VOV4.K’ho - Bơh nam 2010 tus tu\ do, tàm Dak Nông neh geh 205 rơndăp broă lơh geh lơh sră ai bơcri priă lơh. Mìng is tàm nam 2014 pa do, càr neh lơh sră ai bơcri priă lơh ai 40 rơndăp broă lơh in, mờ kờp jơh priă bơcri lơh là rlau 31 rbô tơmàn. Mơya, tài bơh broă lơh hòi jà bơcri priă ờ hềt lơh niam mờ broă mu\t lơh ală sră nggal bè lơh sră dờp sền, jàu ù, ai ù lơh broă…; broă mu\t lơh ală gùng dà broă lơh dong kờl ai cau bơcri priă in kung gam uă kal ke ir, den tàng ală cồng nha lơh geh tàm broă gơhòi bơcri priă tàm Dak Nông ờ hềt geh uă.

Lồi nam 2013, Mpồl lơh sa dờng lơh sa mờ măy mok lơh dơm chi Trường Thành jun tus Anih duh broă làng bol càr Dak Nông in rơndăp broă lơh ròng kơnrồ dà toh mờ lơh hìu măy lơh dà toh mờ kờp jơh priă bơcri là mờr 500 tơlak dolar Mỹ. Rơndăp broă lơh geh ù tiah ơnàng pơgăp 2 rbô lồ, rcang ròng 127 rbô nơm kơnrồ dà toh, lơh geh broă lơh ai pơgăp 5 rbô nă cau lơh broă in. Mơya, tus tu\ do, rơndăp broă lơh do pa geh ai sră bơcri priă lơh mờ bă ù ơnàng ờ hềt tus 500 lồ. Ồng Võ Trường Thành kuang atbồ dờng Mpồl lơh sa dờng lơh sa mờ măy mok lơh dơm chi Trường Thành, pà gi\t: Ală tu\ sền wơl mờ ki\ rơndăp broă lơh kung gam uă ir sră nggal kal ke mờ roh uă ngan tu\ jiơ, broă jăt ngui ală bơta dong kờl bè apah ù, priă pal tă ờs mờng ờ hềt geh lơh jăt di bè Kơrnoat sồ 210 bơh Gơnoar atbồ lơgar dê. “Mpồl lơh sa kă bro ờ geh bơta kơ\p kơnờm tàm càr geh bơta dong kờl dờng màng lơi bơdìh mờ ală gùng dà broă lơh kơrnoat boh lam dê ai. Mpồl lơh sa kă bro đơs là ală bơta Dà lơgar neh ai den mìng kờ` pal mu\t lơh niam là di, pơnyơu bè Kơrnoat sồ 210 bơh Gơnoar atbồ lơgar dê ki\ rlau 1 nam do, ală tiah ndai neh geh ală rơndăp broă lơh dờng màng bè hơ\, mơya càr do ờ hềt geh bơta lơi geh ai sră lơh mờ bơta dong kờl bơh kơrnoat sồ 210 dê. Bol a` kơ\p kờ` jăt ngui mờ ờ go\ di là dan tai dùl kơrnoat dờng màng lơi ờ. Mờ kung dan đơs tai là pơnyơu bè dilah sră nggal geh 2 bơta nàng gi\t den pal gi\t wa\ bơta geh bơta [ươn ai mpồl lơh sa kă bro in, ai dilah gi\t wa\ jăt bơta ờ kuơ ai mpồl lơh sa kă bro in den uă tu\ là lơh roh uă ngan tu\ tơngai bơh mpồl lơh sa kă bro dê”.

Jăt jơnau đơs bơh uă mpồl lơh sa kă bro dê, Dak Nông neh geh ală broă lơh ngan ngan ngồn tàm tu\ mu\t lơh ală gùng dà broă lơh bè gơhòi bơcri priă. Ală gùng dà broă lơh bè lơh tam gơl pa sră nggal, gơhòi bơcri priă…geh cih tàm ală kơrnoat bơh Mpồl đơng lam Đảng càr, Mpồl duh broă ala mat làng bol mờ Anih duh broă làng bol càr dê. Mơya, broă jăt ngui nàng mu\t lơh tàm ală gah, sơnah lơh broă geh gơnoar den gơlơh wơl kwi kwơ mờ tàm tuh kơnòl, lơh kal ke tus mpồl lơh sa kă bro in. Ồng Nguyễn Đức Vượng kuang atbồ Mpồl lơh sa kă bro is dùl nă să Phú Gia Phát ([òn dờng Hồ Chí Minh) là mpồl lơh sa kă bro bơcri priă lơh rơndăp broă lơh tiah nhơl chờ, lơh niam wơl sồ siă tuh bơdìh mờ lơh broă sa sươn sre mờ măy mok jak chài pa tàm kơnhoàl Krông Nô, càr Dak Nông, đơs là: Tơl nă kuang bàng, cau lơh broă tàm ală gah sơnah lơh broă geh gơrềng kờ` pal tơnguh jơnhoa nùs nhơm geh kơnòl den broă lơh tam gơl pa hơ\ sồng geh lơh dùl ròt bal mờ geh cồng nha. “Mơya jơnau là kuang bàng ờ hềt geh bơta jơh nùs mờ broă lơh. Ai tàm bơta lơh sră nggal nàng gơhòi bơcri priă tus mờ cau bơcri priă, sùm den tàm 3 tus 6 nhai sơnrờp là jơh nùs ngan bơcri priă. Tơnơ\ 6 nhai lơh sră nggal mờ gơtìp kal ke den là sơnđờm ờ gơdan lơh tai mờ ờ go\ kờ` tai bơcri, den tàng dilah geh bơcri den bơta lơh geh cồng nha kung ờ geh uă sơl”.

Dùl bơta kal ke ndai bơh mpồl lơh sa kă bro dê là ală sră nggal dan càn priă. Jat ồng Nguyễn Văn Hùng kuang atbồ Mpồl lơh sa kă bro is dùl nă să kă bro mờ bơ\t bơtàu Yên Định tàm [òn drà Gia Nghĩa, càr Dak Nông, den đơs bè do: mpồl lơh sa kă bro neh lơh broă wơl, sơrlèt gan tu\ tơngai kal ke, tu\ do gam kờ` ngan bơta dong kờl bơh đah anih priă jền dê nàng lơh sa bơtàu tơnguh mhar. Bơta kơ` jơ\ kơ` ju\t ir bè priă cồng neh geh tơn jơh tu\ ală anih priă jền ndrờm dùl ròt tơrmù priă cồng mìng gam bơh 7-8% dùl nam tus mờ broă ai càn priă ờ jo\ tơngai. Bulah bè hơ\, kung gam sơl uă bơta kal ke tu\ anih priă jền ờ hềt jơh nùs dong kờl bal mpồl lơh sa kă bro. “Pơnyơu bè rơndăp broă lơh bơh bol a` dê neh geh kơrnoat jàu priă tus anih prăp priă in den anih priă jền kung kờ` pal dong kờl, geh broă lơh ai bol a` in càn priă mờ ờ duh kờ` pal geh tam gơl mờ phan bơna, bơsong broă jòi cau lơh rơndăp broă lơh, dờp sền gàr sră pơrgon mờ jơh ală bơnah. Den tàng bơta hơ\ a` mìng kơ\p kờ` lơh bè lơi đah anih priă jền mờ gơnoar atbồ geh gùng dà broă lơh tă bơsong kal ke ai ală mpồl lơh sa kă bro in, ngan là mpồl lơh sa kă bro bol a` dê neh sơrlèt gan tu\ tơngai du\t ndơl bơh tơnơ\ tu\ tơngai kal ke do dê den tàng pal lơh geh bơta dong kờl nàng ai bol a` in lơh sa bơtàu tơnguh rlau tai”.

Nàng bơsong ală bơta kal ke do, Dak Nông neh bơyai lơh uă dơ\ tìp mat cribơyai đah anih priă jền, gah sơnah lơh broă geh gơnoar tàm càr mờ mpồl lơh sa kă bro mơya kung gam ờ hềt jòi geh sơl jơnau đơs bal, uă ngan là bè broă ai càn priă mờ ờ duh kờ` pal geh tam gơl mờ phan bơna. Ồng Nguyễn Hồ Hữu kuang jat jơng atbồ anih priă jền dà lơgar càr Dak Nông dê yal bè bơta kơlôi rcang tu\ uă mpồl lơh sa kă bro ờ geh càn ală bơnah priă dong kờl priă cồng bè do: “Pal đơs là, bol a` gam geh jơnau lùp: Bơh tài mờ tu\ do, priă cồng gơmù lơyah ngan rlau jơh bơh lài tus tu\ do, mơya mpồl lơh sa kă bro kung gam ờ geh càn bal priă jền do taih? Den tàng bè hơ\ là ală anih priă jền dà lơgar pal lơh broă mờ ală anih priă jền kă bro, bol a` kờ` ai ală mpồl lơh sa kă bro in kung bè anih priă jền in tam tìp mờ cribơyai bal tơn nàng lơh geh jơnau đơs bal nàng lơh bè lơi anih priă jền ai mpồl lơh sa kă bro in càn geh priă nàng chul chồl bơtàu tơnguh tai lơh sa kă bro, rề ơnàng broă lơh sa kung bè tơnguh jơnhoa bơta pràn tam pơrlòng”.

Rơndăp broă lơh dờng màng gơhòi bơcri priă bơh càr Dak Nông dê tơngai bơh nam 2013 tus tu\ do mờ wèt tus nam 2020 neh geh ai mờ uă broă lơh, bè: Sơlơ tìp mat cribơyai broă tai mờ mpồl lơh sa kă bro; lơh pràn lơh tam gơl pa lơh sră nggal; rcang lài lơh sră cih măt broă lơh hòi jà bơcri priă…Mơya, jơnau mờ ală cau bơcri priă kờ` ngan rlau jơh hơ\ là ală anih lơh broă să tờm lơh broă pal mu\t lơh jăt di gùng dà broă lơh mờ jơnau pal jăt bơh kơrnoat boh lam dê bè broă lơh do.