VOV4.K’ho - Kờp tus lồi poh lài, khà cau gơbàn kòp Zika tàm lơgar Việt Nam neh tus 75 nă mờ di gơlan gam tơnguh rơlao tai tàm ală ngai tus. Tàm Tây Nguyên kung geh tàm tiah di gơlan gơbàn uă bè gơtòp kòp ngòt rơngơ\t do, tu\ tàm càr Dak Lak neh geh 1 nă kòn dềt gơbàn geh bồ dềt, neh geh Gah lơh sơnơm dà lơgar đơs là tài gơrềng bơh kòp Zika. Broă do sơlơ geh uă làng bol sền gròi rơlao tai tu\ sơmăc lơh gơtòp virus kòp Zika mờ Dengue lơh gơbàn kòp prơm gơl^k mhàm, kung gam ờ hềt geh kơrian. Càr Dak Lak đơs is mờ Tây Nguyên đơs bal, di gơlan gơbàn mờ 2 bơta kòp là Zika mờ kòp prơm gơl^k mhàm. Bác sĩ Phạm Văn Lào, kuang atbồ hìu sơnơm sơndră mờ kòp càr Dak Lak pà g^t loh rơlao tai bè broă sơndră mờ kòp tàm càr do bơh broă lùp mờ hơ jơnau lùp tơnơ\ do.

- Ơ bác sĩ, là tiah sơnrờp gùt lơgar geh kòn dềt gơbàn bồ dềt tài geh pin gơtòp virus Zika, bác sĩ kơlôi bè lơi bè broă broă di gơlan gơbàn gơtòp kòp do tàm càr Dak Lak?

Bác sĩ Phạm Văn Lào: Tus tu\ do den càr Dak Lak neh dờp geh cau gơbàn kòp tài virus Zika mờ bơta tơngo\ gơbàn bơh virus Zika dê. Do là virus lơh gơtòp bơh sơmăc kăp, mờ kung gơtòp bơh gùng b^c bài, den tàng broă gơbàn gơtòp là uă ngan. Bơdìh hơ\ tai, càr Dak Lak gam là tiah go\ cau kòp tài virus Zika, den tàng di gơlan gam gơbàn gơtòp tus mờ ală cau ndai tai. Tàm bơta tu\ do, broă tìp bal, lòt rê bơh tiah do tus tiah ndai tàm càr mờ bơh càr Dak Lak bal mờ ală càr geh cau gơbàn kòp Zika là uă ngan, den tàng broă di gơlan gơbàn kòp sơlơ uă rơlao.

- Ơ bác sĩ, tàm càr Dak Lak geh tiah lơi geh sền là gơbàn uă, gơbàn ờ uă lah ờ? Ha là broă gơbàn tus mờ ală kơnhoàl, [òn dờng tàm càr là ndrờm ba,, tàm hơ\ geh bal kơnhoàl Krông Buk, do là kơnhoàl neh geh 1 nă kòn dềt geh tơngo\ loh bè kòp do?

Bác sĩ Phạm Văn Lào: He neh g^t ntum Cư\ Pơng, kơnhoàl Krông Buk là 1 ntum ngài mờ tiah tàm gùl, bè hơ\ mờ kung geh cau gơbàn kòp bơh virus Zika den he gơtùi đơs tàm ală tiah ndai ndrờm di gơlan gơbàn kòp do. Anih duh broă làng bol càr Dak Lak neh sồr tơnguh khà yal lài kòp tus 2.2, hơ\ là khà neh geh cau gơbàn kòp, mờ neh sồr jơh ală tiah geh broă sơndră mờ kòp tàm khà do, bè sơndră mờ sơmăc kăp, gơsơ\t kih dà, sền gròi cau geh pin gơbàn duh să tài virus Zika, tàm hơ\ uă ngan là tus mờ cau ùr geh bun tàm 3 nhai sơnrờp tu\ geh bun.

- Tu\ do, kòp prơm gơl^k mhàm tàm càr gam kal ke, hơ\ là sơmăc lơh gơtòp virus dengue, Zika gam ờ hềt geh sền gròi, broă di gơlan gơbàn gơtòp virus Zika kung uă. Dan lùp? Ală bơta phan bơna, broă lơh càr dê geh di pal mờ broă kờ` go\ kòp kờ` geh broă sơndră lah ờ?

Bác sĩ Phạm Văn Lào: Càr Dak Lak kung geh broă dong kờl bơh Viện Vệ sinh Dịch tể Tây Nguyên, den geh sền kờ` g^t virus tàm tơngai gam gơbàn kòp mờ geh broă dong kờl bơh Dà lơgar tai kờ` sền mhàm ală cau neh gơbàn hơ\ là sền kờ` g^t mờ jòi bơta pràn sơndră cau kòp neh geh gơbàn virus Zika, di bè hơ\, gơtùi đơs, càr Dak Lak geh tơl pràn kờ` sơndră mờ kòp Zika. Bơdìh hơ\ tai, càr gam geh broă dong kờl bơh mpồl lơh sơnơm dunia bal mờ hìu bơsram dờng Nagasaki, lơgar Nhờk tàm bơta geh cau gơbàn pin geh kòp, bol a` geh ai mhàm jun tus anih lơh sơnơm rơcang sơndră mờ tàm bơta bol a` geh jun tus ală anih tơl pràn kờ` sền g^t go\ kòp.

- Broă sơndră mờ virus Zika tu\ do kal ke ngan. Broă sền gròi sơmăc kờ` tơmù gơtòp kòp mìng cèng geh cồng nha 1 bơnah lơi, tu\ khà gơtòp geh uă, bơh tàm ală tiah ndai mờ ală lơgar ndai tus tàm càr. Càr geh broă lơh lơi kờ` sơndră tàm bơta do?

Bác sĩ Phạm Văn Lào: Tềng đăp mờ bơta do, càr Dak Lak neh bơ\t bơtàu 1 rơndăp broă sơndră mờ kòp Zika nền nòn ngan, geh kuang atbồ anih duh broă càr k^. Mờ tu\ do, càr neh tơnguh jơnau yal lài tus mờ kòp Zika tus khà 2.2. Bè đah gah lơh sơnơm càr den neh bơyai lơh pơrjum mờ kuang atbồ anih duh broă làng bol ală kơnhoàl kờ` lơh jăt rơndăp broă ờ k^ kơrnoăt hơ bal lơh jăt ală broă gơsơ\t kih dà, sơndră mờ sơmăc kăp mờ sơndră mờ kòp Zika. Càr Dak Lak kung neh bơto jơh ală cau lơh broă gah lơh sơnơm bơh ntum tus kơnhoàl mờ tus tàm càr, ală hìu sơnơm sơm kòp mờ anih lơh broă rơcang sơndră bè ală broă sơndră, sền kờ` g^t mờ sơm kòp tài Zika. Tus tu\ do, càr neh lơh 1 dơ\ tai. Hơ\ là càr neh lơh dơ\ 2. Càr Dak Lak kung neh crơng gơs ală mpồl sền gròi kờ` tus sền gròi dơ\ 2, tơnơ\ mờ ală jơnau pơgồp dơ\ 1. Đơs tơrgùm wơl là càr neh lơh nền nòn bè broă do, càr kung neh bơyai lơh kloh niam tàm ală tiah gơbàn geh uă bè kòp prơm gơl^k mhàm kung bè virus kòp Zika. Bè cau gơbàn bồ dềt geh pin gơtòp virus Zika tàm kơnhoàl Krông Buk, den gah lơh sơnơm neh lơh ală broă nền nòn ngan, gàr niam ală broă bal mờ bơta pràn kơl dang să jan làng bol in geh niam. Càr Dak Lak kung neh bơyai lơh ală dơ\ lam sồr bè kòp Zika uă ngan, tus tu\ do làng bol neh g^t wă bè kòp Zika niam ngan.

- Ơi, dan ưn ngài bác sĩ!

                 Cau cih mờ yal tơng^t Ndong Brawl