VOV4.K’ho- Bơcri priă mờr jơh 150 tơmàn đong mờ neh 10 nam do, mơya tus tu\ do, tiah ơm kis pa hìu ma\y pờ tơ lik ồs đèng Plei Krông tàm xã Đăk Long, kơnhoàl Đăk Hà, càr Kon Tum, kung gam lời gời bè ờs. Mờr nggùl khà kờp làng bol ờ mut ơm tàm tiah ơm kis pa. Ală hìu bơnhă neh mut tàm tiah ơm kis pa den rài kis kal ke tài bơh siơ\u siar tơl bơta.

Tiah ơm kis pa tàm Đăk Long geh bơt bơtàu tàm dùl dòr bơnơm lơyah, gơ ơm ndơ\p tơn tàm ù tiah gùt dar là bơnơm jơnhoa lơm. Bi  Y Mít bal mờ hìu bơnhă gam kis tàm do, tàm hìu ơm lơh mờ sơmang, kơlik hìu lơh mờ găc ờ hềt sơng dà gùt dar là g^t nđờ sèng kơphê rơnhah rơnhơ ờ geh plai. Hìu bơnhă bi Y Mít bè do neh gơ ơm tàm khà bè ờs ngan rlau jơh tàm tiah ơm kis pa tài bơh uă ngan ală hìu bơnhă gùt dar gam ờ hềt crăp mpồng, nhơ\t hòn dờng uă ngan. Bi Y Mít pà g^t, a` là dùl tàm ală hìu bơnhă gam pơ đơl ơm kis tàm do. Ală hìu bơnhă gùt dar neh sang te\ hìu đam tài bơta lơh sa mờ rài kis lơh broă sa tàm do ndrờm siơ\u siar lơm.

 Tàm do ờ geh ù lơh sre, lơh mìr den uă hìu bơnhă neh sang te\ lòt jòi tiah ndai geh ù ơ nàng nàng tam phan. Ai broă lơh ơpah den priă ơpah dùl ết rlau mờ tiah ơm yau. Dan dà lơgar ai tai ù lơh sa nàng làng bol in geh ù nàng lơh broă sa.

Bơta geh ngan 1 tiah tàm [òn ơm kis pa geh bơt bơtàu dùl bă khat dô lơh

Rơndap broă lơh rơndap ù tiah ơm kis ai làng bol tàm xã Đăk Long in, geh Mpồl atbồ ală rơndap broă lơh kơnhoàl Đăk Hà lam lơh bơh nam 2009, mờ kờp jơh priă bơcri mờr 150 tơmàn đong ai bơh kes priă mờ bơnah tơm wơl priă, dong kờl bơh Tập đoàn Ồs đèng Việt Nam dê.

Jơnau kờ` bơh rơndap broă lơh là ai 580 lồ ù lơh sa, 110 lồ ù ơm mờ lơh suơn, tơl nàng kơ\ kơl jap ai 300 hìu bơnhă in mờ 1 rơbô 500 nă cau gơ wèt tiah ntrờn làng bol tàm tiah dơ lam tơnau dơng dà hìu ma\y pờ tơlik ồs đèng Plei Krông in. Mơya, tus jơh tơngai bơh rơndap broă lơh dê nam 2015, jơnau kờ` neh geh ai neh ờ gơtùi lơh geh. UBND càr Kon Tum pal tơn jo\ tai tơngai tus nam 2018. Mơya tus tu\ do, neh jơh 2 nam, mpồl atbồ neh tă 133 tơmàn đong (ndrờm mờ rlau 89% priă lơh jơh rơndap broă lơh dê), mơya, mìng ai geh 126 hìu bơnhă làng bol in lơm. Tàm hơ\, mìng geh 60 hìu bơnhă ơm kis, 66 hìu bơnhă ndai kung gam pal lòt – rê tàm tiah ơm yau mờ tiah ơm pa, ngài tus 20 kơi sồ.

Jat ồng Kiều Đức Dân, Chủ tịch UBND xã Đăk Long đơs, tàm tiah ơm kis pa tu\ do hìu bơnhă lơi geh pà ù uă ngan rlau jơh là rlau 6 sào ù lơh sa; hìu bơnhă dùl ết mìng geh rlau 4 sào ù. Bă ù do den geh tam cah lơh 2 tiah ngài ngan, den broă lơh sa kal ke ngan. Dà ngui sa pah ngai ai làng bol tàm tiah ơm kis pa in kung là bơta kal kê uă ngan, tu\ ală hìu bơnhă pal ngui bal tơr lung dà, ală tơr lung dà mìng tơl ngui tàm kàl mìu, ai tàm kàl prang den là ờ geh dà ngui.

Ồng  Kiều Đức Dân pà g^t, bal mờ ală bơta gơ lời wơl ờ niam bè rài kis lơh broă sa, ală bơta ờ niam tàm rơndap broă lơh tiah ơm kis pa tàm xã gam gơlik geh uă bơta gơ lời wơl ờ niam bè mpồl bơtìan.

Bơta geh ngan là làng bol tàm do ờ geh ù lơh sa. Broă lơh den ờ hoan geh ngan, den khà hìu bơnhă r[ah mờ hìu bơnhă ndrờm bè r[ah pah nam ndrờm gơguh sùm. Den gam gơlik geh ală bơta rềs àr mpồl bơtìan, tài bơh ờ geh broă lơh den ơm tơr gùm bal `ô ơlak, lơh nùs nhơm kơl dìng wơl. Làng bol lòt tàm do nàng dờp ù, mơya drim lòt mho rê, den broă bơsram sră oh kòn dê là ờ gơtùi atbồ ờ. Xã bol a` dan gờ` lơh gơs rơndap broă lơh do nàng dong làng bol in kơl jap wơl rài kis.

Dùl nơm hìu ờ hềt lơh gơs- nhơ\t hòn gùt dar

Priă lơh rơndap broă lơh neh tă 90%, mơya ờ geh broă lơh lơi là neh lơh gơs. Tàm hơ\, khà kờp làng bol geh rơndap mìng geh 126 hìu bơnhă (ndrờm mờ 42% jơnau kờ`)  mờ ờ geh hìu bơnhă lơi ngan ngồn ơm kis lơh broă kơ\ kơl jap. Jơnau kờ` “ơm kis” bơh rơndap broă lơh dê gam ngài ngan, tu\ dà ngui sa pah ngai tàm do kung gam ờ tơl tàm gùl nam do, ù lơh sa mìng geh 1/3 tus 1/4 khà broă rơndap lơh dê, hìu đam bluh,sèt mờ lơh ơm ing lơm... Jat ồng Hà Tiến, Chủ tịch UBND kơnhoàl Đăk Hà đơs, nàng lơh geh ală jơnau kờ` neh ai tàm rơndap broă lơh do, ờ geh broă lơh lơi ndai là pal geh tai priă jền.

Bè đah kơnhoàl den tơngai tus do geh dan mờ càr bơcri priă lơh dùl rơndap broă lơh pa, pơn jat tai mờ rơndap broă lơh do, nàng geh priă jền, hời rơ hời geh bơsong ală bơta gam wơl do.

Rlau 10 nam lam lơh, tă rlau 133 tơmàn đong, rơndap broă lơh tiah ơm kis pa tàm xã Đăk Long, kơnhoàl Đăk Hà, càr Kon Tum kung gam ờ hềt lơh gơs broă lơi sơl. Ală hìu bơnhă tàm tiah rơndap broă lơh tiah ơm kis pa tàm xã Đăk Long kung gam pah ngai, pah  kơnhai kơ\p gơn tàm bơta siơ\u siar ală bơta, bơta ơm kis ing lơh ing gơbàn làm bă tiah.

Cau mblàng K’ Hạnh