VOV4.K’ho– Tàm pơrjum dơ̆ 2, Quôk hội khóa 15 pa do, neh lơh nền uă broă kuơmàng bơh dà lơgar dê, tàm hơ̆ geh uă broă geh gơ rềng tơn tus tiah làng bol jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau mờ tiah kơh bơnơm. Ală kwang bàng Quôk hội mờ cau tĕ khà gùt lơgar mờ Tây Nguyên kơp kơnờm do là Broă lơh cèng bơta tam gơl pa ai broă lơh jơi bơtiàn kòn cau mờ broă lơh dong kờl jơi bơtiàn kòn cau tơngai bơh nam 2021 tus nam 2030.

Nggùl nhai 10 nam 2021 pa do, Phó Thủ tướng ồng Phạm Bình Minh kĭ Kơrnuat sồ 1719 ring bal broă lơh jơnau kờñ dà lơgar bơtàu tơnguh lơh sa- mpồl bơtiàh tiah làng bol jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau mờ tiah kơh bơnơm tơngai bơh nam 2021 tus nam 2030, tơngai dơ̆ 1: bơh nam 2021 tus nam 2025. Tàm pơrjum dơ̆ 2, Quôk hội khóa 15 bơyai lơh tàm nhai 11 nam 2021 pa do kung neh tơrgùm cribơyai tơngume kuơmàng do. 2, 3 nă kwang bàng Quôk hội ai tơnggŏ bơta kơp kờñ Cíñ phủ đơng lam ală ƀộ, gah broă lơh mhar lam lơh ală sră nggal hàñ cíñ geh gơ rềng, nàng bơh hơ̆, ală càr geh broă rơndap lơh ngan ngồn lam lơh jat; lơh gơlik bơta niam nàng dong kờl làng bol jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă tàm tiah sar lơgar ngài in brồ guh. Do kung là bơta kơp kờñ bơh cau tĕ khà mờ ală càr tiah kơh bơnơm dê. Ồng Y Thi Niê, Phó Kwang atbồ phòng Zân tộk kơnhoàl Krông Păk, càr Dăk Lăk đơs là: “Cíñ phủ, Quôk hội neh ai tơlik uă rơndap broă bơtàu tơnguh tiah làng bol jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau mờ tiah kơh bơnơm. Kơnhoàl Krông Păk kung dan càr, dà lơgar sền gròi, lơh gơlik bơta niam nàng lơh niam ală gơl gùng lòt tàm kơnhoàl, lơh rƀòng dà, ù lơh sa, lơh ală anih lơh sa mờ măi mok, ai geh broă lơh halà bơto broă lơh ai làng bol tàm do in nàng cau Rơđê bal mờ làng bol jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau ndai geh broă lơh, geh priă jền nàng kơlôi rơcang tàm rài kis.”

Pơrjum dơ̆ 2, Quôk hội khóa 15

Lồi nhai 11 nam 2021, Ủy ƀan Ñân zân càr Dăk Lăk neh tơlik broă rơndap lơh bè broă bơtàu tơnguh lơh sa- mpồl bơtiàn tiah jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau mờ tiah kơh bơnơm tơngai bơh nam 2021 tus nam 2030. Jat hơ̆, Ủy ƀan Ñân zân càr Dăk Lăk sồr ală sở, gah broă lơh, ală tiah tơrgùm lam lơh ring bal, geh cồng nha Broă lơh jơnau kờñ dà lơgar bơtàu tơnguh lơh sa- mpồl bơtiàn tiah jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau mờ tiah kơh bơnơm tơngai bơh nam 2021 tus nam 2030; ngai sơlơ tơnguh niam rài kis phan bơna, nùs nhơm bơh làng bol jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau dê. Sền gròi bè broă do, ồng Y Lươm Knul, Phó Củ tịc Ủy ƀan Ñân zân xã Krông Na, kơnhoàl Ƀuôn Đôn geh jơnau đơs: “Nàng Nghị quyết bơh Quôk hội dê geh lam lơh jat ngan ngồn tàm rài kis ai làng bol jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau tàm tiah do in, mờ kung bơtàu tơnguh nhơl chờ tàm tiah do, añ kơp kờñ lơh bè lơi geh bơta sền gròi, pơn yơu bè bơtàu tơnguh nhơl chờ mpồl bơtiàn- Home Stay, sền gàr bơhiàn bơh yau nàng drơng nac nhơl chờ in, yal tơnggit ală phan bơna bơh cau jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau lơh gơlik. Pal geh bơta mblàng yal, bơto pơlam ai cau jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau in nàng tơnguh jơnau git wă bè lơh nhơl chờ bè lơi nàng geh priă jền.”

Tàm Dăk Nông, tiah geh rlau 40 jơi bơtiàn kòn cau oh mi ơm kis, khà hìu bơnhă rƀah là làng bol jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau uă rlau 2 dơ̆ pơndrờm mờ khà hìu bơnhă rƀah kờp bal càr dê. Nàng lam lơh Broă lơh jơnau kờñ dà lơgar bơtàu tơnguh lơh sa, mpồl bơtiàn tiah jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau, tiah kơh bơnơm càr Dăk Nông, tơngai bơh nam 2021 tus nam 2025, càr neh dan dà lơgar rơndap ai tai rlau 3 rbô 511 tơmàn đong, tàm hơ̆ kes priă dà lơgar dong kờl rlau 2 rbô 600 tơmàn đong, gam wơl là kes priă càr, priă càn mờ priă hòi jà bơcri. Càr gam dan tơnguh priă bơcri ai rơndap broă rơndap ù tiah sap sèng kơ̆ kơljap làng bol ơm kis mờ rơndap broă bơtàu tơnguh lơh sa suơn sre, brê bơnơm gơ jat bal mờ sền gàr brê mờ tơnguh priă jền lơh geh ai làng bol in. Mò Thị Djrong, kòn cau M’nông, cau tĕ khà tàm ƀòn Srê 1, xã Dăk Ru, kơnhoàl Dăk Rlâp, càr Dăk Nông pà git, tŭ do, làng bol geh ù, mơya ờ geh priă bơcri, ờ huan geh jơnau git wă bè khoa họk kỹ thuật, den tàng dà lơgar pal bơcri tàm gah do: “Lài ngan ù tiah den he neh geh lài, he geh bơta pràn lơh broă. Mơya pal geh phơng sih, geh priă bơcri nàng lơh sa. Dilah neh geh priă bơcri den lơh bè lơi nàng gơ in geh cồng nha. Priă bơcri den pal geh ngân hàng dong kờl ai làng bol in càn. Bè sơntìl chi tam den pal geh mpồl cau lơh broă sa dong kờl. Dilah geh bè hơ̆ den bol hi chờ hờp ngan, ưn ngài uă ngan.”

Ù tiah jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau tàm Dăk Nông

Bè broă lơh, càr Dăk Nông geh tơrgùm bơsong broă ai pà ù lơh sa; tơrgùm tơn jơh hìu sèt, hìu ing, rơndap sap sèng, gàr kơ̆ kơljap rài kis làng bol ntrờn tiah ơm kis ờ jat broă rơndap ù tiah; sơlơ bơcri priă bơt bơtàu phan bơna pal geh drơng lơh sa, rài kis làng bol in; bơtàu tơnguh ală broă lơh lơh sa, lơh sa suơn sre- brê bơnơm pơgồp bal dipal mờ bơhiàn kis bơh jŏ nàng làng bol tơnguh priă lơh geh, tơnguh niam rài kis; sơlơ tơnguh ală broă lơh bơto broă lơh, sền gàr pràn kơldăng să jan kung bè dong kờl bè bơto bơsram ai làng bolin, oh kòn ală hìu bơnhă làng bol jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau in. Bơh bơta geh ngan tàm ƀòn lơgar, ồng Điểu Minh, Ƀí thư Ci ƀộ ƀòn Bu Bir, xã Quảng Tín, kơnhoàl Dăk Rlâp geh jơnau đơs: “Bè đah kấp hơđang pal pơlam, đơng lam, lài ngan bè bơta chài ai làng bol in. Làng bol geh cau den git, geh cau den ờ git lơh suơn. Gơ wèt cau mờ ờ hềt git den pal sùm pơlam tơn làng bol in. Làng bol he dê geh suơn chi mơya ờ sang tĕ gời; tam tờm kơphe, tam tờm điều geh cồng nha lơh geh ờ uă, geh cau ờ git sơngka sền gàr, ờ ƀồm sơnơm, ờ ơn phơng den tờm chi ờ gơtùi gơs niam.”

Tàm broă lơh jơnau kờñ dà lơgar bơtàu tơnguh lơh sa, mpồl bơtiàn tiah jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau, tiah kơh bơnơm càr Dăk Nông tơngai bơh nam 2021 tus nam 2025, càr Dăk Nông tơlik 2, 3 jơnau kờñ ngan ngồn tus nam 2025 bè priă lơh geh kờp bal tàm dùl nă cau jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau gơguh êt ngan rlau jơh 1 dơ̆ mờ nggùl pơndrờm mờ nam 2020; khà hìu bơnhă rƀah jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau gơmù bơh 3% rlau hơđang tàm dùl nam; bơsong 90% jơnau kờñ pal geh bè ù ơm, ù lơh sa; rlau 95% làng bol kòn cau geh ngui dà kloh niam.

Cau mblàng K’Duẩn