VOV4.K’ho- Ờdo ờdă kloh niam phan sa là bơta aniai uă ngan, aniai tơn tus bơta pràn kơldang să jan kòn bơnus dê geh mpồl bơtiàn sền gròi ngan. Tàm tơngai lài, ală kơnă, ală gah lơh broă neh geh uă broă lơh ngan tàm broă atbồ, sền gàr niam ờdo ờdă phan sa. Mơya, bơta lơh tìs bè ờdo ờdă phan sa kung gam gơlik geh kal ke sơl lơh gơlik bơta kơlôi rơcang, ờ suk tàm mpồl bơtiàn. Kờn tơnguh jơnhoa kơnòl broă, sơlơ tơnguh tai cồng nha atbồ dà lơgar, lơh geh bơta tam gơl uă tàm broă lơh atbồ, sền gàr niam ờdo ờdă phan sa, Kuang gơs gơnăp gơnoar atbồ hơđang rlau jơh dà lơgar neh geh kơrnoat sồr sồ 13, ngai 19/5/2016 bè sơlơ tơnguh tai kơnòl broă atbồ dà lơgar bè ờdo ờdă phan sa. Jơnau do ngai do bol a` yal bè bàr pe tơngume tờm geh cih tàm kơrnoat sồr do, jà làng bol mờ gơ\p bơyô iat bal:

Kuang gơs gơnăp gơnoar atbồ hơđang rlau jơh dà lơgar sồr gơ wèt tus mờ ală gah, sơnah lơh broă dà lơgar:

- Kờp sền sră nggal gơrềng tus adat boh lam bè ờdo ờdă phan sa, di tu\ tam gơl, bơtơl ală jơnau cih gam ngui tu\ do, lơh geh jơnau sồr atbồ, sền gàr niam ờdo ờdă phan sa.

- Kuang atbồ ală Gah: Lơh sơnơm dà lơgar, Lơh broă sa mờ bơtàu tơnguh [òn lơgar dà lơgar, Kă bro mờ lơh sa mờ măy mok dà lơgar sơlơ lơh tai broă lơh lùp sền, lòt sền, kuơmàng là lùp sền, lòt sền nisơna bè ờdo ờdă phan sa gơ wèt tus mờ gah phan geh jàu kơnòl, atbồ niam ală phan ngui gơrềng tus ờdo ờdă phan sa, bơsong di tu\ ală bơta ờ niam roh ờdo ờdă phan sa; lơh glài jat gơnoar halà dan lơh glài kràn ală mpồl cau, cau dùl nă să lơh tìs mờ ală anih lơh broă, cau lơh broă sa priă nhai dà lơgar lơh broă ờ jơh kơnòl, ờ lơh kràn tàm broă atbồ ờdo ờdă phan sa.

- Gah Kuang àng dà lơgar sồr ală mpồl lơh broă ờs mờng, kuang àng ală tiah gi\t nền bơta gơlik geh tàm ù tiah, [òn lơgar gơbàn uă bè lơh tìs ờdo ờdă phan sa, lùp khàu, lơh glài ku\p jàm ală broă lơh tìs ngòt rơngơ\t tàm broă ờdo ờdă phan sa jat jơnau cih bơh kơrnoat boh lam dê.

- Ală Gah: Lơh sơnơm dà lơgar, Lơh broă sa mờ bơtàu tơnguh [òn lơgar dà lơgar, Kă bro mờ lơh sa mờ măy mok dà lơgar, Kuang àng, cau ling sền gàr tiah nhàr lơgar mờ ală tiah geh gùng dà broă lơh gơ in dipal bè gùng che điện thoại is nàng iat ală jơnau yal bơh làng bol mờ cau lơh [ău dê bè lơh tìs ờdo ờdă phan sa mờ lơh glài kràn, di tu\; geh broă lơh pơn jờng, jờng rơ gơ wèt tus mờ cau lơi sền go\ mờ yal tơngi\t bè lơh gơlik, kă bro phan sa ờ geh bơta tơl kloh.

Gơ wèt mờ ală tiah:

- Anih duh broă làng bol ală kơnă ko\ng kơnòl bè sền gàr niam ờdo ờdă kloh niam phan sa tàm ù tiah he dê; sền gi\t broă sền gàr kloh niam, ờdo ờdă phan sa là kơnòl broă kuơmàng ngan kờn pal tơrgùm đơng lam, atbồ; ai lài tơl priă jền, mpồl cau lơh broă ai broă lơh atbồ, sền gàr niam ờdo ờdă phan sa, tềng đap mat là rơcang lài ai priă jền ndrờm pal mờ priă geh bơh lơh glài lơh tìs mờ priă bè ờdo ờdă phan sa gơ wèt kes priă tiah he dê jat jơnau cih bơh Adat kes priă dà lơgar dê nàng bơcri blơi phan ngui măy mok mờ broă lơh sền sơ wì, sền wơl, bơsong tơ\p pơrgu\c phan sa ờ geh bơta tơl kloh ờdo ờdă.

            - Kuang atbồ Anih duh broă làng bol lơh tơn kơnòl broă Kuang atbồ Mpồl đơng lam ală gah ờdo ờdă phan sa bơh tiah he dê; rơcang lài lam mpồl cau, sơlơ lùp sền, lòt sền, sền gròi sền gàr tơl niam ờdo ờdă kloh niam phan sa tàm tiah he dê; kràn cê jơh nùs lơh glài kuang bàng, cau lơh broă sa priă nhai dà lơgar lơh broă ờ jơh kơnòl, ờ lơh kràn broă atbồ. Kuang bàng đơng lam ală kơnă bơh ntum tus càr pal ko\ng kơnòl tu\ lời gơlik geh broă lơh tìs kơrnoat boh lam bè ờdo ờdă phan sa tàm tiah he dê.

            - Mblàng yal, lam sồr tus tơl hìu cau lơh broă sa, cau tờm anih lơh sa sươn dờng, mpồl lơh sa kă bro lơh jat ală jơnau sồr sền gàr niam ờdo ờdă kloh niam phan sa, ki\ hơ sền gàr niam kloh niam ờdo ờdă phan sa. Mpồl cau, cau dùl nă să lơh gơlik, kă bro pal yal ală broă lơh gơlik, kă bro sền gàr niam ờdo ờdă kloh niam phan sa. Sền gi\t broă sền gàr niam ờdo ờdă phan sa là dùl broă bơ\t bơtàu [òn lơgar pa, [òn làng bol ơm kis ngac ngar jak chài.

            - Tơrgùm đơng lam bơ\t bơtàu mờ bơtàu tơnguh ală tiah lơh gơlik phan lơh geh bơh sươn sre phan sa ờdo ờdă; sồr ngui uă broă lơh VietGap, ală broă lơh sa ờdo ờdă ndai mờ bơtàu tơnguh ală drà kă bro phan sa ờdo ờdă.

            *Bàr pe broă kờn pal tơrgùm đơng lam, lơh tam gơl loh làng tàm nam 2016, tàm hơ\ geh:

          - Sền gàr niam ờdo ờdă, kloh niam phan sa gơ wèt tus mờ ală bơta phan ris kis mờ ală bơta phan sa ngui sa tàm rài kis pah ngai bơh làng bol dê.

            - Atbồ kràn cê broă blơi bơh lơgar ndai, lơh gơlik, ngui ală dà sơnơm, sơnơm tàm ală tu\ lơh gơlik, lơh gơs phan sa; Ală Gah: Lơh sơnơm dà lơgar, Lơh broă sa mờ bơtàu tơnguh [òn lơgar dà lơgar; Kă bro mờ lơh sa mờ măy mok dà lơgar cih mat ală sơnơm kơryan tàm tu\ lơh gơlik, lơh gơs phan sa gơ wèt gah phan mờ he atbồ mờ pơgồp bal mờ anih lơh broă atbồ dà lơgar bè dà sơnơm hơ\ cih tàm sră cih mat dà sơnơm kờn pal sền gròi uă; tơrgùm kơryan jơh broă ngui sơnơm lơh gơ gơs puăc pơrlang Salbutamol, vàng ô, sơnơm kháng sinh tàm broă ròng phan, lơh gơlik, lơh gơs phan sa.

            - Gah Lơh sơnơm dà lơgar lơh kràn atbồ broă lơh gơlik, kă bro blơi phan sa bơtơl pràn, sơnơm prăp gàr, phan te\ tàm phan sa mờ sồr ală tiah sơlơ sền gàr niam kloh niam ờdo ờdă phan sa tàm tu\ sàu sa, `ô sa kềng gah gùng drà, hìu tru\ gơm phan sa bal, ngan là tàm ală tiah lơh sa mờ măy mok, tiah nhơl chờ, dơ\ lơh chờ, dơ\ bơyai lơh broă dờng.

Cau cih mờ yal tơngi\t- Lơ Mu K’ Yến