VOV4.K’ho- Lơgar he geh 53 jơi bơtiàn dùl êt nă cau, ơm kis tàm bơrlŭ bal, tơrgùm uă tàm ală tiah kơh bơnơm, ngan là tàm tiah đah tô măt tơngai mŭt dà lơgar, Tây Nguyên mờ tiah ring đah jum dà lơgả. Tơl jơi bơtiàn geh rài kis niam chài krơi is, lơh gơs bơta li la, rơ̆ ru bơh rài niam chài lơgar Việt Nam dê. Đảng, Dà lơgar Việt sền dờng màng ngan gùng dà broă lơh dong kờl jơi bơtiàn, gàr niam gơnoar ndrờm bal đah ală jơi bơtiàn, sền hơ̆ là dùl tàm ală jơnau lơh nền tus bơta bơtàu tơnguh kơ̆ kơl jăp jŏ jòng bơh dà lơgar dê. Bal mờ ală jơnau cih bal bè sền gàr gơnoar kòn bơnus, gơnoar làng bol, den Adat yal yă cah rña lơh tìs glài kŭp jàm geh ală jơnau cih is bè sền gàr gơnoar bơh cau jơi bơtiàn dùl êt nă cau dê, ngan là gơnoar geh ngui dà đơs, akhar cih bơh jơi bơtiàn he dê tàm broă lơh yal yă cah rña.

 Bơta 16 Sơnoa boh lam nam 2013 cih loh: Dùl là Jơh tơl nă cau ndrờm ring bal tềng đăp kơrnoat boh lam. Bàr là Ờ geh cau lơi gơtìp tam cah ờ rờm bal tàm rài kis chính trị, broă làng bol, lơh sa, niam chài, mpồl bơtiàn. Do là cơng tàng nàng lơh jăt gơnoar ndrờm bal ai jơh ală cau in, tàm hơ̆ geh cau jơi bơtiàn dùl êt nă cau tàm jơh ală gah broă lơh. Bơta 9 Adat Yal yă cah rña lơh tìs glài kŭp jàm  nam 2015 neh lơh jăt loh làng jơnau cih bơh Sơnoa boh lam nam 2013 dê bơh jơnau cih “Yal yă cah rña lơh tìs glài kŭp jàm geh lơh jăt bơta pal jăt jơh tơl nă làng bol ndrờm ring bal tềng đăp kơrnoat boh lam, ờ tam cah is jơi bơtiàn, cau klau halà cau ùr, pin dờn, jăt yàng, cau pas halà cau rƀah, cau kuang halà cau dĭ dôn. Khăt dùl nă cau lơi lơh tìs ndrờm gơtìp lơh glài jăt kơrnoat boh lam”. Sèng b, Bơta 3 Adat Yal yă cah rña lơh tìs glài kŭp jàm nam 2015 kung cih loh: “Jơh tơl nă cau lơh tìs ndrờm ring bal tềng đăp kơrnoat boh lam, ờ gŏ tam cah cau klau halà cau ùr, jơi bơtiàn, pin dờn, jăt yàng, cau pas halà cau rƀah, cau kuang halà cau dĭ dôn”. Ală jơnau cih do neh đơs nền gơnoar ndrờm bal bơh jơh tơl nă làng bol dê, tàm hơ̆ geh làng bol jơi bơtiàn dùl êt nă cau tềng đăp kơrnoat boh lam jăt Sơnoa boh lam nam 2013. Mò Hoàng Thu Thùy, jơi bơtiàn Tày, cau lơh băo, lài do là Kuang ătbồ Cơldŭ Mpồl cau, Mpồl Niam chài, Anih Jơnau đơs Việt Nam dê đơs nền: Bơdìh mờ bơta pơhìn bơto tơngkah, lơh glài, broă lơh yal yă cah rña gam geh bơta kuơ bơto tơngkah, lơh niam wơl, rơcăng sơndră cau lơh tìs. Ală jơnau cih bơh Sơnoa boh lam dê mờ Adat Yal yă cah rña dê bè gơnoar geh ngui dà đơs, akhar cih is bơh ală jơi bơtiàn dê neh lơh geh tơl bơta ai ală mpồl lơh broă mpồl bơtiàn in mờ jơh tơl nă làng bol in jơh nùs tus bal tàm broă lơh yal yă cah rña mờ tơnguh uă bơta kuơ bơto tơngkah bơh broă lơh yal yă cah rña dê. Do ngan là jơnau sồr tờm ngan nàng gàr niam gơnoar kòn bơnus đơs bal mờ cau jơi bơtiàn dùl êt nă cau đơs is tàm dà lơgar gơnoar kơrnoat boh lam Xã hội Chủ nghĩa.

Bulah jơh ală broă lơh yal yă cah rña geh lơh mờ dà Yoan, mơya nàng sền gàr gơnoar bơh cau jơi bơtiàn dùl êt nă cau dê den jơh bal Sơnoa boh lam mờ Adat Yal yă cah rña lơh tìs glài kŭp jàm ndrờm ai gơnoar cau lơh jăt broă yal yă cah rña mờ tus bal yal yă cah rña ờ gĭt dà Yoan geh tus bal tàm ală broă lơh yal yă cah rña mờ đơs tàm dơ̆ cah rña mờ dà jơi bơtiàn he dê, bơh cau mblàng dà đơs. Ală anih lơh broă yal yă cah rña geh kơnòl gàr niam ai ală cau lơh jăt broă yal yă cah rña in (bè Mpồl duh broă cah rña) halà cau tus bal yal yă cah rña (cau gơtìp pin, cau gơtìp yă, cau gơtìp aniai, cau lơh cơng....) geh gơnoar ngui dà đơs, akhar cih bơh he dê tàm jơh ală broă lơh yal yă cah rña bè dan, sồr, lùp, đơs...mờ dà đơs mờ akhar cih mờ khi chài, kung bè gàr niam geh cau mblàng dà đơs. Tàm Bơta 226 Adat Yal yă cah rña lơh tìs glài kŭp jàm kung cih sơl: Dilah cau gơtìp yă ờ gĭt dà Yoan den tơnơ̆ tŭ sền kơrnoat lơh glài, cau mblàng dà đơs pal sền wơl ai cau gơtìp yă in iăt jơh ală jơnau cih tàm kơrnoat do mờ dà đơs mờ cau gơtìp yă in gĭt.

Lơh jăt bơta pal jăt bè dà đơs mờ akhar cih tàm broă yal yă cah rña lơh tìs glài kŭp jàm kung ngan là ală jơnau cih sền gàr gơnoar bơh cau jơi bơtiàn dùl êt nă cau dê tàm broă gàr niam bơta ndrờm bal bơh jơh tơl nă làng bol dê tềng đăp kơrnoat boh lam mờ Anih cah rña. Bi Lương An Dung, jơi bơtiàn Tày, lài do là cau bơsram dờng Đại học Luật Hà Nội, đơs: Broă nàng cau jơi bơtiàn dùl êt nă cau geh ngui dà đơs mờ akhar cih bơh jơi bơtiàn he dê tus bal tàm broă yal yă cah rña là bơta nàng khi in gơtùi đơs geh jơh ală bơta kơlôi sơnơng, bơta tò dong ai broă lơh lơh tìs bơh he dê in mơkung là bơta nàng anih lơh broă mờ cau lơh broă lơh yal yă cah rña in geh cơng tàng gĭt geh bơta geh ngan dipal bơh dơ̆ lơh tìs dê, bơh hơ̆ đòm jăt kơrnoat boh lam dùl bă dipal ngan rlau jơh tàm broă bơsong dơ̆ lơh tìs di cau, di tìs mờ di mờ kơrnoat boh lam.

Cau cih VOV4- Cau mblàng Lơ Mu K’Yến