VOV4.K’ho- Sơnoa boh lam nam 2013 neh cih bơta pal jăt “Ală jơi bơtiàn ring bal, tam klăc, ki ngàm mờ dong kờl bal nàng bơtàu tơnguh bal”. Việt Nam ki\ Công ước dunia bè sang te\ jơh ală broă lơh tam cah ờ rờm bal jơi bơtiàn (Công ước CERD) ngai 9/6/1981. Kờp bơh hơ\ tus tu\ do, Dà lơgar Việt Nam sùm bơ\t bơtàu, lơh sir mờ lam lơh jăt ală gùng dà broă lơh, kơrnoat boh lam gàr niam gơnoar bơh cau jơi bơtiàn kòn cau dê. Nàng lơh loh tai bè cồng nha lơh jăt Công ước CERD, bol a` neh geh dơ\ lùp mò Trần Chi Mai, Phó Kuang ătbồ Vụ Lơh broă bal dunia, Ủy ban Kòn cau.

 Ơ mò, là anih tờm cih Jơnau yal dà lơgar dơ\ 5 lơh jăt Công ước dunia bè sang te\ jơh ală broă lơh tam cah ờ rờm bal jơi bơtiàn, dan mò pà gi\t loh rlau ală broă lam lơh jơnau yal do?         

Mò Trần Chi Mai: Lơh jăt jơnau sồr bơh Thủ tướng Chính phủ, Ủy ban Kòn cau geh jàu là anih tờm pơgồp bal mờ ală bộ, gah lơh broă dà lơgar geh gơrềng bal cih jơnau yal dà lơgar dơ\ 5 lơh jăt Công ước dunia bè sang te\ jơh ală broă lơh tam cah ờ rờm bal jơi bơtiàn tàm Việt Nam. Bơh nam 2017 tơn, bol a` neh crơng gơs Mpồl cih mờ geh broă rơndăp lơh cih Jơnau yal dà lơgar. Bơh nam 2018- 2019, bơyai lơh ală dơ\ cribơyai tă pơgồp jơnau đơs tàm sră rơndăp cih jơnau yal CERD bal mờ bơta tus bal bơh mờr 300 nă cau ala măt dê tus bơh ală anih lơh broă dà lơgar, ală bộ, gah sơnah lơh broă dà lơgar, ala măt ală càr, [òn dờng, ală mpồl lơh broă chính trị- mpồl bơtiàn, cau mờng chài gah broă lơh do geh gơrềng bal, ală mpồl bơdìh Chính phủ mờ cau geh bơngă pin dờn tàm tiah hơ\ dê. Tơrgùm jơh ală jơnau đơs tă pơgồp bơh ală bộ, gah sơnah lơh broă mờ ală tiah dê tàm ală sră rơndăp cih jơnau yal dơ\ 4, dơ\ 6 mờ dơ\ 7; đơng lam jòi tơrgùm uă jơnau yal mờ lơh sir sră rơndăp cih dơ\ 8 jơnau yal dà lơgar jun mờ Thủ tướng Chính phủ in. Nhai 8 nam 2020, Thủ tướng Chính phủ neh ki\ ring bal Jơnau yal dà lơgar dơ\ 5 lơh jăt Công ước CERD tơngai bơh nam 2013- 2019 mờ jàu Ủy ban Kòn cau in pơgồp bal mờ ală bộ, gah sơnah lơh broă dà lơgar geh gơrềng cih Rơndăp broă lơh sền gàr jơnau yal CERD tềng đăp Ủy ban Gơnoar kòn bơnus bơh Liên hợp quốc dê.

Ơ mò, bè hơ\ den lơh bè lơi nàng mpồl cau cih jơnau yal lơh geh bơta dipal, song dơ pă, loh làng, ờ gơtìp gơrềng mờ sền ki ngàm bơta geh ngan?

Mò Trần Chi Mai: “Jơnau yal dà lơgar CERD là sră nggal yal tơngi\t rùp să Việt Nam, yal tơngi\t mờ dunia in ală cồng nha tàm ală kơrnoat boh lam mờ lam lơh jăt gùng dà broă lơh ai làng bol jơi bơtiàn kòn cau mờ cau lơgar ndai ơm kis tàm Việt Nam, broă lơh sang te\ jơh ală broă lơh tam cah ờ rờm bal jơi bơtiàn mờ kung là anih nàng tam dră bè broă lơh broă mờ lơgar ndai gơ wèt mờ ală bol pơlơ\ dră mờ dà lơgar gam tam cah is bơta tam klăc bal jơi bơtiàn, ngan là gah broă gơnoar kòn bơnus. Nàng lơh geh bơta dipal, song dơ pă, loh làng, ờ gơtìp gơrềng mờ sền ki ngàm bơta geh ngan, tàm ală tu\ cih sră rơndăp cih jơnau yal dà lơgar neh geh lùp jơnau đơs bơh ală anih lơh broă dà lơgar, ală bộ, ban, gah sơnah lơh broă dà lơgar, ala măt ală càr, [òn dờng, ală mpồl lơh broă chính trị- mpồl bơtiàn, cau mờng chài gah broă lơh do geh gơrềng bal, ală mpồl bơdìh Chính phủ mờ cau geh bơngă pin dờn tàm tiah hơ\, geh cih yal tàm anih yal tơngi\t jơnau điện tử bơh Ủy ban Kòn cau dê. Mờr tus, Ủy ban Kòn cau pơgồp bal mờ ală Mpồl dunia tàm Việt Nam bè UNDP nàng kờp sền, yal tơngi\t jơnau uă gah bè broă lơh jăt Công ước tàm Việt Nam rơcăng ai broă sền gàr jơnau yal dà lơgar dơ\ 5 bè lơh jăt Công ước dunia tàm Ủy ban Gơnoar kòn bơnus Liên hợp quốc dê.

Jơnau yal dà lơgar dơ\ 5 bè lơh jăt Công ước dunia bè sang te\ jơh ală broă lơh tam cah ờ rờm bal jơi bơtiàn tàm Việt Nam geh bơta lơi pơnrơ sơl lah ờ, ơ mò?

Mò Trần Chi Mai: Jơnau yal dà lơgar dơ\ 5 bè lơh jăt Công ước dunia bè sang te\ jơh ală broă lơh tam cah ờ rờm bal jơi bơtiàn tàm Việt Nam là sră nggal yal tơngi\t rùp să Việt Nam, ngan là ală bơta gơguh jak pa do tàm kơrnoat boh lam mờ bơta geh ngan tàm Việt Nam tàm broă cih dờp mờ gàr niam ală gơnoar ai cau jơi bơtiàn kòn cau mờ cau lơgar ndai tàm Việt Nam in neh geh cih tàm Công ước CERD. Gùng dà broă lơh ờ tu\ lơi tam gơl bơh Dà lơgar Việt Nam dê là jơh ală jơi bơtiàn ring bal, tam klăc bal, tàm ki ngàm bal mờ dong kờl bal mờ gơ\p nàng bơtàu tơnguh bal; ală jơi bơtiàn ờ go\ tam cah is đah jơi bơtiàn gal cau halà jơi bơtiàn dùl êt nă cau, bồ tơngoh bơtàu tơnguh uă halà ờ uă, ndrờm ring bal lơm bè gơnoar mờ kơnòl tàm jơh ală broă lơh bơh rài kis mpồl bơtiàn dê mờ geh sền gàr bơh Sơnoa boh lam mờ kơrnoat boh lam. Tàm jơnau yal dà lơgar, ală sră nggal kơrnoat boh lam, gùng dà broă lơh bơh Việt Nam dê geh lơh mờ dipal mờ ală jơnau cih tàm adat boh lam dunia dê; ală kơrnoat boh lam, ală gùng dà, broă lơh, hòi tơrgùm bơta pràn bơtàu tơnguh pal ring bal, ki ngàm bal, tam klăc, bơsong bơne\ bơnài bơta gơrềng đah ală jơi bơtiàn, dong bal mờ gơ\p nàng bơtàu tơnguh bal, lơh gơlik bơta tam gơl loh làng tàm bơtàu tơnguh lơh sa, niam chài, mpồl bơtiàn tiah jơi bơtiàn kòn cau geh tơngo\ loh bơh ală Sèng, ală tăp cih tàm Jơnau yal jăt jơnau sồr bơh Công ước dê. Jơnau yal dà lơgar dơ\ 5 bè lơh jăt Công ước dunia bè sang te\ jơh ală broă lơh tam cah ờ rờm bal jơi bơtiàn tàm Việt Nam bơtơl tai cau lơgar ndai ơm kis mờ lơh broă dipal mờ kơrnoat boh lam tàm Việt Nam. Mơkung nàng pleh ndrờm bal mờ tềm pềr khà ai bơh jơnau yal dê, tàm tơngume ală bơta loh làng, sră rơndăp cih jơnau yal neh pơgồp bal ală tơngume hơ gơ wèt mờ ală broă loh làng yal tàm Jơnau đơs pơndu\t gròi sền bơh Ủy ban Công ước dê tơnơ\ tu\ sền swì jơnau yal nam 2012.

 Ơi, dan ưn ngài mò Trần Chi Mai uă ngan!

Cau cih Hoàng Thái- Cau mblàng Lơ Mu K’Yến