VOV4.K’ho- 3 bơta tam gơl kuơmàng tàm jơnau rơcang cih jơnau yal tơn jơh lam lơh broă rơndap lơh bơtàu tơnguh lơh sa mpồl bơtìan 10 nam, bơh nam 2011 tus nam 2020, bơt bơtàu broă rơndap lơh bơtàu tơnguh lơh sa mpồl bơtìan 10 nam bơh nam 2021 tus nam 2030 là: lơh sir thể chế drà kă bro ring bal, tam gơl pa; bơtàu tơnguh mhar mpồl cau lơh broă, ngan là mpồl cau lơh broă geh bơta niam ua\ mờ bơt bơtàu phan bơna ring bal jat gùng dà tam gơl pa. Kềng bơdìh pơrjum Quốc hội, ală kuang bàng đơs là, 3 bơta tam gơl pa neh đơs ală tơngume tờm tàm 10 nam tus.

Bơnah dut ndơl bơh jơnau rơcang cih jơnau yal tơn jơh lam lơh broă rơndap lơh bơtàu tơnguh lơh sa mpồl bơtìan 10 nam bơh nam 2011 tus nam 2020 đal git 3 bơta tam gơl kuơmàng. Jat ală kuang bàng Quốc hội đơs, 3 bơta tam gơl kuơmàng bè: thể chế, cau lơh broă mờ rơndap tap sèng phan bơna là ală bơta tam gơl kuơmàng cèng bơta jo\ jòng, dờng màng tàm tơl tu\ tơngai mùl màl.

Ồng Bùi Văn Cường, Mpồl kuang bàng càr Dak Lak đơs là: “3 bơta tam gơl pa geh sền sơ wì nền nòn mờ jơh 3 bơta tam gơl ndrờm kuơmàng lơm. Tam gơl bè cau lơh broă, tam gơl bè phan bưna, tam gơl bè thể chế. Jơh 3 bơta do ndrờm kuơmàng lơm. Tam gơl pa bè cau lơh broă, phan bơna, thể chế. Thể chế kờ` lơh broă atbồ dà lơgar, mpồl bơtìan gơ in niam rlau. Bơta cau lơh broă nàng kờ` cồng nha lơh broă jơnhua rlau mờ chồl pràn gơguh lơh sa mờ tam gơl pa bè phan bơna, ngan là phan bơna gùng lòt nàng lơh gơlik bơta niam mờ lơh gơlik bơta pơn jờng ai bơtàu tơnguh in”.

Tam gơl pa bè thể chế geh đal git là kuơmàng ngan rlau jơh tàm 3 bơta tam gơl kuơmàng, jo\ jòng. Tam gơl pa bè thể chế nàng lơh bè lơi gơtùi gơ hòi gơ jà mờ ngui niam ngan rlau jơh ală bơta pràn. Tam gơl pa bè thể chế nàng gơtùi bơsong niam broă tam pà kấp, tam pà gơ noar broă, sền gròi nền nòn gơ noar broă. Tam gơl pa bè thể chế nàng pơn jat tai lơh gơlik anih lơh sa, kă bro niam, sàng goh.

Ồng Đỗ Văn Sinh, Mpồl kuang bàng càr Quảng Trị tă pơgồp jơnau đơs: “Bol he pal kờp sền wơl jơh ală adat boh lam nàng gơtùi lơh jat nùs nhơm bơh lơh sa drà kă bro dê. Lơh sa drà kă bro bơh drà kă bro pơlam den tàng Adat pal lơh jat. Dơ\ 2 là pal ngan ngồn loh làng nàng lơh gơlik bơta niam ngui ală bơta pràn. Lơh adat boh lam ală Bộ, gah broă lơh kung gam kờ` tơrgùm ală gơ noar mờ đơs ngan là pal sang te\ nàng lơh gơlik cơ chế niam ai drà kă bro in tam pà”.

Jat ală kuang bàng đơs, tam gơl pa bè cau lơh broă, dơ\ do jơnau rơcang cih jơnau yal tơn jơh lam lơh broă broă rơndap lơh bơtàu tơnguh lơh sa mpồl bơtìan 10 nam, đơs nền mpồl cau lơh broă geh bơta niam ua\, sền gròi lài tus kuang đơng lam bồ, atbồ tàm ală gah broă lơh kuơmàng. Cau lơh broă geh bơta niam ua\ gơ jat bal mờ tơnguh cồng nha bơ to bơsram, chồl pràn ngui tàm jàu khoa học công nghệ mờ bơt bơtàu, bơtàu tơnguh niam chài; tơnguh bơta kuơ niam chài, bơta pràn kòn bơnus Việt Nam dê.

Ồng Lê Thanh Vân, gơ wèt mpồl kuang bàng càr Cà Mau mblàng lơh loh: “Bol he tu\ do ờ hềt sền gròi tus broă tam pà khà kuang bàng jat tơl gah broă lơh, nàng rơndap tap sèng gơ in dipal mờ pràn jak lơh broă. Cau lơh broă geh bơta niam ua\ geh gơ tha kuơmàng ngan bè do: Bơh mpồl cau lơh broă geh bơta niam ua\ là ală cau tờm bơceh gơs ală broă lơh, di gùng di dà, di mờ adat boh lam, di mờ bơta tam gơl pa tu\ tơngai dê. Bơh ală mpồl cau do kung là bơta pràn nàng cih gơs ală kơrnuat pal jat bơh ală adat boh lam dê nàng lam lơh jat, Khi là ală cau lam lơh jat niam ngan rlau jơh, hơ\ là bơta niam cau lơh broă dê. A` kờ` đơs hơ\ là broă rơ wah Ban chấp hành Đảng dà lơgar ngan ngồn là bồ tơngoh jak, ngac ngar, ngan ngồn là niam chài bơh jơi bơtìan dê den hơ\ sồng gơtùi lam dà lơgar bơtàu tơnguh”.

Bè tam gơl pa phan bơna, dơ\ do, jơnau rơcang cih jơnau yal tơn jơh lam lơh broă rơndap lơh bơtàu tơnguh lơh sa mpồl bơtìan đơs nền ờ ua\ broă lơh dà lơgar, kuơmàng là bè gùng lòt, sơndră mờ tam gơl trồ tiah mơya pal bơtàu tơnguh lài phan bơna số nàng lơh jat broă tam gơl số dà lơgar, hời rơ hời bơt bơtàu rài lơh sa số mờ mpồl bơtìan số.

Jat ồng Bùi Thanh Tùng, Mpồl kuang bàng [òn dờng Hải Phòng đơs, pal tơrgùm tam gơl pa bè bơt bơtàu phan bơta ring bal jat gùng dà tam gơl pa, tơrgùm bơtàu tơnguh phan bơna kuơmàng: “Tă pria\ bơt bơtàu phan bơna kuơmàng ai rài lơh sa in. Tài tàm jơh ală gah bơtàu tơnguh lơh sa mpồl bơtìan, dilah bol he ờ geh phan bơna ring bal den digơlan lơh gơbàn kal ke ai bơta tơrbo\ bal, kă bro mờ lơh gơlik bơta niam ai ală gah lơh sa, mpồl bơtìan in bơtàu tơnguh. Bè hơ\ den tàng bơta tam gơl pa mờ bol he pal sền gròi hơ\ là bol he pal pơn jat tai sền gròi bơcri pria\ dùl bă ring bal phan bơna gơ rềng tus gah lơh sa mpồl bơtìan”.

Lơh jat 3 bơta tam gơl pa kuơmàng mờ jo\ jòng là dùl tàm ală kơ nòl broă tờm tàm tơngai lơh broă pơrjum dờng sơ\ 13 bơh Đảng dê. Pal git loh là, broă lơh jat kơ nòl broă do gơtìp ua\ kal ke, kòl yan, gơ rềng tus ua\ gah. Bơta do ờ mìng sồr pal geh bơta ring bal ua tàm jơh mpồl lơh broă chính trị, tàm bơta đơng lam, atbồ, lam lơh jat mờ gam sồr pal geh pria\ jền, ngui tềm pềr, dipal ală bơta pràn bơh dà lơgar dê.

Cau mblàng K’Duẩn