VOV4.K’ho - Bal mờ gơl^k geh ni sơna bơh trồ tiah dê, nam tơnơ\ trồ prang uă rơlao mờ nam lài, tàm uă nam, tàm kàl prang, làng bol kis tàm sơnah [òn Ia Kring, [òn dờng Pleiku, càr Gia Lai gơtìp ờ tơl dà ngui sa uă ngan. Bu\ lah cau te\ khà tàm sơnah [òn do neh dan bè broă kơ\p kờ` geh ngui dà măy kờ` tơl niam tàm rài kis, mơya tus tu\ do, sơnah [òn do kung ờ hềt geh dà măy ngui sa sơl.

Mò Thái Thị Hoa, kis tàm [òn 7, sơnah [òn Ia Kring pà g^t, rơlao 1 nhai do, mang lơi ùr bơklao mò kung pal tus hìu cau tàm [òn bal geh tơlung dà khoàng, ngài mờ hìu tòm 100 thơ\k kờ` yòng dà. Hìu nhă geh 6 nă cau dờng mờ 1 nă kòn dềt, bè ờs pah ngai ngui rơlao 600 l^t dà, tu\ do pal tềm, mìng ngui ờ tus 200 l^t. ală broă lơh gơrềng tus mờ dà neh rơlao bơh 2 tus 3 dơ\ ngui, tơnơ\ mờ hơ\ dà do geh tuh tàm 1 thùng dờng kờ` ngui tuh tàm hìu jă brê tai. Mò Hoa đơs: “Rơlao 1 nhai do ờ geh dà ngui sa, a` pal lòt yòng dà bơh ală hìu geh tơlung dà khoàng, ơnòng pah mang di pơgăp 200 l^t. Aă broă lơh gơrềng tus mờ dà là hìu nhă lời is kòn dềt in, cau dờng bè bol a` pal tềm dà. Rào bơngàn den geh ai bơh dà rào biăp, dà rơsoah phe, tơnơ\ mờ hơ\, bol a` aià sàng kờ` lơh kloh wơl. Di lah dà lơgar ai geh dà măy, dà măy tus tàm do den bol a` chờ hờp ngan”.

Geh bal mờ bơta do, hìu nhă ồng Lê Đình Ánh, kis tàm [òn 7, sơnah [òn Ia Kring kung ờ su\k ơm tài ờ tơl dà ngui sa. Ồng Ánh pà g^t, bơh nam 2000 tus tu\ do, kàl prang nam lơi hìu nhă ồng kung pal tă 2 tơlăk priă kờ` ơpah cau toah tơlung dà, geh dà ngui sa. Nam do, tài ờ hềt geh priă toah tơlung, hìu nhă ồng gơtìp ờ tơl dà ngui sa. Tu\ geh dà, pah ngai hìu nhă ồng ngui jơh nggùl khối dà, mơya tu\ do, broă kờ` ngui dà pal tềm mìng gam hờ đơm 100 l^t tus mờ broă ngui sa. Ồng Ánh pà g^t: “Tàm broă um, pìh phan den tềm dà gơtùi, mơya hùc dà den ờ gơtùi tềm, den tàng bal tềm ngan kờ` lời geh dà hùc. Ơla mờ broă ngui dà sàng tuh phan tam in, den tu\ do he ngui dà neh um, dà pìh phan kờ` tuh phan tam in. Tàm ală nam lài, kờ` sền gàr phan tam den tàng pah ngai he tuh, mơya tu\ do mìng bơh 2 tus 3 ngai hơ\ sồng tuh, geh tu\ bơh 5 tus 7 ngai hơ\ sồng tuh 1 dơ\. Dà tuh là dà neh um, dà neh pìh phan, dà rào jơlu\ bơngàn, dà sàng he ờ khin tuh. Gùt dar tàm do ală hìu lơi kung geh tơlung dà lơm, tàm kàl do lòt yòng dà neh kal ke, ală cau kung ờ geh sơl. Làng bol tàm do cau lơi kung kơ\p kờ` geh ngui dà bơh tơnao dà Biển Hồ, cèng tus tàm do den hơ\ sồng tơl dà ngui sa”.

Sonah [òn Ia Kring geh crơng gơs bơh nam 1999, là tiah jăt gah [òn dờng Pleiku dê. Gùt sơnah [òn geh rơlao 4 rơbô hìu làng bol, den geh tus rơlao ¼ tàm khà do gam pal ngui dà căt bơh tàm ală tơlung dà kờ` ngui sa. Tài khà hìu do kis tàm tiah `hoa rơlao mờ tàm dơlam [òn dờng, den tàng broă ờ tơl dà ngui sa tàm kàl prang kung gơl^k geh uă rơlao. Tàm uă dơ\ tìp mờ cau te\ khà pah nam, làng bol kis tàm ală [òn 7, 8, 9, 10 neh pơgồp jơnau đơs bè broă kơ\p kờ` geh ngui dà măy tus mờ mpồl duh broă ala măt làng bol 3 kơnă. Bu\ lah bè hơ\, jơnau kơ\p kờ` làng bol dê kung ờ hềt geh bơsong. Mò Phạm Thi Thanh, kuang atbồ mpồl lơh broă gah tề lam gùng dră bal [òn 7, sơnah [òn Ia Kring đơs: “A` lòt tus hìu lơi kung go\ ờ tơl dà lơm. Ală [òn tàm sơnah [òn bol a`, dà ngui ờ tơl, dà um, dà tuh ờ tơl. Mìng is tàm nam 2015 do, dà ngui sa ờ tơl uă ngan. Tàm ală nam pa do, bol a` neh dan uă dơ\ ngan. Làng bol kơ\p kờ` là geh dà măy tus kờ` ală cau tàm sơnah [òn geh ngui”.

Ù tiah tàm sơnah [òn Ia Kring là tiah tam gơl khà kờp làng bol mhar ngan, pah nam geh tai g^t nđờ rơhiang hìu tus ơm kis pa. Den tàng, broă kờ` ngui dà tàm rài kis làng bol dê tàm do là uă ngan mờ tơnguh sùm. Gơnoar atbồ sơnah [òn neh lam sồr làng bol ngui dà tơlung kờ` drơng tàm rài kis, bu\ lah bè hơ\, khà priă kờ` tờ tơlung dà kas ngan, mơya kàl prang nam lơi, làng bol kung pal tă tai priă kờ` toah tơlung dà mờ di gơlan kung ờ tơl dà ngui sơl. Ồng Trương Tấn Nghĩa, kuang jăt jơng atbồ anih duh broă làng bol sơnah [òn Ia Kring pà g^t: “Gơnoar atbồ sơnah [òn bu\ lah kung neh lơh ngan lam sồr làng bol rơcang tờ tơlung dà kờ` ngui tàm rài kis, mơya bè jo\ jòng, anih duh broă làng bol sơnah [òn kơ\p kờ` ală gah, mpồl lơh broă càr, [òn dờng pal sền gròi ngan, geh rơndăp broă sền tàm sơnah [òn, bơh tu\ hơ\ geh rơndăp broă bơcri priă, lơh uă tàm gùt sơpnah [òn kờ` geh tơl dà ngui sa làng bol in”.

Mờ jơnau kơ\p kờ` di pal bơh gơnoar atbồ bal mờ làng bol sơnah [òn Ia Kring, [òn dờng Pleiku, càr Gia Lai dê, kơ\p kờ` tàm 1 ngai ờ jo\, ală gah, mpồl lơh broă tàm càr Gia Lai geh gờ` lơh dà ngui sa tus tơl hìu nhă [òn lơgar, kờ` drơng rài kis ngui sa, lơh broă làng bol tàm do in./.

Cau mblàng Ndong Brawl