm ala\ gùng đơs drờm jờng rơ làng bol, oh mi, mơi wa, ala\ cau iat, đơs jờng khi, đơs ờ niam he… nàng khi chờ, kờ` gpboh rài kis, hìu nha\ mờ lơh broa\ lơh sa…
-Ơi, ơ cau chài, bơta mờ cau chài la đơs yal sa\ la he ngui ala\ jơnau đơs, bơta niam nàng jờngcau ndai, mơya pơndềt sa\ tu\ geh đơs bè sa\ tờm?
Ngan gơ bè hơ\, đơs yal sa\ la bè hơ\, sùm ngui ala\ jơnau đơs jờng cau ndai rlau mờ he, ờ go\ đơs jơnhua sa\ tờm, tu\ lơi kung tơmù sa\ he, pơndềt sa\, kis gơ rờm bal…
-Ơi, dan geh ai dùl gơl tàm jơnau đơs yal sa\ ‘’Ngai tam tìp’’ bè bơta đơs mờ cau chài Hyưk pa đơs:
Pah dơ\ tam tìp bơta chờ bềng lìu
Kơp jơnau tìp mat, jà ngui boh bơr
Pơlai ngan hìu a` rbah lơ ời ir
Bơnàng hìu ù kơmbuh, tềng he nggui do
Kơp kờ` dơ\ chờ sùm jo\ jòng…
Den tàng ngan jơnau đơs yal sa\ is sùm geh lơh gơ kờ` bơh cau iat ngan. Ơ cau chài Hyưk, cau chài git đơs yal sa\ bơh tu\ lơi?
A` git đơs yal sa\ bơh jo\ ngan, bơh tu\ 15, 16 sơnam, do neh 50 sơnam bloh, git đơs kung neh 30, 40 nam gơbloh.
-Mờ bơta kờ` gơboh do neh dong cau chài wa\ loh ngan bè bơta đơs do hơ\ lah ờ. Dilah đơs yal sa\ is bè bơta ùr klau den pal đơs bè lơi?
Tàm kờ` gơboh ùr klau, bơta đơs kung ờ krơi ua\ ờ. Tu\ đơs den geh ngui ala\ jơnau đơs ngờc ngan, đơs la sa\ tờm den ờ niam, ờ bơtuah… Ai ala\ ur ơruh mờ a` đơs den pal jờng khi la cau hàng, jak chài, nhap nhar tàm tơl ala\ broa\ … bơh hơ\ khi gơ lơh go\ gơ kờ`, kờ` gơboh mờ kờ` bau mờ he.
-Ơi. Tàm ala\ bùi tam tìp nisơna hala tàm ala\ mang `ô tơrnờm, bal mờ ala\ jơnau boh bơr, tơl cau mờng đơs ala\ jơnau đơs pơnđik mờ he kờ` gơboh. Pah tu\ bè do, đơs yal sa\ is la cau kờ` ngan. Bulah đơs ròm hala ờ ròm, tu\ geh đơs, jơnau sơnrờp drờm bal hia\ mờ rềp mềr:
Sap a` bè cing sơng gơr ntas
Jơnau pơnđik a` ờ pơnđik jơh
Oh mi dan ba` nho\ yơ
Nàng dơ\ chờ gơ geh sir niam…
Mờ sùm bè hơ\ ala\ jơnau đơs bal hia\ bè hơ\ geh pơnđik gơmut tàm nùs tàm nhơm cau.
Ơ cau chài Hyưk, đơs yal sa\ is do, bơdĩh mờ geh ai go\ pơndềt sa\ den gơ gam geh pơrya lơi ờ?
Đơs yal sa\ is do kung nàng lơh chờ tàm ala\ dơ\ tam tìp, `ô sa, geh đơs kờ` gơboh tơl cau, ờ sền ờ sơp cau. Đơs nàng tơl cau git wa\ bal mờ kờ` gơboh tam klac tam sền bal rlau.
-Ơi, đơs yal sa\ gam la bơta đơs geh ala\ cau geh rài kis ờ bơtuah, kơlte rwah nàng pơyua bơta kờ` đơs he dê tàm tơl jơnau đơs. Pơnyơu bè:
Bơta moat do ờ git đơs mờ cau lơi
Rài ờ bơtuah, geh gơ cò jat nam nhai
Ỳơ wơu ờ jai, lơh broa\ ờ gơs
Kong gơbàn jê moat, rài ờ cau lơi git
Hơ\ la ala\ bơta yal sa\ ngoh rngac ngan bè bơta bòl glar kal ke bơh cau kuet kơlte, kơp kờ` tàm rài kis bè ờs bè cau dê. Ala\ jơnau đơs bè hơ\, dong khi lơh gơ jơh bè bơta moat mờ lơh geh bơta chờ kơp kờ`, bơta kơp kờ` ngan bè ala\ bơta niam bơne\ tàm rài kis.
-Ơ cau chài Hyưk, nàng jơnau đơs pơnđik cau Bahnar geh sền gàr mờ gam sùm, cau chài kờ` pơyua bơta lơi tus mờ làng bol kis tàm [òn rềp [òn ngài?
Ơi, dan geh pơyua jơnau ưn ngài jơh làng bol, oh mi. A` kơp kờ` tơl cau kra, cau kơnòm, cau ùr, cau klau drờm kờ` gơboh mờ sền gàr ala\ gùng đơs pơndik kòn cau, chồl guh ala\ bơhìan niam bơne\ kòn cau he dê nàng sùm gam, bơto wơl rnàng tơnơ\ do in…
Cau mblàng K’ Brọp
Viết bình luận