VOV4.K’ho- 5 nam lài, ală hìu làng bol kòn cau Sơdàng tàm [òn Vương, xã Đăk Nên, kơnhoàl Kon Plông, càr Kon Tum ntrờ` tus ơm kis pa hìu măy pờ tơlik ồs đèng Đăk Dring. Tàm tu\ rài kis tàm tiah ơm pa gam ờ hềt kơ\ kơl jăp den tàm [òn dơ\ dùl dơ\ gơlik geh bơta chơ\t bơh 16 nă cau dê lơh làng bol kơlôi rơcăng mờ ngòt rơngơ\t ngan. Kung tài bơh rơngòt ir, ờ dùl êt hìu làng bol neh sơrbì hìu đam tàm tiah ơm kis pa nàng jòi tus tiah ndai ơm kis.

Bơh [òn dờng Kon Tum lòt jat gùng rơndeh dờng 24 lòt pơgăp 60 kơi sồ rê hờ đah tô mat tơngai lik den tus tàm tiah tờm kơnhoàl Kon Plông. Bơh tàm do nàng lòt tus geh tiah ntrờ` ơm kis pa bơh làng bol [òn Vương, xã Đăk Nên dê pal lòt pơdar wơl jat gùng đah tô mat tơngai mu\t jat gùng càr lòt gùng jòng 60 kơi sồ tai.

Bơta rơngòt gơlơh gơ rơm să ngan là bơta sền go\ bơh sơnrờp tu\ tus tàm tiah ntrờ` ơm kis pa bơh làng bol [òn Vương dê. Bơta do digơlan sơnđờm gơlik geh bơh broă tàm [òn geh uă ngan bơtô [ồc gơtìp lời sơrbì nhơ\t chi che hòn lềng klăp klê ngan. Bi A Bảy là làng bol [òn Vương pà gi\t, broă làng bol sơrbì hìu đam ntrờ` tus tiah ndai ơm kis là tài bơh ală nam pa do [òn geh uă ir cau chơ\t:

Tài bơh chơ\t uă ir ngan. Ngai do chơ\t, ngai hìng chơ\t den tàng làng bol khi rơngòt. Khi rơngòt den khi hơ\ sồng ntrờ` tus ơm tàm tiah Xô Luông tềng hơđang ne nè. Khi đơs là rềp bơtô [ồc cà, tiah tơ\p [ồc rềp ir khi rơngòt. Bơhiàn bơh [òn lơgar dê tàm do là bè hơ\.

Kờp tus lồi nam 2018, tơnơ\ 5 nam ntrờ` tus tiah ơm kis pa kờp jơh ală geh 16 nă làng bol [òn Vương chơ\t. Cau kra, sơnam dờng să jan ờ pràn lòt jat mò pàng neh ờ bài jàng lah, jơnau là uă ngan cau chơ\t tàm [òn gam tàm sơnam nggùl să kờp bal bơh 30 tus 45 sơnam.

Bơdìh mờ ală cau kra să jan ờ sô, geh tus 5 nă cau yồng ngko mờ sa nha ngón nàng tơn chơ\t is să tờm. Hơ\ sồng gam geh sơl jơnau pơ ùr lơh bơklau tus chơ\t tơn, trồ mang lòt is dùl nă să tus tàm croh dà nàng tơn chơ\t is să tờm. Tềng đap ală bơta chơ\t geh đơs là ờ bè ờs, làng bol [òn Vương kơlôi rơcang ngan mờ gơlơh rơngòt ngan.

Bí thư Chi bộ mơkung là kuang atbồ [òn Vương, là ồng Đinh Quang Vem pà gi\t, bơh 35 hìu làng bol bơh sơnrờp, tu\ do tàm [òn mìng gam wơl 15 hìu lơm gam ơm wơl, gam wơl là gơtìp lời sơrbì jơh:

Ală hìu khi tơrgùm jơh wơl ơm rềp bal mờ gơ\p nàng [ươn sền gròi dong kờl bal. Dơ\ bàr là uă hìu bơnhă tài bơh chơ\t jơh là ờ gam tai cau lơi ơm. Dơ\ pe là geh cau yồng ngko den tàng khi dô lòt te\ ờ ơm tàm hìu hơ\. Dơ\ puan là uă hìu bơnhă pơnyơu bè bơklau chơ\t bau wơl mờ klau ndai là lòt tus tiah ndai ơm kis.

Tài bơh rơngòt ir mờ ală bơta chơ\t den tàng neh geh ờ dùl êt hìu làng bol [òn Vương rwah broă sơrbì [òn lòt tus tiah ndai ơm kis. Lời sơrbì wơl ală hìu đam niam hàng, kơ\ kơl jăp, mpồl 3 hìu bơnhă bơh ală bi: Đinh Văn Lá, Y Ba, Y Dứt tu\ do lơh ală hìu rơng rơyòp rơyoì tềng hơđang chàr bơnơm gơ wèt ù bơh [òn Xô Luông dê. Bi A Xôi là cau sơrbì [òn Vương lòt dô ơm tàm [òn Xô Thác tơlik nùs nhơm iang nùs ngan bè do:

Ơm tàm [òn Vương nha ngón sa. Yồng ngko khi kung yồng uă ngan sơl rơngòt ngan bờh. Ntrờ` tus hơđơm ne ơm den sền go\ là gơlơh iang nùs ngan.

Lùp kờ` gi\t bè jơnau bơh tài lơh 16 nă cau chơ\t tàm [òn Vương den go\ dùl bơta ndrờm bal ngan, hơ\ là jơh ală cau chơ\t ndrờm `ô uă ngan ơlak tơrnờm. Ală cau chơ\t tài bơh kòp tê jê să, bè A Đời, A Đeng, A Măng, Y Nham ndrờm là ală cau hàm ngan `ô ơlak tơrnờm hàm rlau mờ hùc dà. Ală cau gam pràn kơldang chơ\t kung ndrờm tài bơh `ô ơlak sơl, bè jơnau bàr nă ùr bơklau A Nam mờ Y Thuận bơ`ul `ô bal tơnơ\ hơ\ gơlik bơta tam lah den tàng gơlam tus broă Y Thuận lơh bơklau chơ\t. A Nhét bơ`ul `ô gùl mang tus tàm croh dà den tàng gơtìp chơ\t bu\ dà. Ală cau yồng ngko gơ sơ\t is să, bè Đinh Văn Rớ, A Me, Y Lan, A Mon geh cau tài muăt jrùm jơnau tàm hìu bơnhă, geh cau gơlơh kal ke tàm rài kis tàm tiah ơm pa…mơya bơta bal là kung ndrờm gơrềng mờ ơlak tơrnờm sơl.

Ồng Võ Hải Ưng, dùl nă làng bol ơm tàm do đơs bè jơnau `ô ơlak tơrnờm bơh làng bol [òn Vương dê bè do:

Rơcăng lòt chu tơdau mìr hala lòt po\ ù crài sre hala lơh bơta lơi cau kung [e\ lơm tơrnờm nàng `ô. Tu\ do, tài bơh jơnau hìu ràng tăc phan tus, hơ\ sồng kung geh sơl ală broă lơh do broă lơh ndai cau lòt jòi tus. Geh priă cau khat gơboh blơi cau `ô. Trồ tơngai bè do, lòt lơh broă rê să jan glar bòl `ô uă ir den tàng chơ\t là di gơ bờh. Uă ngan [òn Vương chơ\t dùl là să jan ờ pràn sàu sa ờ gơmu\t pơgồp bal mờ jơnau bơ`ul `ô den mbè gơtùi kis bờh.

Geh bơta hòi jà mblàng yal bơh gơnoar atbồ kung bè ală mpồl cau xã Đăk Nên dê, làng bol [òn Vương tu\ do neh iang nùs dùl bơnah lơi, ờ gam kơlôi rcăng rơngòt ir tềng đap ală bơta chơ\t bơh làng bol dê. Mơya, jơnau gơlam tus ală bơta chơ\t digơlan kung gam geh sùm sơl. Uă ngan làng bol [òn Vương kung gam hàm kờ` `ô ơlak tơrnờm sơl bulah drim, mho mang halà mang àng tơn.

Dùl nă cau ràng tăc phan tăc ơlak tàm gùng mu\t tàm [òn Vương pà gi\t, pah ngai hìu ràng tăc phan bơh bi dê geh tăc geh pơgap 20 lit ơlak ai làng bol tàm [òn in. Bơdìh mờ hìu ràng tăc phan bơh bi do dê, gùt dar [òn Vương gam geh tus tai 3 hìu ràng tăc ơlak ndai. Ơlak bal mờ ală bơta muăt jrùm kal ke tàm rài kis bơh làng bol [òn Vương dê tu\ tus tiah ntrờ` ơm kis pa, bè ờ tơl ù lơh sa, ờ geh broă lơh broă sa…gam ngềt ngơ\t ngai pah ngai lơh aniai bơta lơngăp lơngai tàm rài kis làng bol tiah do dê.

Cau mblàng Lơ Mu K’Yến