VOV4.K’ho – Tàm poh lài, Mpồl đơng lam rơndap broă lơh sơlơ mblàng yal, bơto bơtê adat boh lam tus mờ kuang bàng, làng bol tiah nhàr dà lơgar, bồt dà lềng, tơngai bơh nam 2017 tus nam 2021 – Bộ Quốc phòng, bơyai lơh pơrjum ai geh mờng chài lam lơh rơndap broă lơh tàm tiah tàm gùl lơgar mờ Tây Nguyên nam 2019. Pơrjum ai go\, jơnau git wă lơh jat adat boh lam tàm tiah nhàr dà lơgar neh geh tơnguh, ală broă mpồl bơtìan kuơmàng tàm tiah do ngai sơlơ geh tam gơl niam. Broă mblàng yal, bơto bơtê adat boh lam tàm tiah do pal pơn jat tai geh lamlơh ring bal tàm ală mpồl lơh broă chính trị, nàng kờ` bơt bơtàu tiah nhàr dà lơgar pràn kơldang, kơ\ kơljap.

Ală càr tiah tàm gùl lơgar mờ Tây Nguyên (bơh Quảng Nam tus Bình Phước) geh gùng nhàr dà lơgar jòng rlau 1 rbô kơi sồ, geh mờr 90 rbô hìu bơnhă, 350 rbô nă cau bơh 28 jơi bơtìan kòn cau ơm kis bal. Do là tiah geh khà hìu bơnhă r[ah uă; ală broă bè kòn cau, jat yàng, bơhìan ntrờ` tiah kis khat gơboh, bau gờ`, bau mờ cau jơi nòi bal kung gam gơlik geh kal ke.

Tơnơ\ tu\ geh jơnau đơng lam bơh Thủ tướng Chính phủ dê ai gơnoar pơn jat tai lam lơh broă lơh mblàng yal, bơto bơtê adat boh lam tus mờ kuang bàng, làng bol tiah nhàr dà lơgar, bồt dà lềng, broă lơh do neh geh lam lơh uă ngan bơh kấp càr tus kấp hơ đơm. Bal mờ broă bơto bơtê mờ ală bơta sră cih jơnau yal nàng phàt, sră adat boh lam, DVD lơh lèu bè adat boh lam, ală pôs ling sền gàr tiah nhàr dà lơgar, ală mpồl cau gam pơgồp bal mblàng yal, bơto bơtê adat boh lam bơh ală broă lơh niam chài đơs crih tamya, pờ lơma; gah Tư pháp mờ ală anih pờ tơlik jơnau đơs sơ`io rùp neh lơh ală jơnau đơs tài gơnoar tờm ngap lơngai tiah nhàr dà lơgar, sền gàr dà lơgar gùt làng bol, jòi git adat boh lam; pơgồp bal mờ gơnoar atbồ tàm [òn lơgar bơyai lơh boh bơr, cribơyai tơn nàng bơsong ală bơta kòl yan tàm làng bol, ai ală broă lơh tìs geh uă cau sền gròi nàng cah rơ`a làm bă tiah; pơgồp bơnah tơnguh jơnau git wă kơnòl lơh jat adat boh lam.

Jat Đại tá Phạm Hữu Chiến, Chính ủy Gah đơng lam mpồl ling sền gàr tiah nhàr dà lơgar càr Dak Lak đơs, mờ bơta krơi is bơh tiah nhàr dà lơgar dê là gam uă kal ke, broă mblàng yal, bơto bơtê adat boh lam làng bol in sùm geh mpồl ling pơgồp bal mờ ală broă lơh nàng kờ` tam pà bal, dong kờl làng bol bơtàu tơnguh lơh sa, tơnguh niam rài kis: “Oh mi neh geh ală broă lam lơh dipal. Mờ ală broă lơh ngan ngồn, sa bal, ơm bal, lơh bal, bơh hơ\ he mblàng yal nàng làng bol in git. Mờ tàm ală tiah nhàr dà lơgar, ndrờm geh ală broă lơh, lơh nàng làng bol in gơtùi go\, tơ nơ\ hơ\ he lam lơh uă broă lơh hơ\. Geh uă ngan broă lơh, ngan ngồn mờ jơh nùs ngan”.

Jat jơnau yal bơh tàm dơ\ pơrjum, mờ uă broă lơh bơceh pa mờ dipal mờ [òn lơgar; pơgồp bal đah mblàng yal, bơto bơtê mờ dong kờl, tam pà bal, jơnau git wă sền dờng màng adat boh lam tàm tiah lơh sa mpồl bơtìan, sền gàr lơngap lơngai, sền gàr dà lơgar tiah nhàr dà lơgar tàm tiah tàm gùl lơgar mờ Tây Nguyên neh tam gơl uă ngan. Tàm hơ\, loh làng ngan rlau jơh là neh tơnguh priă lơh geh làng bol in, tơrmù bơta bau gờ`, tơrmù bơta ntrờ` tiah ơm kis khat gơboh mờ tơrmù hời rơ hời ală broă tam pìt tam phà ù tiah dờng. Bulah bè hơ\, tiah nhàr dà lơgar tàm tiah tàm gùl lơgar mờ Tây Nguyên kung gam là ală tiah lơyài bơtàu tơnguh, geh uă [òn làng bol ơm kis gam bơr ngơl gơla ngan.

Nàng bơt bơtàu tiah nhàr dà lơgar pràn kơldang, kơ\ kơljap, jat ồng Nguyễn Trung Hiếu, Phó Kuang atbồ Sở Tư pháp Dak Nông đơs, broă mblàng yal, bơto bơtê adat boh lam gam geh càr lam lơh mờ bơta pơ gồp bal ring bal: “Bol a` rơcang lài pơgồp bal mờ Ban dân tộc, Sở Văn hóa, lam lơh kờp sền, sền sơwì ală bơhìan ơm kis bơh làng bol kòn cau tàm càr dê. Sền go\ geh ală bơhìan niam nàng bơtàu tơnguh. Bơhìan lơi ờ niam den hòi jà làng bol sang te\. Bol a` kung pơgồp bal mờ ală kơnhòal lamlơh lòt kờp sền ngan ngồn nàng lơh sră hộ tịch làng bol in, mờ bơh hơ\ den kung git tơn ală cau bau gờ`. Tơn\ hơ\ den tơngkah gơ noar atbồ tàm [òn lơgar ờ hềt lơh sră nggal. Gơwèt mờ 2, 3 nă cau den gam pơgồp bal mờ ală hìu bơsram, hòi jà ală oh lòt bơsram wơl”.

Jat Thiếu tướng Đỗ Danh Vượng, Chính ủy Mpồl ling sền gàr tiah nhàr dà lơgar đơs, Mpồl đơng lam rơndap broă cih dờp ală mờng chài niam, ală broă lơh mblàng yal – bơto bơtê adat boh lam niam, geh đơs tàm pơrjum. Ală bơta ờ niam tàm broă lam lơh rơndap broă kung geh cih dờp,  bơ tơl tàm jơnau yalnàng yal mờ Kuang đơng lam bồ Bộ Quốc phòng in, nàng ai tơlik ală tơngume kuơmàng tus mờ Chính phủ mờ ală Bộ, gah broă lơh geh gơ rềng nàng geh broă lơh lam lơh broă lơh mblàng yal, bơto bơtê adat boh lam geh cồng nha rlau tàm tiah nhàr dà lơgar, bồt dà lềng. Bơh hơ\, dong làng bol ală kòn cau tiah nhàr dà lơgar git mờ lơh jat adat boh lam niam rlau, pơgồp bơnah hời rơ hời tơrmù bơta bau gờ`, bau mờ cau jơi nòi bal, ntrờ` tiah kis khat gơboh, mơkung chồl pràn bơtàu tơnguh lơh sa mpồl bơtìan, bơt bơtàu tiah nhàr dà lơgar prànkơldang, kơ\ kơljap tơl làm.

Cau mblàng K’Duẩn