VOV4.K’ho- Mìng tàm 3 nhai bồ nam do tàm càr Kon Tum neh geh 4 nă cau gơtìp bơtờp kòp tơnơ\ hơ\ gơtìp chơ\t mờ jơnau là tài bơh gơtìp so sơnrang kăp. Jơnau pal kơlôi rơcang ngan rlau tai, là tu\ do trồ tiah gam sơnđờm mu\t tàm kàl duh, kung là kàl kòp sơnrang sùm lơh bơtờp uă.

Tàm tu\ hơ\, bơh ngai 10/4 pa do, gah lơh broă geh gơnoar càr Kon Tum sơnđờm lơh broă ci\t sơnơm rơcang sơndră kòp sơnrang so in. Mơya, bulah lơh ngan mơya jat jơnau đơs kung mìng geh pơgăp 25% kờp jơh so bơh càr dê geh ci\t sơnơm rơcang sơndră kòp.

Lồi nhai 3 pa do, làng bol [òn Klâu Ngol Zố, xã Ia Chim, [òn dờng Kon Tum gơlơh nrơ\t ndơl ngan tu\ oh A Khơ, 7 sơnam gam `o\ nhơl chờ hờp bè ờs den nisơna gơtìp kòp kơ` jơ\ ngan tơnơ\ hơ\ gơtìp chơ\t.

Cau hìu bơnhă oh A Khơ dê pà gi\t, ngai gơtìp kòp, oh geh ală bơta gơ tơngo\, bè: să ja` gơlơh lơgah lơga`, bòl tă nhơm, ngòt dà, ngòt càl, mờ gơtìp gơ rơpơ\t să tơnơ\ hơ\ gơtìp chơ\t.

Ală bác sĩ tàm Hìu sơnơm dờng càr Kon Tum pà gi\t, A Khơ ơm rềp mờ so sơnrang mơya ờ go\ geh ci\t sơnơm rơcang sơndră kòp. Tus tu\ hơ\, cau hìu bơnhă oh A Khơ den hơ\ sồng gơlơh kah wơl, lài mờ tơngai oh gơtìp chơ\t pơgăp 2 nhai, oh neh geh tu\ gơtìp so kăp mơya hìu bơnhă ờ go\ jun oh lòt ci\t sơnơm vaccine rơcang sơndră kòp sơnrang tàm hìu sơnơm.

Gơlơh wờl să ngan mơya jơnau kung neh rơlao sơl ir, bi A Thoăn, cau hìu bơnhă oh A Khơ dê đơs bè do:

 “ Kòp so sơnrang là kòp ngòt rơngơ\t ngan. Kơ\p kờ` làng bol, jơh tơl nă cau gi\t nàng rơcang sơndră kòp sơnrang. Tu\ gơtìp so sơnrang kăp, den pal mhar lòt ci\t sơnơm rơcang sơndră kòp, ờ go\ di lời ơm jo\ tàm hìu.

Sền go\ jơnau gơ tơngo\ gơlơh krơi is tàm să ja` halà gơtìp duh să, gơtìp rơpơ\t să halà gơ hòr dà diau là pal lòt kham mhar tơn mờ ờ go\ di lời jo\ ờ, lơh ờ di ngan bè hìu bơnhă a`”.

Mìng tàm 3 nhai bồ nam 2018 tàm 2 tiah bơh càr Kon Tum dê, là: Đăk Glei mờ [òn dờng phố Kon Tum geh 4 nă cau chơ\t tài bơh gơtìp so sơnrang kăp. Jơh ală cau tu\ jun tus hờ hìu sơnơm ndrờm gơ ơm bal tàm bơta kòp sơnrang pa bơtờp mờ ală bơta gơ tơngo\, bè: dơ\ dơ\ gơlơh ờ niam tàm nùs nhơm bồ tơngoh, ngòt càl, ngòt dà, să ja` gơ rơpơ\t jơh…

Tàm 4 nă cau gơtìp chơ\t geh 3 nă cau là ală oh dềt bơh 6 tus 11 sơnam gơtìp so sơnrang kăp bơh 2 tus 3 nhai lài mờ tơngai bơtờp kòp mờ jơh bal 4 nă cau gơtìp chơ\t ndrờm ờ go\ geh ci\t sơnơm vaccine rơcang sơndră kòp sơnrang tơnơ\ mờ tu\ gơtìp so sơnrang kăp.

Ồng Nguyễn Lộc Vương, Kuang atbồ Trung tâm gròi sền kòp jê càr Kon Tum pà gi\t, kòp sơnrang tàm tiah do gơguh uă nisơna mờ ngòt rơngơ\t ngan:

 “Nam do, kòp gơguh uă nisơna. Kòp sơnrang tàm ală nam lài mìng lơh chơ\t cau tàm Đăk Glei lơm. Ai tu\ do neh geh tàm [òn dờng Kon Tum. Hơ\ là virus sơnrang neh ơm kis tàm so bơh kơnhoàl Đăk Glei dê mờ tu\ do geh bal [òn dờng Kon Tum tai. Tu\ neh bơtờp den gơtìp chơ\t là ờ gơtùi pleh klàs mờ kung ờ hềt geh dùl măy mok kham kòp lơi kham gi\t geh kòp sơnrang lài mờ tu\ bơtờp kòp”.

 Lùp ngan ngồn tàm 2 tiah là [òn dờng Kon Tum mờ kơnhoàl Đăk Glei bơh gah lơh sơnơm càr Kon Tum dê pà go\, tàm pơgăp 3 nam rềp ndo, geh uă làng bol tàm bàr tiah do gơtìp so mèo kăp halà kùac mơya jơh ală ờ go\ lòt ci\t sơnơm rơcang sơndră kòp.

 Dilah ờ geh broă lơh kơryan di tu\ den jơnau digơlan khà cau gơtìp chơ\t tài bơh so sơnrang kăp tàm [òn lơgar gam pơn jat tai gơguh uă tàm tơngai tus. Ồng Đào Duy Khánh, Kuang atbồ Sở Y tế càr Kon Tum, pà gi\t: broă lơh jal mhar ngan rlau jơh tềng đap mat là kờ` pal hòi jà jơh ală cau gơtìp so mèo kăp tàm 3 nam rềp ndo tus tàm ală anih lơh sơnơm nàng ci\t sơnơm vaccine rơcang sơndră kòp.

 “Bol a` neh ring bal, broă sơnrờp là jơh ală cau gơtìp bơtờp, hơ\ là gơtìp so kăp, mèo kăp halà kùac tàm tơngai 3 nam rềp ndo den ndrờm pal geh ci\t sơnơm rơcang sơndră kòp tàm tơngai gờ`

Bol a`, lài ngan là hòi jà làng bol lơh jat broă lơh ci\t sơnơm vaccine rơcang sơndră kòp, tài bơh tu\ do, broă ci\t sơnơm rơcang sơndră kòp ờ geh sơnơm vaccine do. Ală cau lơi là cau hìu bơnhă r[ah halà ală cau hìu bơnhă chính sách ndai bol a` geh ngui priă sơndră kòp mờ lơh mhar”.

Nàng kơryan jơnau digơlan bơtờp uă kòp sơnrang tàm kàl duh nam do, bal mờ gah lơh sơnơm, Chi cục Ròng phan mờ Lơh sơnơm phan ròng càr Kon Tum kung gam lơh broă lơh ci\t sơnơm vaccine rơcang sơndră kòp sơnrang so in.

Do là dùl tàm ală broă lơh geh cồng nha ngan nàng kơryan bơta bơtờp mờ lơh bơtờp uă kòp sơnrang. Mơya, dilah tàm dơ\ do, càr Kon Tum ci\t sơnơm rơcang sơndră kòp sơnrang ai geh 10 rbô 900 nơm so in, jat di sră cih mat dan ci\t bơh 10 kơnhoàl, mờ [òn dờng tàm càr dê den hơ\ kung ndrờm bal mờ jơnau là rơ\p mìng geh pơgăp 25% kờp jơh so bơh càr dê geh ci\t sơnơm rơcang sơndră kòp.

Gơbàn jơnau do jat ồng Đoàn Thanh Mai, Phó Chi cục trưởng Chi cục Ròng phan mờ Lơh sơnơm phan ròng càr Kon Tum dê yal, là tài bơh cau ròng so jơh ală là ờ go\ lơh sră cih mat dan mờ gơnoar atbồ tiah he dê ơm kis, den tàng gơlam tus khà tơrgùm kờp ờ dipal; làng bol ờ dùl nùs bal mờ mpồl lơh broă geh gơnoar ku\p so nàng ci\t sơnơm rơcang sơndră kòp; mờ đơs là tài bơh ờ geh priă jền nàng ci\t….

Mờ jơnau do gơlam tus jơnau digơlan bơtờp uă kòp sơnrang là uă ngan:   

 “Khà ci\t sơnơm rơcang sơndră kòp dùl êt den khà so kăp gơwèt mờ kòn bơnus khà hơ\ là uă ngan. So ròng tơngklàs lềng khat gơboh tai tu\ gơtìp kòp digơlan là gơ kăp cau”.

         Tềng đap jơnau digơlan bơtờp kòp sơnrang tàm kàl duh nam do, càr Kon Tum kung neh lam lơh ală broă lơh jal mhar. Tềng đap măt là tơrgùm sơlơ lơh uă tai broă mblàng yal kờ` tơnguh jơnhoa jơnau gi\t wa\ bơh làng bol dê tàm broă rơcang sơndră kòp sơnrang; lơh tàm tơl kơnhoàl, [òn dờng mờ tàm ală tiah geh pơhìn gơbàn uă êt ngan kung là bơh dùl tiah ci\t sơnơm rơcang sơndră kòp sơnrang; hòi jà ală cau gơtìp so, mèo kăp tus tàm ală hìu sơnơm nàng geh ci\t sơnơm vaccine rơcang sơndră kòp…

Mơya, jơnau kơlôi rơcang ngan là broă ci\t sơnơm rơcang sơndră kòp so in, dùl tàm ală broă lơh [ươn ngan, geh kuơ ngan mờ tềm pềr ngan rlau jơh nàng kơryan bơta lơh bơtờp bơh kòp sơnrang dê tàm [òn lơgar ờ hềt wơl geh lơh jơh nùs mờ krà` cê!

            Cau mblàng mờ yal tơngi\t- Lơ Mu K’Yến