VOV4.K’ho - Rơndăp broă lơh ntrờn ơm kis pa ơm rha làng bol ală kòn ]au [òn dờng Kon Tum, neh geh Anih duh broă làng bol ]àr Kon Tum ki\ tàm nhai 5 nam 2012. Tơnơ\ gơtìp uă kal ke, tus dơ\ sa Tềp bơhiàn Ất Mùi pa do, 72 hìu làng bol kòn ]au neh di tu\ ntrờn rê ơm tàm anih ơm pa. Sơnđờm mu\t lơh rơndăp broă lơh tồ` lah bè ờ gơtùi mu\t lơh geh tu\ đah gơnuar atbồ mờ làng bol ờ jòi geh jơnau đơs bal, den tu\ do, jơh ală broă ndrờm bè mờr geh bơsong jơh. Jơnau do ngai do, bol a` đơs bè rài kis pa bơh làng bol tiah ntrờn ơm kis pa ơm rha làng bol tàm [òn dờng Kon Tum, ]àr Kon Tum.

Ngan ngồn ntrờn rê ơm tàm hìu pa bơh lài mờ ngai sa Tềp, tus tu\ do mờr di tòm 1 nhai, mơya bi A Thuy, neh quèng mờ rài kis tàm Tiah ntrờn ơm kis pa ntum Hoà Bình, [òn dờng Kon Tum, ]àr Kon Tum. Hìu bơnhă geh 6 nă cau bơh bi dê lài do kis bal mờ mè bèp, tu\ do geh hìu is, geh anih ơm is nàng ùr bơklau mờ oh kòn ơm kis, ngkời hìu gam geh tai sươn ơnàng ngan là jơnau mờ lài do bi kơ\p kờn sùm. Bi A Thuy, đơs: “Lài do ơm kis bal mờ ồng mò, ù ơm kung ờ geh sơl, tus ơm tàm do geh Dà lơgar lơh hìu ơm, geh tờm kau su, là neh chờ hờp ngan, mờ geh gùng lòt niam tai”.

Ai gơ wèt mờ hìu bơnhă bi ùr Y Cúc rê ơm tàm hìu pa tàm tiah ntrờn ơm kis pa ntum Hoà Bình, [òn dờng Kon Tum ndrờm bal mờ jơnau hơ\ là bơh tu\ do, hìu bơnhă bi ngan ngồn tơn jơh ală ngai nhai ơm kis hăt hal ngan ơm yòng tàm hìu mè bèp dê. Bi ùr Y Cúc, pà git: “Đah ne kal ke, hăt hal ngan mờ ờ geh hìu ơm, lòt tus đah do geh dà lơgar pà ai hìu ơm gơlơh niam ngan mờ chờ hờp ngan”.

Rơndăp broă lơh ntrờn ơm kis pa ơm rha làng bol ală kòn cau tàm [òn dờng Kon Tum, neh geh Anih duh broă làng bol ]àr Kon Tum ki\ tàm nhai 5 nam 2012, Tiah ntrờn ơm kis pa ơm rha làng bol geh jơh ală bă ù là rlau 240 lồ di ù tiah ntum Hoà Bình dê. Do là tiah ntrờn ơm kis pa lời ai ală làng bol kòn cau kal ke bơh 2 sơnah [òn tàm dơlam [òn dờng dê, là sơnah [òn Quang Trung mờ Thống Nhất. Ală hìu làng bol rê ntrờn ơm kis pa tàm do là ală hìu làng bol kòn cau tàm 4 [òn, là: Kon H’ra Chốt, Kon Tum Ka nâm, Plei Tơngia, Plei Dôn, di sơnah [òn Quang Trung mờ Thống Nhất, do jơh ală là ală hìu kal ke bè ù ơm, ù lơh sa. Tus anih ơm pa tơl hìu geh pà dùl nơm hìu ơnàng 30 thơk vuông, geh hìu jă brê tơn, geh dà tơrlung ngui sa, geh pà dùl lồ ù lơh sa, geh dong kờl tam tờm kau su, phơng sih mờ pe nhai phan sa.

Tu\ rơndăp broă lơh pa mu\t lơh neh gơtìp bơta kal ke tàm hơ\, bơta ai ù lơh broă là bòl glar kal ke ngan rlau jơh. Uă làng bol lài do ai sơgràm ù tàm tiah mu\t lơh rơndăp broă lơh dê neh jơh nùs dră wơl krà` cê ngan, lơh aniai uă ngan tus tơngai pơrgon mu\t lơh rơndăp broă lơh. Ồng Hồ Văn Đà Kuang jăt jơng atbồ Anih duh broă làng bol [òn dờng Kon Tum, pà gi\t: “Tềng đăp bơta hơ\, Anih duh broă làng bol [òn dờng bơh bơta đơng lam bơh mpồl đơng lam Đảng [òn dờng dê, bol a` neh pơ gồp bal mờ gah tề lam dà lơgar Việt Nam, [òn dờng kung bè gah sơnah lơh broă mờ mpồl ]au tàm tiah do, mu\t lơh tìp măt cribơyai, mblàng yal, lam sồr làng bol bè bơta lơh jăt kơrnoăt boh lam bè ù tiah mờ jơnau kờ` bơh rơndăp broă lơh ơm rơha làng bol nàng làng bol tàm [òn lơgar gam lơh sa tàm ù tiah [òn lơgar do in gi\t. Tàm ală tu\ tìp măt cribơyai, bol a` sền go\ geh uă ngan jơnau đơs tă pơgồp bơh làng bol dê ờ ndrờm bal, tàm hơ\, bol a` sền go\ mpờl go\ 2 bơta. Dơ\ dùl là lời làng bol ai sơgràm is ù, tài bơh [òn lơgar tàm ală tu\ ai apah ù ờ geh sền sơ wì gròi sền lời mpồl cau geh gơnuar ngui ù ờ geh cồng nha, lơh geh bơta rơhơn dơh làng bol in tus ai sơgràm mờ tam is chi tam. Dơ\ 2 là bol a` sền go\ jơnau đơs tă pơgồp bơh làng bol dê bè bơta kal ke bè ù lơh sa, den tàng ]au mu\t tàm do mờ jơnau kờ` kung là nàng kơ\ kơl jăp lơh sa, tơn jơh jơgloh tơrmù rbah, mờ tơnguh jơnhoa priă jền lơh geh”.

Tơnơ\ tu\ bơsong bơta kal ke tơn bè ù tiah lơh broă, Anih duh broă làng bol [òn dờng Kon Tum neh mu\t lơh tơn broă lơh hìu ơm, tơnơ\ rlau 4 nhai lam lơh, 72 nơm hìu neh geh lơh gơs niam mờ priă lơh hìu là 60 tơlak dùl nơm, bal mờ hơ\ tai ală gùng che đèng, ală gùng brong pơrdô dà kung geh bơcri priă lơh sơl. Làng bol neh iang nùs ntrờn tus tiah ơm pa nàng ơm, mờ rài kis pa neh sơnđờm, mơya bal mờ hơ\ là jơnau kơlôi rơcăng bè broă lơh broă sa, bè priă jền lơh geh pah ngai. Ồng Nguyễn Hải Quang kuang atbồ Anih duh broă làng bol ntum Hoà Bình, [òn dờng Kon Tum, kơlôi rcăng ngan, đơs: “Dờp 72 hìu rê tàm do, bol a` kung gam geh bơta kơlôi rcăng ngan, bơh sơnrờp ờ hềt geh phan bơna nàng kơlôi tus tơngai tơ nơ\ do, tu\ do neh tam geh 1 lồ kau su sơl, mơpya 7, 8 nam tơ nơ\, hơ\ sồng geh priă jền den tàm tơngai hơ\, mbơh ai phan lơi nàng làng bol in kis. Gơnuar atbồ [òn lơgar kơlôi rcăng ngan, ală mpồl ]au tơrgùm tàm tiah do, tam pà tơl mpồl ]au dờp kơnòl nđờ hìu nàng dong kờl làng bol, bơto pơlam làng bol bè broă lơh sa, tam ală tờm chi tam lơyah ngai nàng ròng chi tam jo\ ngai. Mơkung dong làng bol ]àn priă nàng làng bol ròng kơnrồ, mơkung blơi sơntìl nàng lơh sa di tơngai kàl”.

Bơh dì rài kis ờ geh ù ơm, ù lơh sa, tus tu\ do 72 hìu làng bol kòn ]au r[ah bal mờ rlau 300 nă cau neh geh anih ơm pa mờ tơl ngan ală bơta nàng kơ\ kơl jăp rài kis. Jơnau kờ` bơh rơndăp broă lơh dê gam ngai sơlơ geh mu\t lơh ngan ngồn, ơdu\ bơsram mờr geh lơh gơs, hìu bơyai tơr`a [òn kung geh lơh sơl, [òn ntrờ` ơm kis pa bơh tu\ do kung bè gi\t nđờ [òn ndai geh kơ\ kơljăp mờ bơtàu tơnguh.

                                                                 }au mblàng Lơ Mu K’ Yến