VOV4.K’ho - Ală bơta plai chi ờ mìng là phan sa bơkah să jan in mờ gam geh uă bơta kuơ tus mờ bơta pràn kơl dang să jan. Ală jơnau kơlôi sơnơng bè phan sa bơkah tàm prìt bal mờ broă gơrềng niam tus mờ bơta pràn kơl dang să jan geh cèng uă bơta niam ală cau in. Tàm jơnau “Pràn kơl dang să jan mờ rài kis” poh do, bol a` ge yal bè bơta gơrềng niam bơh prìt.

Prìt geh g^t là bơta plai chi tơnơ\ mờ tu\ neh sa geh cèng wơl bơta pràn mhar să jan in, tài geh 3 bơta phan sơdàng geh is là sucrose, fructose, glucose, bal mờ uă chất sơ. Den tàng, prìt geh sền là plai chi kuơ màng ngan tus mờ cau tàp pràn să jan. Ală cau jăk chài kơlôi sonơng gam pà go\ ală bơta gơrềng kơrian kòp mờ sơndră mờ ờ uă bơta gơl^k geh gơrềng tus să jan bơh prìt dê di lah geh ai tàm broă sào sa pah ngai.

Sơndră mờ jòr rơgai mờ ờ đơs: Ală cau gơtìp jòr rơgai să jan, sùm glar tàm să, gơlơh niam rơlao tơnơ\ mờ tu\ sa prìt. Jơnau kơlôi sơnơng pà go\: tàm prìt geh tryptophan-do là protein mờ să he kờ` tam gơl gơs sreotonin. Tài phan do geh gơrềng tus tơngoh, ai tơl^k geh bơta niam, tơnguh bơta niam mờ lơh tơngoh ngăc ngar, chờ hờp, niam rơlao.

Ba` ngui sơnơm mờ pal sa uă prìt, khà vitamin B6 geh dong kờl tơnguh khà sơdàng tàm mhàm mờ lơh să jan pràn. Hơ\ là jơnau bơto sồr bơh ală cau jăk chài bè phan sa lơh broă tàm gah lơh phan sa lơgar Anh yal.

Sa prìt sùm geh dong kờl sơndră mờ ờ tơl mhàm: Mờ khà sắt geh uă, sa prìt geh dong kờl lơh gơl^k hồng cầu-hemoglobin tàm mhàm mờ dong kờl sơndră mờ ală bơta ờ tơl mhàm să jan in.

Niam gùng mhàm: Prìt là phan sa geh tam tàm tiah duh, geh uă mìu, geh uă ală chất khoáng, kẽm, khà boh ờ uă, den tàng niam ngan tus mờ gùng mhàm. Jăt anih lơh broă sền gàr sơnơm mờ phan sa lơgar Mỹ - FDA yal: broă sào sa geh tai prìt geh sền là niam ngan tus mờ bơta pràn kơl dang să jan, tơmù gơl^k ală kòp bè mhàm mờ kòl bơcah gùng mhàm.

Bơtơl bơta pràn tơngoh: cồng nha kơlôi sơnơng pà go\, khà kali uă tàm prìt do geh dong kờl tơnguh bơta ngăc ngar tàm broă bơsram sră kơnòm bơsram in.

Sơndră mờ kòl è: Tài geh chất sơ uă, sa prìt kung niam ngan tus mờ bơta pràn kơl dang să jan tàm gùng pròc mờ phan tơrdih phan sa tàm ală cau. Do kung là bơta phan sa [uơn ngan tơrdih. Den tàng, prìt geh lam sồr ngui uă kơnòm dềt in kờ` dong kờl să jan kơnòm dềt tơrdih phan sa mờ niam gùng tơrdih phan sa tơnơ\ do in.

Sơndră mờ gơmù mhàm: broă lơh mhar ngan kờ` bơtơl phan sa mơ să jan in là sa prìt mờ dà lơwe ha là sinh tố prìt geh te\ dà toh. Phan do geh gơrềng niam tàm klung mờ dong kờl tơnguh mhar sơdàng tàm mhàm sơndră mờ ală dơ\ hoar măt, kơrwài mờ ờ su\k ơm tài gơmù gùng mhàm.

Sơ-ơ\: Prìt geh ờ uă antacid geh is, lơh gơrềng niam ngan tus mờ să jan. Den tàng di lah he gơtìp sơ-ơ\, hat ndul… den ai tai prìt tàm phan sa pah ngai geh dong kờl tơmù ală kal ke tài hat ndul, sơ-ơ\.

Phan sa niam tu\ sa drim: Tu\ àng drim gờ` tơnơ\ mờ guh b^c là tu\ [uơn ngan gơtìp gơmù mhàm mờ glar tài ndar tu\ b^c. Sa prìt geh dong kờl să jan he mhar jơh ală bơta do mờ bơtơl bơta pràn ni sơna tus mờ 1 ngai pa.

Sơm sơmăc kăp: Tu\ sơmăc kăp, lài mờ tu\ jòi geh phan pih tềng sơmăc kăp, den ai prìt tho tềng sơmăc kăp geh lơh tơmù dơkiăt mờ jê.

Sơm kal ke bồ tơngoh: Ală bơta tàm prìt geh vitamin B uă. Mờ do là tơngu me tòm tu\ he sa prìt geh lơh niam tàm bồ tơngoh. Jăt jơnau kơlôi sơnơng bơh ală cau jăk chài gah broă do đơs là: 1 tàm ală bơta lơh lơmă ir mhar là tài bồ tơngoh gơtìp kal ke, ală cau jòi tus mờ ală bơta phan sa [uơn lơmă bè socola, kèo bal mờ phan sa chàng neh lơh lài. Mơya, ală bơta phan sa do ờ geh cồng nha tàm broă tơmù kal ke bè kơ\p kờ`, tài phan sa do geh uă sơdàng uă, tàm tu\ he pal sền gròi khà sơdàng tàm mhàm mờ broă sa ală phan geh uă carbonhydrate.

Pơndrờm mờ ală plai chi ndai: Pơndrờm mờ ală plai chi ndai, khà bơkah tàm prìt uă rơlao mờ ală bơta plai chi ndai, bè protein tàm prìt uă rơlao 4 dơ\ mờ plai táo, khà carbonhydrate uă rơlao 2 dơ\, mờ khà phopho uă rơlao 3 dơ\. Bơdìh hơ\ tai, khà ală vitamin A, sắt tàm prìt gam uă rơlao 5 dơ\ mờ ală bơta plai chi ndai bè táo, lê, pơ-ò…tàm tu\ hơ\, khà khoàng chất, kali kung uă rơlao mờt 2 dơ\.

        Cau cih mờ yal tơng^t Ndong Brawl