VOV4.K’ho – Tây Nguyên neh mut tàm nhai mìu, jơnau kờ` bè sơntìl ală bơta chi tam jo\ tơngai, chi sa plai jo\ sơnam gơguh uă. Broă git loh rlau tai bè broă lơh gơlik geh ală bơta sơntìl chi tam do nàng sac rwah anih blơi dipal là kuơ màng ngan. Ală tơngume do geh ai bơh Kơrnuat sồ 18 tơlik nam 2012 bơh Gah lơh broă sa mờ bơtàu tơnguh [òn lơgar dà lơgar, cih bè atbồ lơh gơlik, kă bro sơntìl chi tam jo\ tơngai mờ chi sa plai jo\ sơnam mờ broă lơh bơkiar ntê:

         Jat kơrnuat sồ 18, dùl anih lơh gơlik sơntìl chi tam jo\ sơnam geh tơl ală bơta pal geh, den lài ngan pal geh tờm chi sơnrờp mờ suơn chi sơnrờp, jat bơta git wă làng bol dê là chi tờm mờ suơn tờm. Tờm chi sơnrờp pal là “ tờm chi geh cồng nha tơnhàu, bơta niam uă mờ kơ\ kơljap, bơta pràn sơndră pal niam rlau mờ ală tờm chi ndai tàm mpồl ală tờm chi dùl sơntìl bal ( sơntìl [òn lơgar, sơntìl pa sac rwah lơh gơlik, sơntìl blơi tàm dà lơgar)” geh anih lơh broă geh gơnoar sac rwah mờ dờp nàng lơh phan bơkiar sơntìl. Ai “ Suơn chi sơnrờp”, là suơn chi geh ờng mờ gar bơh tờm chi sơnrờp; geh anih lơh broă geh gơnoar sền gròi mờ dờp nàng lơh phan bơkiar gơs sơntìl.”

Nàng geh suơn chi sơnrờp geh khà tơl, di mờ jơnau geh sồr, mpồl bal, cau dùl nă să geh jơnau kờ` den pơyua dùl pang sră nggal tơn halà pơyua jat bưu điện tus hờ Gah lơh broă sa mờ bơtàu tơnguh [òn lơgar càr, [òn dờng, tiah geh suơn chi tờm bơh sơnrờp, sră nggal geh: Sră dan dờp, ală sră nggal geh gơrềng geh sră wac sềr ù tiah suơn chi, jơnau yal bè suơn chi tờm bơh sơnrờp.

Jơnau yal bè suơn chi tờm bơh sơnrờp pal geh ală tơngume: Anih lơh gơlik; tu\ tơngai; phan nàng tam; yal tơngit bè bơta dờng pràn, cồng nha tơnhàu, bơta niam, bơta pràn jai sơndră mờ ală ờ niam bè kòp tu sa aniai, trồ prang soat dà, ngơr bam, trồ mrềt, trồ duh.

Tơnơ\ mờ tu\ geh mpồl lơh broă ờs mờng bơh Gah lơh broă sa mờ bơtàu tơnguh [òn lơgar càr, [òn dờng sền sơwì, den gah do geh bơyai lơh sền gròi suơn chi tờm bơh sơnrờp. Mpồl sền gròi geh bơh 3 tus 5 nă cau, tàm hơ\ geh ala mat Gah lơh broă sa mơờbơtàu tơnguh [òn lơgar càr, [òn dờng, cau jak chài tàm gah chi tam cih mat sền gròi.

Bè rơndap broă sền gròi:

Mpồl sền gròi geh sền sră nggal, sền suơn tờm chi cih mat jat khà tơl dà lơgar halà khà tơl sac rwah tờm chi bơh sơnrờp, tơnơ\ hơ\ lơh sră sền sơwì, sồr dờp halà ờ dờp pơyua tus Gah lơh broă sa mờ bơtàu tơnguh càr, [òn dờng in.

Jat bè sră sền sơwì bơh Mpồl sac rwah tờm chi sơnrờp mờ mpồl sền gròi suơn chi tờm sơnrờp, kuang atbồ Gah lơh broă sa mờ bơtàu tơnguh [òn lơgar càr, [òn dờng geh sền sơwì, tơlik kơrnuat lơh sră dờp tờm chi sơnrờp halà suơn chi tờm sơnrờp. Geh sră do, mpồl bal, cau dùl nă să geh tơl bơta nàng lơh gơlik sơntìl chi tam jat sră ai gơnoar neh geh lơh.

Mpồl bal, cau dùl nă să lơh gơlik sơntìl chi tam jo\ tơngai, chi sa plai jo\ sơnam mờ jơnau kờ` kă bro pal gàr niam ală bơta bè lơh gơlik, kă bro jat jơnau cih adat boh lam mờ ală jơnau sồr atbồ bơta niam tờm sơntìl bè tơnơ\ do:

a) Geh suơn ờng ê\t ngan pal geh ală bơta: Khà ơnàng ală bă tiah ờng gar, bơkiar tờm, ơn tàm kơldung, ờng sơntìl mờ bơto pơlam tờm sơntìl dipal mờ khà tờm sơntìl lơh gơlik; rơcang lài bè dà [ồm, tam cah ală tờm geh bơtờp kòp.

b) Ờng sơntìl bơh sơntìl geh dờp;

c) Geh broă lơh ờng sơntìl;

d) Geh halà ơpah cau sền gròi sơntìl chi tam jo\ tơngai, chi sa plai jo\ sơnam;

đ) Mut lơh cih mat sơnđan, yal khà tơl mut ngui tus mờ sơntìl chi tam tơlik tac jat jơnau cih.

Tờm sơntìl tơnơ\ mờ tu\ ờng gơlik, kờ` tac tàm drà kă bro, pal geh cih mat sơnđan jat jơnau sồr. Ală anih ờ lơh gơlik sơntìl mờ mìng tac sơntìl, den sơntìl tac kung pal geh mat sơnđan, tàm hơ\ cih loh bơta chi tam mờ anih lơh gơlik.

                                                                                             Cau mblàng K’ Duẩn.