Tàm tu\ mut nam pa, sa tềp lơgar he mờr tus, ala\ bơta geh gơ rềng tus ờ do ờ da\ phan sa, adat sra\ kham sơm kòp ờ sa pria\ rơp geh ngui bơh ngai 1/1/2015 geh cèng wơl bơta kuơ ngan ngồn tus làng bol, la ala\ bơta geh ua\ làng bol sền gròi. Jơnau ngai do geh tơnggu me ho jơnau lùp Anih lơh broa\ jơnau đơs Việt Nam tus mờ mò Nguyễn Thị Kim Tiến kuang at bồ gah lơh sơnơm dà lơgar bè ala\ bơta pa tàm adat kham sơm kòp ờ sa pria\, sền gàr sa\ ja` mờ ờ do ờ da\ phan sa.
Ơ mò, Adat Kham sơm kòp ờ sa priă pa, sơnđờm geh ai ngui kờp bơh ngai 1/1/2015. Bơta pa dờng màng bơh adăt do dê, hơ\ là săng te\ broă tă tơm bal ai cau rbah mờ cau mờr ndrờm bè cau rbah in mờ kham sơm kòp ờ sa priă geh là pal lơh. Bè hơ\, Gah Lơh sơnơm dà lơgar neh geh bơta rcăng lài mờ mu\t lơh adăt do bè lơi, nàng lơh geh jơnau kơ\p kờn bơh làng bol dê?
Mò Nguyễn Thị Kim Tiến: Tơ nơ\ tu\ adat geh ai ngui tus tu\ do, den ală sră nggal yal tơngi\t adăt bè kơrnuat, kơrnuat bơto pơlam nàng mu\t lơh adăt ndrờm neh ai ngui mờ gam tàm tu\ tơngai mu\t lơh bơto pơlam. Dơ\ bàr là neh bơyai lơh bơto pơlam mờ mblàng yal ai ală cau bè ală kơnă Mpồl đơng lam Đảng, kuang bàng đơng lam atbồ tàm ală tiah, ală kuang bàng lơh sơnơm tàm ală hìu sơnơm, mờ geh mu\t lơh mblàng yal làm uă tàm ală anih yal tơngi\t jơnau mpồl bơtiàn. Pơn jăt hơ\, là neh bơyai lơh ai ală mpồl kuang bàng lòt sền tàm ală tiah, sền broă rcăng mu\t lơh adăt do bè lơi. Kuơmàng, mờr tus, geh lam lòt sền tàm 20 càr mờ bòn dờng, geh lơh uă tàm 10 càr geh khà kham sơm kòp ờ sa priă hơđơm 60%. Gah Lơh sơ nơm dà lơgar kung dan mờ Gơnuar atbồ lơgar ai ngui kơrnuat sồr sơlơ lơh tai broă lơh kham sơm kòp ờ sa priă nàng wèt tus broă lơh kham sơm kòp ờ sa priă jơh tơl nă làng bol. Dùl broă dờng màng ngan rlau jơh tai tus mờ gah lơh sơ nơm, hơ\ là kờn ai làng bol in blơi sră kham sơm kòp ờ sa priă pal lơh den broă lơh sơ nơm pal sơlơ lơh niam rlau tai. Bal mờ hơ\ tai, lơh sră nggal den gah lơh sơ nơm kung pal kràn cê jơh nùs đơng lam mu\t lơh tàm gah lơh sơnơm là tơr mù bà ală broă lơh sră nggal nàng lơh bươn sră nggal tu\ làng bol tus bal blơi sră kham sơm kòp ờ sa priă. Tu\ do, tơngai nàng kham kờp bal ai dùl nă cau in là tơr mù geh pơgăp 50 phuk mờ kuơmàng là pal sơlơ geh nùs nhơm lơh broă niam nàng lơh cau kòp in niam nùs den Gah lơh sơ nơm dà lơgar neh lơh gùng che điện thoại mhar ring bal tàm gùt lơgar mờ bơta lơh bal bơh Viettel dê, den ală jơnau ờ di nùs, jơnau đơs bơh làng bol dê pal geh lơh niam wơl.
Mò gơtùi pà git tai bè Adat kham sơm kòp ờ sa priă pa, geh ngui tàm bồ nam 2015 do, den ală làng bol rbah geh dờp uă ngan rlau jơh tàm ală bơta lơi, ờ mò?
Mò Nguyễn Thị Kim Tiến: “ Gơ wèt mờ cau rbah tu\ do là săng jơh tă tơm bal 5%. Dơ\ bàr là, gơ wèt mờ dùl gùng bal den gơtùi dùl gùng bal măi moc\ tus mờ hìu sơ nơm ntum tus hìu sơ nơm kơ nhoàl tàm càr mờ tus mờ ală cau rbah gam ơm kis tàm ală tiah uă kal ke mờ tiah nhàr lơgar bồt bơlào den ờ gơtùi dùl gùng bal, geh bal lòt tus tàm hìu sơ nơm càr tơn mờ hìu sơ nơm dà lơgar den ờ duh pal tă tơm bal”.
Làng bol tu\ do, kơlôi rcăng uă ngan, tềng đăp broă phan sa ờ geh lơh kloh niam. Sa tềp he Ấi Mùi gam tus rềp mờ broă ngui sa phan bơna ngan ngồn là kung geh gơguh uă sơl. Bè hơ\, mò geh ală jơnau đơng lam bè lơi nàng gròi sền bơta kloh niam ờdo ờdă phan sa mờ sền gàr pràn kơldăng să jan\ ai làng bol bè bol an\ in, ơ mò?
Mò Nguyễn Thị Kim Tiến: Bè broă do, mpồl đơng lam làm gah Dà lơgar bè lơh kloh niam ờdo ờdă phan sa, pơ gồp bal mờ Gơnuar atbồ ală kơnă, den: dơ\ dùl là bơyai lơh mblàng yal làm uă mờ bơto pơlam tus mờ ală cau tus bal lơh gơlik, mờ kă bro phan sa, pal lơh jăt ală jơnau sồr gam ngui tu\ do bè ờdo ờdă kloh niam phan sa, tài kơrnuat boh lam là sền dờng màng hơđăng rlau jơh mờ bơta pràn kơldăng să ja` làng bol dê pal kơlôi lài rlau jơh. Dơ\ bàr là lam lòt sền tàm jơh ală càr mờ [òn dờng, kơnhoàl tus ntum, tu\ sền go\ lơh den den lơh glài kràn bè lơh glài mờ priă bè khà tu\ do, khà jơnhoa ngan rlau jơh là bơh 100 tus 200 tơlak gơ jăt tàm cau dùl nă să is mờ mpồl cau mờ digơlan gơguh 7 dơ\ khà priă bơh jơh ală phan bơna dê. Mơya, bơta tờm là yal loh làng tàm rơdio, ti vi, sră bău ală bơta…ală anih lơh gơlik, mat ală phan neh lơh tìs ờdo ờdă phan sa, nàng làng bol in ờ go\ ngui sa tai ală phan bơna hơ\, gơtùi ai wơl sră ai kă bro phan bơna. Ală broă lơh kràn hơ\, nàng ai ală cau lơh gơlik mờ kă bro phan bơna in pal lơh jăt mờ tăc tàm drà ală phan bơna niam ngan rlau jơh”.
Nam do, mò neh geh ală jơnau sồr pa mờ pràn rlau bè broă lơh lòt sền tàm dơ\ sa tềp do bè lơi, nàng làng bol bol a` gơlơh iang nùs bè ờdo ờdă phan sa tàm dơ\ sa tềp, ơ mò?
Mò Nguyễn Thị Kim Tiến: Nàng sơlơ lơh rlau tai broă sền gàr kloh niam ờdo ờdă phan sa ai làng bol in tàm dơ\ sa tềp he tus do, den tàm dơ\ do, bol an\ geh lam lơh Nhai ờdo ờdă phan sa, mờ lam lòt sền mơya phan ai sền geh sơlơ tơnguh tai, khà mpồl cau lòt sền sơlơ gơguh uă tai, kuơmàng là ală càr mờ [òn dờng geh gal cau mờ ală càr tàm tiah nhàr lơgar geh broă kă bro phan mờ lơgar ndai uă. Sơlơ tơnguh khà lơh glài mờ lài do bơnah lơh glài tàm ntum, sơnah bòn ming là bơto tơngkah lơm, den tàm dơ\ tus do, tàm ntum, sơnah bòn den kung geh sơlơ lơh glài kràn rlau. Kuơmàng, tàm jơh ală anih yal tơngi\t jơnau mpồl bơtiàn, geh bal ală jơnau yal tàm broă lơh ờs mờng, pal yal làm uă bè ală phan bơna, cau lơh gơlik phan lơh tìs ờdo ờdă kloh niam phan sa mờ làng bol pal kràn cê ờ go\ di ngui ală phan bơna hơ\. Kơ` jơ\ rlau tai là ai wơl sră ai kă bro phan bơna. Bal mờ hơ\ tai, bol an\ geh sơlơ ai uă mpồl cau lòt sền bơh dà lơgar, tus càr, kơnhoàl mờ tus ntum, sơnah [òn jăt broă lơh cau lơh broă bal, den bol an\ pin dờn là bơta kloh niam ờdo ờdă phan sa geh ngai sơlơ lơh niam wơl.
Ưn ngài mò uă ngan.
}au mblàng Lơ Mu K’ Yến.
Viết bình luận