VOV4.K’ho-Tàm pơgăp nhai 1 tus nhai 4 tây pah nam, tàm ală [òn làng bol kòn cau Jrai dê tàm Tây Nguyên duh hồl nggồr nggàc ngan tai bơyai Yàng Pơthi [ồc. Do geh sền là dùl tàm ală dơ\ lơh chờ dờng ngan rlau jơh bơh cau Jrai dê, bơtòm tơrgùm mờr gơlơh bè mờr tơl jơh ală bơta kuơ niam chài niam bơne\ ngan rlau jơh tàm ù tiah niam chài cing mồng Tây Nguyên dê.

Tơnơ\ mờr 5 nam kờp bơh ngai bơyai lơh tơ\p [ồc bơklau, bi Rơ Chăm Nâm, ơm tàm [òn Kép 1, xã Ia Mơ Nông, kơnhoàl Chư Păh, càr Gia Lai dê lơh Yàng Pơthi [ồc nàng tơngăc huềng suàn cau neh chơ\t rê mờ [òn Yàng dê.

                                           Chi dờng tàm gùl [làng [ồc [òn Kép

Dơ\ bơyai lơh geh lơh tàm 2 ngai mơya broă rcăng den neh lơh lài mờ hơ\ pơgăp dùl nhai. Tềng hơđơm m[ur chi Vông Đồng neh kra rlau 100 sơnam, tu\ trồ gam ờ hềt àng ngan, làng bol [òn lơgar cèng rơpu, kơnrồ nàng pơdơng lơh yàng. Kung dùl tu\ hơ\ sơl, ală săp ntas dròng cing mpồng geh ntas nggồr dờng.

Cau kra, geh uă bơta mờng chài geh ìa cing dờng, cau gam kơnòm ờ huan chài den ìa cing dềt, jat săp ntas nàng tur cing, tàm tơrgùm bal gơ gơs săp ntas, gơ gơs jơnau dròng cing. Tu\ klo ntas nggồr, tu\ klo ntas gơ hoăc, klo tus tơn tàm ală chàr bơnơm ngài ngan, klo ntas tus tơn tàm hơđang bồ bơnơm jơnhoa, lơh ntas tus mờ [òn Yàng dê.

Bi Rơ Chăm Nâm pà gi\t, do là bơhiàn niam chài bơh jo\ rài bơh làng bol [òn lơgar tàm do dê mờ bi go\ gơlơh chờ hờp tu\ lơh geh bơta kuơmàng ai bơklau neh chơ\t in.

Bơtô [ồc do bơh 7 hìu bơnhă dê, geh 8 nă cau neh chơ\t tơ\p bal tàm do. Tu\ do, tus tơngai pal pơ thi [ồc, bol a` bơyai lơh yàng pơ thi [ồc, bơhiàn do jơh ală hìu bơnhă geh cau neh chơ\t tơ\p bal tàm bơtô [ồc do nàng lam koh dơm chi, blah đơr, sơ kàr, tà` mpìr nàng bơka bơtô [ồc, jơh ală ndrờm jơrnum tê bal. Jơnau kờ` bơh dơ\ lơh yàng pơ thi [ồc là lơh hìu pa ai ală cau neh chơ\t in mờ geh ờ gam lòt rê bal tai.

Pơthi là dơ\ lơh chờ dờng ngan rlau jơh bơh ală [òn cau Jrai dê. Tàm dơ\ lơh chờ, jơh ală làng bol [òn lơgar tă pơgồp bal ngai lơh broă, tă pơgồp bal phan bơna priă jền nàng lơh geh dùl dơ\ lơh chờ ngan ngồn bal mờ ală broă lơh niam chài niam bơne\ is ngan bè tur cing jan sơngơr, tam ya xoang, trah rùp hìu [ồc, lơh hìu [ồc.

                                     Lơh yàng Pơthi [ồc sùm geh rcăng niam ngan

Tàm jơh ală tu\ tơngai bơyai lơh dơ\ lơh chờ, ală drăp tơrnờm gơ soăt song gơ bềng wơl, săp ntas tur cing jan mồng nggồr sùm gùt mang àng, ală dar cau tam ya xoang tàm tơrbo\ jòng, jơng dram ring bal, tê tàm ìa bal, tam ya ring bal gơ gơs ndrờm bal, rơle\ rơlùn cơnđoà lòt mờ sùm lòt pơdar jat gùng sơlơ\u wơl mờ gùng jiơ dê lòt. Cau kah, cau bơ`ul `ô, cau guh, cau bic, cau kis, cau chơ\t neh ờ gam bơta tam cah is tai tàm dơ\ lơh yàng Pơthi [ồc bơh cau Jrai dê.

Ồng Rơ Chăm Đo là kra [òn ơm tàm [òn Kep Ping, xã Ia Mnông, kơnhoàl Chư Pah, càr Gia Lai pà gi\t, bơh uă rài, lơh Yàng Pơthi [ồc kung gam geh làng bol tàm do lơh sùm tài bơh hơ\ là huềng suàn bơh niam chài bơhiàn yau cau Jrai dê.

Pơthi là dơ\ lơh chờ dờng bơh cau Jrai dê, geh cing mồng, geh trah rùp, geh tam ya xoang. Dơ\ lơh chờ do kuơmàng ngan, là bơta niam chài bơh yau làng bol he dê, ờ gơtùi sơrbì ờ. Làng bol pal lơh ngan sền gàr lơh yàng Pơthi [ồc.

Bal mờ ală broă lơh niam chài niam bơne\ is ngan den lơh Yàng Pơthi [ồc ngan là tu\ nàng tơngo\ bơta tam klac bal làng bol [òn lơgar bơh cau Jrai dê. Làng bol bulah ơm tàm [òn rềp, [òn ngài tu\ kơno yal den ndrờm jòi gùng tus bal lơh chờ.

                Pơthi là dơ\ lơh chờ dờng ngan rlau jơh bơh cau Jrai dê, ai dùl dơ\ tàm tơngăc sùm sùm in…

Tàm do, ù tiah niam chài cing mồng Tây Nguyên geh tơngo\ dùl bă is ngan rlau jơh, mpờl go\ loh làng ngan rlau jơh mờ kal ke ngan gơtùi geh dùl dơ\ lơh chờ lơi lơh geh.

Jat Tiến sĩ Nguyễn Thị Kim Vân, lài do là Kuang atbồ Bảo tàng càr Gia Lai dê đơs, broă sền gàr bơhiàn niam chài bơh yau bơh Dơ\ lơh yàng Pơthi [ồc là kuơmàng ngan, kờ` pal geh bơta sền gròi mờ gi\t wa\ di bè bơta tờm boh dơ\ lơh chờ dê.

Kờ` ală dơ\ lơh chờ do geh sền gàr den kờ` ngan bơta lơh bal bơh ală anih lơh broă geh gơnoar ală gah dê, bơh ală mpồl cau mờ kuơmàng là bơh gah niam chài tàp pràn să jan mờ nhơl chờ dê. A` đơs bè hơ\ ờ go\ di là mìng is gah niam chài lơm mờ lơh gơtùi. Bol he pal lơh bal tàm broă hòi jà làng bol bè lơi nàng sền gàr geh ală bơhiàn niam chài mơya pal lơh tềm pềr hơ\ sồng dê.

      Pơthi là dơ\ lơh chờ dờng ngan rlau jơh bơh cau Jrai dê, ai dùl dơ\ tàm tơngăc sùm sùm in…

Ờ mìng [ươn [oài là dùl dơ\ tàm tơngac đah cau gam kis mờ cau neh chơ\t ờ, Pơthi geh sền là dùl dơ\ lơh chờ niam chài ngan ngồn bơh cau Jrai tàm Tây Nguyên dê, tiah mờ ală bơhiàn niam chài niam bơne\ ngan rlau jơh geh lơh nàng ai cau in sền. Prăp gàr geh Pơthi ngan là prăp gàr geh ù tiah niam chài bơh yau cau Jrai dê.

Cau mblàng Lơ Mu K’Yến