VOV4.K’ho - Nam pa do, ală broă lơh chài rơgơi neh geh lơh tàm ală càr Tây Nguyên. Mờ ală cau chài, cau lơh broă kơlôi sơnơng jơnau ờs mờng mờ ală cau kờ` gơboh mờ bơta chài rơgơi ală kòn cau kis tàm Tây Nguyên, kah bè ală bơta niam chài lơh chờ mpồl bơtiàn geh uă bơta niam krơi is Tây Nguyên dê, cau lơi kung kơ\p kờ` bơta chài rơgơi hơ\ geh kis sùm mờ tơngai:

Ồng Siu Phích là dùl nă cau chài kòn cau Bơnhàr, neh geh tu\ lơh broă tàm mpồl đơs crih tamya Dam San, càr Gia Lai tu\ do neh jơh sơnam lơh broă. Tu\ do, ồng kis bal mờ hìu nhă tàm tổ 2, sơnah [òn Ia Kring, [òn dờng Pleiku, càr Gia Lai. Ồng sùm ai nùs nhơm sền gròi, sền ală broă lơh chài rơgơi tàm càr, kuơ màng là broă prăp gàr, tơnguh bơta chài rơgơi kòn cau Bơnhàr dê. Ồng Siu Phích đơs:

-Nam 2019 do, a` lơh ngan lơh niam gơnoar là cau ồng, cau bèp tàm hìu nhă. A` geh dong kờl oh kòn tòm a` dê mờ broă sền gàr, bơto bơtê ală sao. Bơdìh hơ\ tai, a` neh tàp pràn să jan pah ngai 30 phút kờ` kis pràn mờ kis geh kuơ, lơh anih kơl dìng ai oh kòn in. ală tu\ kah jơnau đơs pơn đik kòn cau Bơnhàr, a` bal mờ ờ uă oh mi neh jơh sơnam lơh broă tơrgùm bal, đơs crih bal.

Cau chài Y Tư, kòn cau Bơnhàr, kis tàm kơnhoàl Kbang, càr Gia Lai den sùm gơboh kờ` mờ broă lơh ală phan teh đơs crih kòn cau, dròng cing. Nam pa do, ồng Y Tư ngoh rơngăc ngan tu\ tus bal Festival cing mồng Tây Nguyên bơyai lơh tàm càr Gia lai, ồng đơs:

-A` ngoh rơngăc ngan tu\ geh iăt wơl ală săp ntas brê bơnơm Tây Nguyên dê, Festival cing mồng nam 2018 he neh yal tus mờ dunia in g^t bè bơta kuơ chài rơgơi cing mồng Tây Nguyên. A` kơ\p kờ` ală bơta kuơ do sùm geh prăp gàr, tơnguh wơl, tàm hơ\ uă ngan là ală cau chài lơh ngan rơlao tai bơto ală rơnàng kơnòm să, bu\ lah kung neh geh uă cau kơnòm să tus bal, mpồl dròng cing cau ùr tus bal. Mờ kơ\p kờ` gơnoar atbồ sền gròi rơlao tai kờ` cing mờng Tây Nguyên sùm mpong săp ntas sùm jăt mờ tơngai.

Tàm làng bol kòn cau Sơdàng tàm càr Kon Tum tu\ do gam prăp gàr wơl geh uă bơta kuơ niam chài niam bơne\ ngan. Nam 2018, bơh uă broă lơh bơh càr Kon Tum bơyai lơh, bè yal tơngi\t gah broă lơh ờs mờng bơh yau, dơ\ pơrlòng, dơ\ lơh ai cau in sền, Poh Niam chài- Nhơl chờ…ală bơta kuơ niam chài bơh cau Sơdàng dê kung bè ală jơi bơtiàn kòn cau oh mi ndai geh pơn jờng. Ồng A Néo, ơm tàm [òn Kon Cheng, xã Đăk Ui, kơnhoàl Đăk Hà kah ngan rlau jơh tu\ yal tơngi\t bè broă tiar suh sơnuh bơh cau Sơdàng dê tàm Poh Niam chài- Nhơl chờ càr Kon Tum dơ\ 4 bơyai lơh tàm lồi nam lài.

Kòn cau Sơdàng he rài yau rài kis kal ke ngan den broă tiar suh sơnuh kuơmàng ngan. Rài yau, nàng tiar geh phan ngui tàm broă lơh sa den he pal lòt jòi is lu\ lòs, gơ ờ go\ geh lài bè lu\ lòs bè tu\ do ờ. Dilah ờ geh broă tiar, ờ lơh gơlik wơu, yoas, den ờ gơtùi lơh broă lơh sa, ờ geh gar kòi, gar tơngời nàng sa ờ. Tam lơh den tiar tà đàu, lơh phan tam lơh nàng ting bơtrơh bol sò tơm. Geh yal tơngi\t mờ jơh tơl nă cau in gi\t bè broă tiar ờs mờng bơh yau bơh mò pàng he dê lời wơl, den a` chờ hờp ngan, pơ`ìơ să ngan gơ dê.

Ồng A Jar là dùl nă cau geh bồ tơngoh jak kòn cau Sơdàng dê ơm tàm [òn Đôn, xã Vinh Quang, [òn dờng Kon Tum, càr Kon Tum geh jơnau kơ\p kơnờm.

Tàm nam 2019 do a` kơ\p kơnờm Dà lơgar pơn jat tai sền gròi bè rài kis làng bol kòn cau dê. Lơh bè lơi hơ\ làng bol kòn cau geh pơn jat tai tơrmù geh hìu r[ah. Geh broă lơh dong kờl làng bol sơrlèt gan klàs bơh r[ah nàng jơh tơl nă cau lơh ngan bal niam bơne\ rlau. A` kơ\p kờ` Dà lơgar pơn jat tai sền gròi tus ală nghệ nhân, geh broă dong kờl ală cau geh dà kơlhề prăp gàr jơnau đơs, akhar cih mờ ală bơta kuơ niam chài bơh yau.

 Ală ngai bồ nam pa 2019 pa do, tàm càr Dak Nông neh bơyai lơh chờ phan tà` kòn cau Việt Nam dơ\ sơnrờp. Tàm do, g^t nđờ rơhiang nă cau là ală cau lơh broă kơlôi sơnơng bơta chài rơgơi, cau chài lơh phan soh mờ ală cau chài ală jơi bơtiàn kòn cau neh ai geh ală broă prăp gàr mờ tơnguh wơl bơta niam chài tà` phan kòn cau, broă tà` phan ală kòn cau tàm lơgar Việt Nam. Tus bal mờ dơ\ cri bơyai, mò Thị Mai, kòn cau Mnông là cau chài tà` phan kòn cau, mờ là cau chài dròng cing kis tàm [òn Bu Prâng, xã Dak Ndrung, kơnhoàl Dak Song, càr Dak Nông tơl^k nùs nhơm kơ\p kờ` tàm nam pa geh ală broă lơh niam tàm broă bơto tà` ồi bơhiàn kờ` prăp gàr mờ tơnguh bơta niam chài rơgơi kòn cau dê.

-A` kơ\p kờ` tàm nam 2019 do, ală cấp bơh càr tus mờ dà lơgar dong kờl kờ` a` bơto tà` ồi kòn cau ai rơnàng kơnòm să kờ` ba` gơbàn roh. Dùl nă a` den ờ jai lơh, a` kơ\p kờ` ờ mìng pờ ơdu\ bơto hơ\ sồng g^t lời tơn mờ ờ kờ` pờ gơs khà măt phan kă bro, geh anih tăc phan tà` gơs kờ` geh tà` sùm jo\ jòng. Mờ geh ơdu\ pờ dròng cing bal tai, bol a` kờ` mpồl dròng cing [òn Bu Prâng geh tơnguh bơtàu niam rơlao tai, geh tìp bơsram bal mờ ală mpồl dròng cing ndai kờ` bơsram mờ gàr sùm bơta niam kòn cau dê.

 Tàm xã N’Thol Hạ, kơnhoàl Đức Trọng, càr Lâm Đồng, tiah geh rlau 90% khà kờp làng bol là cau K’ho, bơta pal chờ hờp ngan là bơh uă nam do neh ờ gam tai jơnau tam bau gờ` halà tam bau mờ cau rềp jơi nòi bal. Ồng K’ Hai (mat mờng hòi jà Bàp Thuận) chờ hờp ngan tềng đap bơta tam gơl bè jơh ală bơta bơh làng bol N’Thol Hạ dê.

A` gơlơh chờ hờp ngan tài bơh làng bol neh tam gơl bơta kơlôi sơnơng bơngơl gơla ờ gam kuơ tai hơ\ là pal bau mờ kòn lo\, kòn kồ`, bau rồn bơklơn, bau ờ hềt tus sơnam ai bau, mờ tu\ do làng bol neh gi\t bau mờ cau kòn cau ndai mờ bau di sơnam ai bau jat jơnau sồr bơh Dà lơgar dê, bè cau klau pal tơl 20 sơnam, cau ùr pal tơl 18 sơnam. Ală cau kra [òn bè bol a` sùm jơh nùs mblàng yal mờ làng bol neh jơh nùs ngan lơh jat jơnau hòi jà mblàng yal bơh bol a` dê. Rài kis lơh sa làng bol tàm tiah do dê tu\ do neh geh bơta bơtàu tơnguh loh làng ngan, geh tơl bơta nàng sền gròi rlau tai tus broă bơsram sră bơh oh kòn he dê nàng tơnơ\ do geh rài kis niam bơne\ rlau.

Cau mblàng Ndong Brawl mờ Lơ Mu K’ Yến